Lo ngại năng lực hấp thụ vốn

Có thể thấy mặc dù kinh tế thế giới và các nền kinh tế lớn tăng trưởng chậm lại, thị trường tài chính - tiền tệ và thương mại toàn cầu biến động phức tạp, nhưng kinh tế trong nước diễn biến khả quan và đạt nhiều kết quả quan trọng trong 9 tháng qua.

GDP 9 tháng 2019 tăng 6,98%, phù hợp với mục tiêu đặt ra và hướng tới mục tiêu tăng trưởng GDP 6,8% cho cả năm. Lạm phát vẫn nằm trong tầm kiểm soát khi bình quân 9 tháng chỉ tăng 2,5%, là mức thấp nhất trong 3 năm qua do mức điều chỉnh giá một số mặt hàng nhà nước quản lý thấp hơn các năm trước, giá nguyên liệu chất đốt giảm mạnh theo giá thế giới, các nhóm hàng khác không có biến động giá.

Ngân sách nhà nước bội thu ở mức cao (66.550 tỷ đồng) do chi đầu tư phát triển chậm cải thiện. Thu ngân sách đạt cao ở các khu vực quan trọng như thu nội địa, dầu thô, xuất nhập khẩu với gần 73% dự toán vào ngày 15-9, cho thấy các hoạt động kinh tế vẫn diễn biến tích cực. Cán cân thanh toán thặng dư cao trên 10 tỷ USD.

Thị trường chứng khoán đạt mức tăng trưởng trên 10% so với cuối năm 2018. Phát hành trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tăng mạnh, góp phần giảm gánh nặng cung ứng vốn cho sản xuất kinh doanh của tín dụng ngân hàng. Quy mô thị trường TPDN đến hết quý II-2019 đạt 586.000 tỷ đồng, tương đương 10,6% GDP.

Tuy nhiên, các thành viên hội đồng lo ngại về năng lực hấp thụ vốn của nền kinh tế còn kém vì những vướng mắc về thể chế, trong đó có việc chậm trễ trong phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công, phát triển doanh nghiệp, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, các vướng mắc trong đầu tư tư nhân, thực hiện các hợp đồng công- tư (PPP).

Nếu Chính phủ không gỡ được các nút thắt này sẽ khó bảo đảm cho tăng trưởng cao hơn, mà còn ảnh hưởng tới suy giảm tăng trưởng trong thời gian tới. Đơn cử như chất lượng thu hút đầu tư nước ngoài có công nghệ hiện đại, chuỗi sản xuất toàn cầu trong 9 tháng qua, khi số dự án tăng 26,4% nhưng số vốn đăng ký lại giảm 22,3% so với cùng kỳ năm 2018 là lời cảnh báo.

Hay như Chính phủ không nên có quy định hạn chế hoặc không đúng mức với thị trường TPDN, bởi chủ trương phát triển thị trường này là tất yếu. Nhưng để kiểm soát được thị trường TPDN, Chính phủ cần rà soát lại Nghị định 163/2018/NĐ-CP (quy định về phát hành TPDN), tăng cường dịch vụ xếp hạng tín nhiệm doanh nghiệp, tăng cường kiểm tra, kiểm soát để bảo đảm lành mạnh thị trường...

Có ý kiến đề nghị, Chính phủ xem xét bảo lãnh Chính phủ đối với TPDN, trái phiếu thực hiện các dự án công trình quan trọng của quốc gia.

Đối với hoạt động xuất nhập khẩu, Chính phủ cần tiếp tục đa dạng hóa thị trường, nhất là thúc đẩy hàng hóa sang thị trường Trung Quốc qua kênh chính ngạch; xử lý các vấn đề lẩn tránh thuế, gian lận xuất xứ trên cơ sở hoàn thiện các tiêu chuẩn, quy chuẩn liên quan tới xuất xứ Việt Nam; phối hợp tích cực với các nước, nhất là Mỹ trong khơi thông các vấn đề liên quan tới thương mại; không sử dụng công cụ giá để hỗ trợ cho xuất khẩu.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng đây là những khuyến cáo quan trọng cho Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, để tiếp tục điều hành kinh tế - xã hội trong những tháng cuối năm và tạo nền tảng cho năm 2020.

Theo đó, Chính phủ sẽ hoàn thiện pháp luật về thu hút FDI, khắc phục rủi ro bằng các biện pháp sàng lọc, kiểm soát đầu tư theo tinh thần Nghị quyết 50/NQ-TW của Bộ Chính trị, về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng.

Đó là không thu hút, hợp tác ở các lĩnh vực đang dư thừa công suất, vì chiến tranh thương mại nên dự án được thẩm lậu công nghệ từ nước khác sang, hay ở một số lĩnh vực nhạy cảm như năng lượng, cảng biển, đường sắt, đặc biệt là các dự án liên quan tới vấn đề an ninh - quốc phòng.

ĐẦU TƯ TÀI CHÍNH