Loạt giám đốc bị khởi tố vụ sữa HIUP 27 giả- lỗ hổng lớn trong hậu kiểm

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính pháp đã đưa ra góc nhìn pháp lý về hành vi của các đối tượng trong vụ án khi trao đổi với PV Tri thức và Cuộc sống.

Sản phẩm dinh dưỡng Hiup

Theo Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, pháp luật quy định sản phẩm, hàng hóa có hàm lượng, thành phần, chất lượng không đảm bảo 70% so với tiêu chuẩn công bố sẽ được xác định là hàng giả. Nếu giá trị hàng hóa tương đương với hàng thật trị giá từ 30 triệu đồng trở lên, người thực hiện hành vi sản xuất, buôn bán loại hàng hóa sản phẩm này sẽ bị xử lý hình sự về tội sản xuất, buôn bán hàng giả.

Việc Cơ quan CSĐT khởi tố vụ án liên quan đến sản phẩm sữa HIUP 27 giả và các doanh nghiệp liên quan là mong đợi của nhiều người khi doanh nghiệp có những biểu hiện bất minh trong việc kinh doanh, quảng cáo thổi phồng công dụng sữa bột như một loại sản phẩm cao cấp, thậm chí như “thần dược” giúp tăng chiều cao cho trẻ.

Hai đối tượng Hoàng Quang Thịnh (bên trái) và La Khắc Minh.

Đáng chú ý, khi các vụ án sản xuất buôn bán sữa giả đầu tiên bị xử lý, thời gian qua, nhiều người đã tìm hiểu các sản phẩm sữa được xác định là giả nhưng sữa HIUP 27 không có tên trong danh sách. Đến nay, điều tra cho thấy, các đối tượng hoạt động khép kín từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, khi bị phát hiện đã xóa dấu vết, tẩu tán chứng cứ phạm tội dẫn đến khó phát hiện, khó xử lý.

Thậm chí khi bị bắt, đối tượng chủ mưu cầm đầu vẫn cho rằng sản phẩm hàng hóa chỉ kém chất lượng chứ không phải là hàng giả, không nhận thức được hậu quả lại nghiêm trọng.

Thông tin từ Bộ Công an cho thấy, từ khi chính thức đi vào hoạt động từ tháng 8/2024 đến nay, các loại sản phẩm sữa HIUP 27 của doanh nghiệp được quảng cáo rầm rộ trên mạng xã hội như một thần dược, giúp tăng chiều cao cho trẻ, đánh lừa người tiêu dùng, đặc biệt là các phụ huynh đang nuôi con nhỏ.

Những quảng cáo thổi phồng công dụng đã gây nghi ngờ cho nhiều người, tuy nhiên ban đầu cơ quan chức năng chỉ phát hiện sai phạm ở mức độ hành chính nên đã xử phạt doanh nghiệp này.

Quá trình đẩy mạnh đấu tranh phòng chống hàng giả, gian lận thương mại, cơ quan điều tra Bộ Công an đã quyết tâm làm rõ sai phạm của doanh nghiệp và đến nay thì đủ căn cứ để xử lý hình sự đối với các đối tượng có liên quan.

Đáng chú ý, thông tin điều tra cho thấy, để thực hiện hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, các đối tượng đã thành lập 20 công ty, nhưng đều do 3 đối tượng cầm đầu điều hành, trong đó lấy tên Công ty Cổ phần Z Holding để quản lý chung cho toàn hệ thống các công ty. Các đối tượng không chỉ bán hàng hóa kém chất lượng nhưng thổi phồng công dụng, thu lợi bất chính lớn, lừa dối người tiêu dùng mà còn vi phạm quy định về kế toán và quản lý thuế, gây thất thu cho ngân sách nhà nước, vi phạm về chính sách quản lý kinh tế.

Với kết quả xác minh bước đầu có đủ căn cứ để tố các đối tượng này về hai tội danh là tội vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và tội sản xuất buôn bán hàng giả.

Theo quy định của pháp luật, đối với tội sản xuất buôn bán hàng giả, các đối tượng vừa bị khởi tố có thể đối mặt với hình phạt tới 15 năm tù theo khoản 3, Điều 193 Bộ luật Hình sự. Trường hợp thu lợi bất chính từ 1,5 tỷ đồng trở lên hoặc gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, hình phạt có thể đến 20 năm tù hoặc tù chung thân theo khoản 4, Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Tội danh sản xuất buôn bán hàng giả còn có thể xử lý đối với pháp nhân thương mại phạm tội. Có thể tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản và áp dụng hình phạt bổ sung là hình phạt tiền (ngoài hình phạt chính có thể đến 20 năm tù hoặc tù chung thân nêu trên).

Với bị can bị khởi tố về tội vi phạm về kế toán theo hậu quả nghiêm trọng theo điều 211 Bộ luật Hình sự, trường hợp hậu quả được xác định là thiệt hại từ 1 tỷ đồng trở lên thì hình phạt cao nhất có thể tới 20 năm tù.

Theo Luật sư Cường, tất cả các tổ chức cá nhân có liên quan đến khâu sản xuất, vận chuyển, quảng cáo, mua bán, tiếp thị liên kết đều được cơ quan điều tra triệu tập làm rõ để xác định nhận thức, ý chí, hành vi, việc hưởng lợi, thu lợi bất chính để xác định trách nhiệm pháp lý, xử lý theo quy định của pháp luật. Trường hợp hành vi thỏa mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm như sản xuất buôn bán hàng giả, lừa dối người tiêu dùng, vi phạm về quảng cáo sẽ bị xử lý nghiêm khắc bằng chế tài hình sự..

Tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính pháp

Đối với những người nổi tiếng tham gia quảng cáo sản phẩm này mà biết là sản phẩm giả thì cũng sẽ bị xử lý hình sự về tội buôn bán hàng giả hoặc tội lừa dối khách hàng . Nếu đã bị xử phạt hành chính mà vẫn còn quảng cáo còn có thể bị xử lý hình sự về tội quảng cáo gian dối.

Những người tham gia vào chuỗi kinh doanh, buôn bán sản phẩm của doanh nghiệp này mà không đủ căn cứ xử lý hình sự cũng có thể bị xem xét xử phạt vi phạm hành chính, bị kỷ luật và có thể còn liên đới trách nhiệm dân sự trong vụ án hình sự.

Tất cả các sản phẩm được xác định là giả sẽ bị thu hồi và tiêu hủy theo quy định của pháp luật. Các tổ chức cá nhân tham gia bán các loại sản phẩm hàng hóa này có trách nhiệm phải hoàn tiền cho người mua, nếu gây thiệt hại phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Những người mua sản phẩm được xác định là hàng giả cần khẩn trương liên hệ với cơ quan điều tra để được đưa vào danh sách người có quyền lợi liên quan đến vấn đề bồi thường thiệt hại khác phục hậu quả, có quyền yêu cầu các bị cáo và những người có liên quan tới phải bồi thường thiệt hại, hoàn tiền đối với toàn bộ sản phẩm đã mua và còn có thể phải bồi thường thiệt hại.

Những người bị hại ở xa, không có điều kiện thời gian có thể ủy quyền cho người khác hoặc luật sư tham gia tố tụng để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, đấu tranh với cái sai, cái xấu, với những hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến sản xuất buôn bán hàng là thực phẩm.

Theo luật sư Cường, hiện nay, quy trình hậu kiểm cũng không chặt chẽ, phải theo kế hoạch và phải báo trước cho doanh nghiệp. Khi đó họ sẽ cung cấp sản phẩm đạt chất lượng để kiểm nghiệm thì không thể phát hiện ra hàng giả.

Thực tế, đây là sản phẩm hậu kiểm chứ không phải là tiền kiểm. Doanh nghiệp tự công bố sản phẩm, tự sản xuất và tự bán ra thị trường.

Quá trình lưu thông hàng hóa, cơ quan chức năng sẽ tiến hành hậu kiểm theo kế hoạch, thường là hàng năm và có báo trước theo doanh nghiệp. Thực tế rất nhiều loại hàng hóa sản phẩm bán ra thị trường nhiều năm nhưng việc kiểm tra chỉ qua loa, chủ yếu là kiểm tra trên hóa đơn giấy tờ chứ không lấy mẫu ngẫu nhiên để đi kiểm nghiệm, cũng chưa có quy định bắt buộc về quy trình thủ tục kiểm nghiệm ngẫu nhiên như thế nào.

Do đó, có thể nói vấn đề này bị bỏ ngỏ thời gian qua dẫn đến hàng loạt doanh nghiệp sản xuất hàng giả, ung dung bán ra thị trường, quảng cáo sai sự thật làm nhiễu loạn thông tin, xâm phạm nghiêm trọng đến quyền lợi của người tiêu dùng mà không bị xử lý.

Chính vì vậy, ngoài việc xử lý đối với các doanh nghiệp vi phạm cần sớm bổ sung quy định về hậu kiểm đối với các sản phẩm hàng hóa mà doanh nghiệp tự công bố, tự sản xuất, tự bán ra thị trường, đặc biệt là các sản phẩm hàng hóa là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.

Với những sản phẩm hàng hóa được thực hiện quản lý theo hình thức hậu kiểm cần phải kiểm tra ngay khi hàng hóa ra thị trường, kiểm tra ngẫu nhiên và phải thực hiện quy trình kiểm nghiệm nghiêm ngặt, thường xuyên để đánh giá chất lượng sản phẩm, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng như xử lý nghiêm đối với các doanh nghiệp vi phạm.

Bộ Công an vừa thông tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra (C01) vừa khởi tố, bắt tạm giam Hoàng Quang Thịnh, Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT Công ty Z Holding và 2 Phó Tổng giám đốc Z Holding La Khắc Minh, Nguyễn Văn Minh cùng về tội vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng và sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm.

Các bị can Trần Hải Bình, Phó Tổng Giám đốc tài chính Z Holding; Hoàng Thị Hiền, Trưởng Ban kế toán; Nguyễn Quốc Vương, Trưởng Ban tài chính bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Cùng trong vụ án, Lê Văn Duyên, kinh doanh tự do; Nguyễn Thị Thu Hiền, Giám đốc Công ty Cổ phần thương mại và sản xuất Nature Made và Phạm Duy Tân, nguyên Giám đốc Công ty Nature Made, bị khởi tố với cáo buộc Sản xuất hàng giả là thực phẩm. Riêng bị can Trần Xuân Chiến, Giám đốc Công ty TNHH Kinh doanh và Công nghệ Alama, bị khởi tố tội Buôn bán hàng giả là thực phẩm.

Điều tra ban đầu xác định, "sản phẩm dinh dưỡng HIUP 27" được đóng thành hộp, lon sữa bột gồm ba loại là 420, 650 và 800g và một số loại dạng chất lỏng khác, được sản xuất tại nhà máy Công ty Cổ phần Thương mại và sản xuất Nature Made từ ngày 8/8/2024 đến 5/3/2025. Các sản phẩm đều không đảm bảo thành phần và hàm lượng các chất dinh dưỡng như “Bản đăng ký công bố sản phẩm". Do đó, theo quy định, các sản phẩm trên là hàng giả.

Hải Ninh