Loài cá xấu xí nhất thế giới bất ngờ đoạt giải 'Cá của năm'

Khi được kéo ra khỏi nước, sự giảm áp đột ngột khiến cá blobfish (phải) bị biến dạng (trái).Ảnh: Wikimedia Commons

Theo trang The Guardian (Anh), cá giọt nước, với tên khoa học Psychrolutes marcidus, sống ở những vùng biển sâu ngoài khơi New Zealand và Australia, nơi có áp suất nước rất cao. Để thích nghi với môi trường này, cá giọt nước phát triển một cấu trúc cơ thể đặc biệt. Không giống các loài cá khác, chúng không có bong bóng bơi, xương đầy đủ, cơ bắp hay vảy. Thay vào đó, cơ thể của chúng được cấu tạo từ mô mềm có mật độ thấp hơn nước, giúp chúng bơi dưới đáy biển mà không tốn sức.

Ông Konrad Kurta, đại diện Quỹ bảo tồn Mountains to Sea, đơn vị tổ chức cuộc thi “Cá của năm”, chia sẻ rằng cá giọt nước có thể sống tới 130 năm, phát triển rất chậm và di chuyển cũng rất chậm.

“Cá giọt nước thường chỉ ngồi yên, chờ con mồi tiến lại gần đến mức gần như vào miệng rồi mới săn mồi. Chúng cũng là những bậc cha mẹ rất tận tụy, với những con cái có thể đẻ đến 100.000 trứng trong một tổ duy nhất và bảo vệ tổ cho đến khi trứng nở”, ông giải thích

Cá giọt nước trở nên nổi tiếng hơn một thập kỷ trước khi một thành viên trên tàu nghiên cứu của New Zealand chụp được hình ảnh của loài cá kỳ lạ này. Ngoại hình đặc biệt của nó nhanh chóng trở thành một biểu tượng trên mạng xã hội và trong văn hóa meme (hình ảnh hài hước).

Khi ở độ sâu dưới biển, áp lực nước khiến hình dạng của cá giọt nước giống như một con cá bình thường, mặc dù có phần phình to. Tuy nhiên, khi được kéo lên khỏi nước, cơ thể của chúng trở nên biến dạng, trông giống như “một thí nghiệm y tế thất bại”, theo lời ông Kurta.

“Thật đáng tiếc, sự thay đổi áp suất đột ngột khiến chúng bị biến dạng hoàn toàn”, ông nói.

Mặc dù thông tin về tình trạng bảo tồn của loài này còn rất ít, nhưng quần thể cá giọt nước và môi trường sống của chúng được xem là dễ bị tổn thương, chủ yếu vì hoạt động đánh bắt bằng lưới kéo đáy biển sâu. Theo ông Kurta, cá giọt nước thường bị bắt khi ngư dân sử dụng lưới kéo để đánh bắt cá mú cam.

Cuộc thi “Cá của năm” do Quỹ bảo tồn Mountains to Sea phát động từ năm 2020, lấy cảm hứng từ cuộc thi “Loài chim của năm” rất nổi tiếng. Năm nay, cuộc thi thu hút đông đảo sự tham gia với 5.583 phiếu bầu, cao gấp năm lần so với 1.021 phiếu bầu của năm ngoái. Cá giọt nước giành chiến thắng với 1.286 phiếu, vượt qua cá mú cam với 300 phiếu, dù loài cá này có nhiều người ủng hộ, bao gồm tổ chức Greenpeace và Forest & Bird.

Ông Aaron Packard, người phát ngôn của Sáng kiến Luật Môi trường, nói: “Chúng tôi rất vui với thành tích của cá giọt nước. Thực tế, chiến thắng của cá giọt nước cũng là chiến thắng của cá mú cam”.

New Zealand là quốc gia đánh bắt khoảng 80% sản lượng cá mú cam toàn cầu, và các tổ chức bảo vệ môi trường liên tục kêu gọi ngừng hoạt động đánh bắt này, do tác động tiêu cực của lưới kéo đến hệ sinh thái và sự dễ tổn thương của quần thể cá.

Bên cạnh cá giọt nước, các ứng cử viên khác trong cuộc thi năm nay bao gồm loài lươn vây dài bí ẩn (còn gọi là cá ngừ trong tiếng Māori), cá ngựa lùn, cá bùn đang bị đe dọa nghiêm trọng, cũng như các loài cá mập và cá đuối.

Con lươn vây dài giành vị trí thứ ba trong cuộc thi Cá của năm tại New Zealand. Ảnh: Lorna Doogan

Ông Kurta cho biết: “New Zealand có rất nhiều loài cá biển và cá nước ngọt bản địa, đến mức thật khó để nắm bắt hết. Khoảng 85% trong số đó được coi là dễ bị tổn thương. Việc bảo vệ và giữ gìn sự sống cho những loài cá này chính là bước đầu tiên để mọi người chú ý và quan tâm đến những gì đang diễn ra trong môi trường đại dương”.

Hải Vân/Báo Tin tức