Lỗ hổng lớn trong quản lý xây dựng tại TP.HCM - Bài 1: Chính quyền địa phương bất lực trước sai phạm

Bài 1: Chính quyền địa phương bất lực trước sai phạm

Tại chung cư Khang Gia Tân Hương (quận Tân Phú, TP.HCM), chủ đầu tư ngang nhiên “xé rào”, xây dựng thêm 71 căn hộ, ki-ốt để bán. Sai phạm đã được phát hiện và yêu cầu xử lý từ năm 2016, nhưng đến nay, chính quyền địa phương vẫn… kêu khó.

Chung cư Khang Gia Tân Hương đã bị chủ đầu tư thay đổi kết cấu tại tầng 1, tầng lửng và tầng 2, tháo gỡ hệ thống phòng cháy, chữa cháy để ngăn thành các căn hộ.

Không thể ngăn nổi chủ đầu tư ngừng thi công?

UBND quận Tân Phú (TP.HCM) vừa có Báo cáo số 37/BC-UBND ngày 11/2/2020 liên quan chung cư Khang Gia Tân Hương (số 377 - đường Tân Hương, phường Tân Quý, quận Tân Phú) do Công ty CP Đầu tư và phát triển địa ốc Khang Gia làm chủ đầu tư (gọi tắt là Công ty Khang Gia).

Đáng nói là, tới giờ này, cơ quan chức năng vẫn báo cáo là… khó cưỡng chế, dù sai phạm đã được phát hiện từ năm 2016. UBND TP.HCM cũng đã chỉ đạo quyết liệt từ năm 2018, 2019 về việc xử lý sai phạm, thậm chí chính quyền, các cơ quan chức năng đã đề nghị công an điều tra việc chủ đầu tư chung cư này sử dụng diện tích thương mại làm căn hộ để bán trái phép.

Tài liệu do phóng viên Báo Đầu tư tìm hiểu và báo cáo nêu trên của UBND quận Tân Phú cho thấy, năm 2008, Dự án Chung cư Khang Gia Tân Hương được Sở Xây dựng TP.HCM phê duyệt xây dựng trên khu đất có diện tích 4.988 m2, kết cấu 15 tầng (không kể tầng hầm, tầng lửng tại trệt, tầng kỹ thuật trên mái), tổng cộng 338 căn hộ. Thời gian thực hiện Dự án từ năm 2008, tới năm 2014, đã đưa vào sử dụng, bàn giao nhà cho khách.

Năm 2016, người dân đã phát hiện, tố cáo chủ đầu tư thay đổi thiết kế tại khu thương mại dịch vụ, giữ xe dịch vụ, nhà trẻ và nhà sinh hoạt cộng đồng ở vị trí tầng 1 (trệt), tầng lửng và tầng 2 của chung cư để chia ngăn, hình thành thêm hàng chục căn hộ khác để bán.

Sai phạm lớn nhất mà sau này cơ quan chức năng đã kết luận là, Công ty Khang Gia đã tự thay đổi kết cấu tại tầng 1, tầng lửng và tầng 2, tháo gỡ hệ thống phòng cháy, chữa cháy để ngăn thành 71 căn hộ (20 - 70 m2/căn), trong đó, cá biệt có 2 căn có diện tích chỉ 15 m2/căn, núp dưới hình thức “mua bán ki-ốt” để bán cho khách hàng với giá từ 20 triệu đồng/m2.

Theo khẳng định của UBND TP.HCM, Sở Xây dựng TP.HCM và kể cả trong báo cáo mới đây của UBND quận Tân Phú, thì “đây là công trình vi phạm xây dựng có quy mô rất lớn, bộ phận công trình vi phạm cần cưỡng chế cũng rất lớn…”.

Đáng nói, tháng 9/2016, Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM đã phát hiện, lập biên bản và ra Quyết định xử phạt vi phạm số 959/QĐ-XPVPHC, nhưng sai phạm vẫn không bị chặn lại, các căn hộ vi phạm nêu trên đã xây dựng xong và đưa vào sử dụng trước tháng 10/2016.

Dù tận mắt thấy rõ vi phạm, nhưng cơ quan chức năng vẫn… bất lực. Kết cục là, chủ đầu tư đã hoàn tất 71 căn hộ “chui” và bán cho 55 hộ dân vào cư trú.

