Loài cây ra hoa kỳ dị, được làm món ăn cực ngon và là dược liệu quý

Phân bố ở các vùng khí hậu ấm áp thuộc khu vực Đông Á và Đông Nam Á, gồm Việt Nam, khoai nưa (Amorphophallus konjac) là loài thực vật có nhiều đặc sinh học lý thú.

Cây khoai nưa thuộc họ cây ráy (Araceae) còn có tên gọi khác là cây khoai na. Loại cây này sống được rất lâu, củ của cây to có màu hơi vàng và ngứa. Lá cây có cuống dài, màu xanh lục.

Chiếc lá đơn của loài cây này chia thành nhiều thùy, phân nhánh nhiều lần, có thể đạt tới chiều ngang 1,3 mét. Cuống lá vá gân lá màu xanh với nhiều vệt trắng.

Cây ra hoa khi lá tàn lụi. Hoa của chúng gồm một trục thẳng đứng có những hoa nhỏ màu trắng bên dưới, được bao quanh bởi lá bắc màu tím sẫm.

Mỗi cụm hoa có thể dài tới 1.5 mét, khiến khoai nưa là một trong những loài cây cho hoa to nhất trong thế giới thực vật.

Điều này không có gì ngạc nhiên khi khoai nưa là họ hàng gần của cây hoa xác thối (Amorphophallus titanum), loài thực vật có hoa dạng chùm không phân nhánh lớn nhất trên thế giới.

Giống như hoa xác thối, hoa khoai nưa cũng tỏa ra mùi hương thịt thối. Đây là cách để thu hút các loài ruồi nhặng đến thụ phấn.

Từ một loài cây học hoang, khoai nưa đã được trồng ở nhiều nơi, nhiều nhất là ở Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, để thu hoạch thân củ nhiều tinh bột làm thực phẩm.

Người Nhật rất ưa chuộng tinh bột từ khoai nưa nên thường chế biến để ăn và còn dùng để nấu rượu uống tốt cho sức khỏe.

Củ nưa có tính độc nên khi sử dụng các bài thuốc từ củ nưa mọi người phải hết sức thận trọng, hỏi ý kiến bác sĩ để tránh những ảnh hưởng không mong muốn.

Khoai nưa được người Nhật gọi là konnyaku (nguồn gốc tên gọi konjac của loài cây này trong tiếng Anh), có vai trò quan trọng trong văn hóa ẩm thực Nhật Bản, được dùng phổ biến trong món oden, làm sợi mì và thạch.

Ngoài làm thực phẩm, cây khoai nưa còn được dùng để bào chế thuốc tiêu hóa, làm bông tẩy da chết hoặc phụ gia trong nghề làm giấy truyền thống ở Nhật Bản.

Ở tỉnh An Giang củ loài cây khoai nưa (người dân An Giang gọi là củ huyền) được dùng làm đồ uống, bánh và mì sợi.

Ở Việt Nam có khoảng 25 loài, phân bố rải rác ở các tỉnh miền núi như vùng Lạng Sơn, Quảng Ninh, Hà Giang… trồng từ lâu đời. Đặc biệt, loài này xuất hiện nhiều ở các tỉnh miền Trung bởi đây là một nguyên liệu bổ dưỡng trong ẩm thực nơi đây.