Loại tên lửa vác vai có hiệu suất bắn trúng đích cao kỷ lục

FIM-92 Stinger là hệ thống phòng không vác vai (MANPADS) được tập đoàn General Dynamics của Mỹ chế tạo và đưa vào biên chế trong quân đội nước này từ năm 1981. Với đơn giá 38.000 USD/tên lửa, vũ khí này đã được sản xuất & xuất khẩu sang hàng loạt quốc gia.

Trọng lượng của ống phóng của tên lửa FIM-92 Stinger chỉ có 15kg, trong đó tên lửa đã nặng tới 10,1kg. Chiều dài của quả tên lửa là 1,52m; đường kính 7cm. Do có ưu điểm là trọng lượng nhẹ, nên Stinger có thể được binh sĩ sử dụng một cách thuận tiện và linh hoạt. Trong một số trường hợp, quân đội Mỹ đã cho lắp tên lửa Stinger lên các xe chiến đấu Humvee để hỗ trợ phòng không khi tác chiến.

Tên lửa vác vai Stinger có cho mình hệ thống dẫn đường bằng tia hồng ngoại, nên nó có thể triệt hạ được mục tiêu đối phương ở khoảng cách 4-8km với độ cao lên tới 3,5-3,8km. Ngoài ra, tên lửa còn được trang bị chế độ phân biệt bạn-thù, nên khả năng máy bay Mỹ bị bắn nhầm cũng giảm xuống đến mức tối đa.

Theo tờ Wall Street Journal, Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) từng chuyển cho lực lượng Mujahideen ở Afghanistan khoảng 2.300 tên lửa Stinger trong năm 1986. Các tay súng Mujahideen sau đó đã sử dụng triệt để loại tên lửa phòng không này để bắn hạ rất nhiều trực thăng, máy bay vận tải và tiêm kích của lực lượng đối địch nước này vào thời điểm đó.

Và tính đến năm 2000, kho vũ khí của Mỹ chứa tới 13.400 tên lửa. Tổng chi phí của chương trình là 7,281,000,000 đô. Người ta đồn rằng Cơ quan Mật vụ Mỹ có tên lửa Stinger để bảo vệ Tổng thống, một quan niệm chưa bao giờ bị xóa bỏ.

Tuy nhiên, các kế hoạch của Cơ quan Mật vụ Mỹ ủng hộ việc di chuyển Tổng thống đến một nơi an toàn hơn trong trường hợp bị tấn công hơn là bắn hạ máy bay, vì sợ tên lửa (hoặc mảnh vỡ của máy bay mục tiêu) bắn trúng người vô tội.

Về sự ra đời của loại tên lửa này, ban đầu đây như một chương trình của General Dynamics để sản xuất một biến thể cải tiến của chiếc FIM-43 Redeye năm 1967 của họ. Việc sản xuất Redeye kéo dài từ năm 1969 đến năm 1982, với tổng số lượng ra đời khoảng 85.000 tên lửa.

Chương trình này đã được Quân đội Mỹ chấp nhận để phát triển thêm với tên gọi Redeye II vào năm 1971 và được chỉ định là FIM-92; cái tên Stinger là tên gọi đã được chỉ định trong năm 1972.

Kể từ năm 1984, Stinger đã được cung cấp cho nhiều tàu chiến của Hải quân Mỹ để phòng thủ điểm, đặc biệt là ở các vùng biển Trung Đông.

Với một khẩu đội 3 người có thể thực hiện các nhiệm vụ khác khi không tiến hành huấn luyện hoặc bảo dưỡng Stinger, cho đến khi nó ngừng hoạt động vào tháng 9 năm 1993, Hải quân Mỹ đã có ít nhất một Biệt đội Pháo thủ Stinger trực thuộc Đơn vị "Beachmaster Hai" ở Little Creek Virginia.

Mặc dù vậy, Bộ vi xử lý có thể lập trình lại ban đầu của Stinger sẽ trở nên lỗi thời vào năm 2023 và việc kéo dài tuổi thọ sẽ giữ cho Block I hoạt động cho đến năm 2030. Với việc kho vũ khí ngày càng lỗi thời, vào ngày 10 tháng 11 năm 2020, Quân đội Mỹ đã đưa ra yêu cầu về việc cung cấp thông tin cho một MANPADS thay thế.

Hệ thống mới sẽ tương thích với Stinger Vehicle Universal Launcher được sử dụng trên IM-SHORAD và có thể đánh bại các máy bay cánh cố định và cánh quay, cũng như UAS Nhóm 2 và 3 hoặc tốt hơn Stinger. Một hợp đồng lên tới 8.000 tên lửa dự kiến sẽ được bàn giao vào năm 2026.

Hình ảnh tên lửa FM - 92 Stinger trong nhiệm vụ phòng không. Nguồn: AiirSource Military.

Minh Hoàng