Lý giải việc “không thể ngăn nổi” chủ đầu tư ngừng thi công theo yêu cầu của Sở Xây dựng TP.HCM tại Văn bản số 12947/TT ngày 5/9/2016, trong Báo cáo số 37/BC-UBND, UBND quận Tân Phú cho hay, tại thời điểm Sở Xây dựng TP.HCM ra văn bản trên (Văn bản số 12947/TT ngày 5/9/2016), thì Luật Xây dựng (năm 2014) không quy định việc áp dụng biện pháp ngừng cung cấp điện, nước đối với công trình vi phạm trật tự xây dựng.

Mặt khác, “theo báo cáo của UBND phường Tân Quý, tại thời điểm Thanh tra xây dựng lập biên bản, thì vật liệu xây dựng chủ đầu tư đã vận chuyển vào bên trong công trình. Các phần sai phạm đang vào giai đoạn hoàn thiện, nên UBND phường Tân Quý và cơ quan chức năng gặp khó khăn trong việc tiếp cận công trình để ngăn chặn”, Báo cáo của UBND quận Tân Phú ghi rõ.

Như vậy, dù tận mắt thấy rõ vi phạm, nhưng cơ quan chức năng vẫn… bất lực. Kết cục là, chủ đầu tư đã hoàn tất 71 căn hộ “chui” và bán cho 55 hộ dân vào cư trú.

55 căn hộ vi phạm… bốc hơi

Như đã nêu trên, không chặn được sai phạm từ đầu, để thành “chuyện đã rồi”, nhưng khi hàng loạt cơ quan “đồng thanh” phải xử nghiêm, cưỡng chế…, thì đơn vị được giao thực hiện lại gặp bất ngờ khác.

Tháng 3/2018, Sở Xây dựng TP.HCM ra Kết luận thanh tra số 2752-KL-SXD-TT nêu rõ, nếu quá thời hạn 30/6/2018, Công ty Khang Gia không tháo dỡ diện tích vi phạm xây dựng, thì UBND quận Tân Phú chủ trì phối hợp Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM cưỡng chế công trình vi phạm và báo cáo kết quả lên UBND TP.HCM.

Tới tháng 6/2018, UBND TP.HCM có Công văn số 2698/UBND-NCPC yêu cầu xử lý sai phạm Dự án Chung cư Khang Gia Tân Hương theo Kết luận thanh tra của Sở Xây dựng.

Trước việc chính quyền địa phương kêu vướng mắc, tháng 12/2018, Văn phòng UBND TP.HCM đã chuyển ý kiến của UBND quận Tân Phú tới Sở Xây dựng TP.HCM yêu cầu hướng dẫn tháo gỡ khó khăn theo chỉ đạo của UBND TP.HCM để xử lý nghiêm minh sai phạm.

Tháng 1/2019, ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM đã chủ trì cuộc họp giải quyết các vướng mắc. Sau đó, tháng 4/2019, Sở Xây dựng TP.HCM và UBND quận Tân Phú ban hành Kế hoạch liên tịch số 3712/KHLT-SXD-UBND tổ chức thi hành quyết định xử phạt hành chính. UBND quận Tân Phú cũng đã lập dự thảo kế hoạch thực hiện tháo dỡ và dự trù kinh phí thực hiện.

Sau loạt động thái quyết liệt xử lý nói trên, trong Báo cáo số 37/BC-UBND, UBND quận Tân Phú lại… bật ra vướng mắc mới.

Cụ thể, theo UBND quận Tân Phú, tại Quyết định số 1828/QĐ-KPHQ ngày 20/7/2019 của Sở Xây dựng TP.HCM về áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả đối với Công ty Khang Gia thể hiện: tổng số căn hộ và ki-ốt vi phạm chỉ là… 12 căn.

Tuy nhiên, trước đó, tại Quyết định số 543/QĐ-CC ngày 16/9/2016 của Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Khang Gia về hành vi vi phạm xây dựng, thì tổng căn hộ và ki-ốt sai phạm lại là 67 căn, chênh lệch tới 55 căn so với số liệu tại Quyết định số 1828/QĐ-KPHQ. Oái oăm là, số liệu của 2 quyết định trên lại cũng không đúng với số liệu vi phạm được xác định ở Kết luận thanh tra số 2572/KL-SXD-TT ngày 5/3/2018 của Sở Xây dựng.

