Thằn lằn Quỷ gai có điểm độc đáo đó là một lớp gai lớn nhọn trên lưng giúp tự vệ khi cần thiết
Những con thằn lằn này có màu sắc ngụy trang của màu nâu sa mạc và màu rám nắng thay đổi từ nhạt sang tối tùy theo thời tiết
Lớp gai trên lưng còn có tác dụng hấp thụ nước
Một đặc điểm độc đáo của loài này là cái "đầu giả" ở phía trên cổ, mà chúng sử dụng để đánh lạc hướng kẻ săn mồi khi cảm thấy đe dọa
Khi cảm thấy đe dọa, chúng đưa đầu giả ra trước, tạo ra một hình ảnh đe dọa để đánh lừa kẻ săn mồi
Những con cái trưởng thành thường có kích thước lớn hơn các con đực. Thông thường con cái có kích thước dài khoảng 80-110cm và con đực sẽ dài không quá 95cm
Chúng có thể sinh sản từ năm thứ 3 trở đi và khi sinh sản chúng thường đào hang để đẻ trứng quá trình này sẽ thường diễn ra vào tháng 10, 11, 12 trong năm
Thằn lằn Quỷ gai chủ yếu ăn kiến và có thể ăn hàng ngàn con kiến mỗi ngày
Khi trời lạnh hơn vào sáng sớm và buổi tối, da của chúng màu sẫm để hấp thụ nhiều bức xạ mặt trời. Nhưng vào thời điểm trưa và chiều, khi trời nóng hơn thì da của chúng có màu sáng để chống lại cái nắng
Ngoài ra, mắt của thằn lằn Quỷ gai có thể phun ra dòng máu lên tới 1,5m có độ chính xác rất cao
Mỗi lần phun máu, thằn lằn Quỷ gai mất đi 1/3 lượng máu vốn có