Cho rằng, việc cấp phép xây dựng, quản lý, xử lý công trình trong suốt quá trình xây dựng do Thanh tra Sở Xây dựng TP.HCM thực hiện, UBND quận Tân Phú đã “đề nghị Sở Xây dựng rà soát, xác định cụ thể vị trí, diện tích bộ phận công trình xây dựng vi phạm cần tháo dỡ”.

Về phần mình, UBND quận Tân Phú cho hay, UBND phường Tân Quý đang phối hợp với Đội Quản lý trật tự đô thị và Công ty Kiểm định xây dựng Sài Gòn (UBND phường Tân Quý thuê tư vấn) khảo sát thực tế chung cư này để xác định bộ phận công trình cần tháo dỡ.

Liên tiếp sai phạm

Không chỉ có những sai phạm nêu trên, tháng 5/2019, Công ty Khang Gia đã bị UBND TP.HCM ra quyết định xử phạt về hành vi không bàn giao 2% kinh phí bảo trì nhà chung cư cho cư dân chung cư Khang Gia Tân Hương.

Tháng 11/2019, tại Báo cáo số 14338/SXD-TT về kết quả thực hiện chỉ đạo của UBND TP.HCM trong việc xử lý sai phạm tại chung cư Khang Gia Tân Hương, Sở Xây dựng TP.HCM cho hay, Sở đã có văn bản đề nghị Công ty Khang Gia nghiêm túc thực hiện các nội dung trong kết luận thanh tra, nhưng đến nay, công ty này vẫn cố tình né tránh, không hợp tác với cơ quan chức năng. Đồng thời, Công ty Khang Gia cũng không thực hiện nhiều nội dung như chưa tháo dỡ phần diện tích vi phạm xây dựng, trả lại công năng ban đầu; bàn giao kinh phí bảo trì…

Đáng nói hơn, tháng 2/2019, Ngân hàng TMCP Nam Á ra thông báo sẽ tiến hành thu giữ và xử lý quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất đối với chung cư Khang Gia Tân Hương để xử lý thu hồi các khoản nợ mà Công ty Khang Gia vay ngân hàng này từ năm 2011.

Việc thu giữ chung cư sẽ diễn ra vào ngày 15/4/2019, sau đó Ngân hàng sẽ đưa tài sản ra bán đấu giá. Nếu Công ty Khang Gia không bàn giao tài sản, thì Ngân hàng sẽ phối hợp cơ quan có thẩm quyền để tổ chức thu giữ.

Thông tin này đã gây hoảng loạn cho người dân tại khu chung cư, bởi nguy cơ mất nhà cửa. Để tránh bức xúc thêm cho dân, đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của ngân hàng, tháng 3/2019, UBND quận Tân Phú cùng cơ quan liên quan đã họp, đề nghị Ngân hàng tạm dừng việc thu giữ tài sản thế chấp (Chung cư Khang Gia Tân Hương).

Tháng 12/2019, Ngân hàng TMCP Nam Á gửi Văn bản số 108/2019 tới UBND quận Tân Phú với nội dung: đã hơn 8 tháng kể từ ngày làm việc với UBND quận, Ngân hàng chưa nhận được bất kỳ thông tin nào về tiến độ, phương án, hay kết luận chỉ đạo của cấp có thẩm quyền liên quan đến việc xử lý tài sản nêu trên.

Vì vậy, Ngân hàng TMCP Nam Á đề nghị UBND quận Tân Phú hỗ trợ cung cấp thông tin cũng như tiến độ giải quyết từ các cấp thẩm quyền để có căn cứ tiếp tục xử lý theo pháp luật đối với khoản nợ của Công ty Khang Gia.

“Cực chẳng đã”, tháng 1/2020, UBND quận Tân Phú lại gửi Văn bản số 57/UBND-TCD kiến nghị UBND TP.HCM phối hợp Ngân hàng TMCP Nam Á, Sở Xây dựng TP.HCM, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM tập trung tháo gỡ vướng mắc liên quan việc thu giữ và xử lý tài sản thế chấp để tránh gây thêm bức xúc cho cư dân đang cư trú ở chung cư Khang Gia Tân Hương và đảm bảo quyền lợi của ngân hàng.

Kiến nghị này tiếp tục được UBND quận Tân Phú nhắc lại ở báo cáo mới đây, Báo cáo số 37/BC-UBND.

(Còn tiếp)