Loạt Megastory: Quốc hội nhìn từ 3 dự án luật quan trọng có hiệu lực sớm: Tinh thần lập pháp chủ động và kiến tạo Bài cuối: Quốc hội đồng hành cùng nhân dân vững bước

Bất chấp những khó khăn, thử thách trong giai đoạn vừa qua: đại dịch Covid-19, căng thẳng giữa các quốc gia, kinh tế suy thoái… có thể nói chưa bao giờ Việt Nam có được vị thế như hôm nay về cả kinh tế, chính trị, ngoại giao, ổn định an sinh xã hội.

Và Việt Nam tiếp tục cần thể chế, pháp luật, chính sách… vững vàng để tiếp tục đi lên. Trong đó, tinh thần lập pháp chủ động, lập pháp kiến tạo của cơ quan quyền lực nhân dân cao nhất - Quốc hội nổi lên rất rõ.

Với vai trò Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, đồng chí Quản Minh Cường đã tham gia xuyên suốt nhiều kỳ họp, thực hiện nhiều cuộc giám sát, nhiều lần phát biểu, tranh luận trên nghị trường cũng như thảo luận tổ, chia sẻ bên lề các phiên họp Quốc hội.

“Chủ động, đổi mới, sáng tạo, tích cực và ‘dũng cảm” là những “từ khóa” về hoạt động Quốc hội mà đồng chí Quản Minh Cường nhấn mạnh khi nói về hoạt động lập pháp của Quốc hội trong nhiệm kỳ này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính trao đổi với lãnh đạo tỉnh và các đơn vị liên quan về Dự án Sân bay Long Thành trong chuyến thăm và kiểm tra thực tế công trường vào tháng 9-2024. Ảnh: Phạm Tùng

PV: Với vai trò là Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai, đồng chí có thể đánh giá khái quát chặng đường hơn 2/3 nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV (2021-2026) đã đi qua?

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Quản Minh Cường:

Tôi tham gia tất cả các phiên họp của Quốc hội từ đầu nhiệm kỳ đến nay, và nói thật là hoạt động Quốc hội của nhiệm kỳ này đã để lại cho tôi nhiều ấn tượng, nhiều cung bậc cảm xúc.

Trước hết, phải nói rằng, Quốc hội khóa XV hoạt động trong bối cảnh trong nước và quốc tế có nhiều biến động khó lường, theo chiều hướng tích cực cũng có mà tiêu cực cũng có. Có những sự kiện, sự việc trên thế giới diễn ra không theo quy luật thông thường, ngoài dự báo của các nhà khoa học cũng như các thể chế chính trị. Ví dụ chiến tranh giữa một số quốc gia, chính biến khu vực trên thế giới… đã ảnh hưởng sâu sắc đến kinh tế, chính trị thế giới. Và đặc biệt, dịch bệnh Covid-19 gây hậu quả vô cùng nghiêm trọng cho toàn cầu.

Nhưng cũng trong giai đoạn này, trên thế giới xuất hiện nhiều xu hướng tích cực, đó là, các quốc gia trên thế giới hợp tác với nhau một cách chặt chẽ hơn, đoàn kết hơn. Ví dụ mối quan hệ Ấn Độ - Nga, Trung Quốc - Nga, và điển hình nhất là Việt Nam có mối quan hệ thuận lợi và tốt đẹp, có uy tín với các cường quốc kinh tế lớn của thế giới.

ĐBQH Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) phát biểu tại nghị trường trong kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quốc hội

Trong bối cảnh đó, nước ta dưới sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự điều hành kịp thời và nhạy bén của Chính phủ, sự vào cuộc tích cực và hiệu quả, kịp thời của Quốc hội đã vượt qua nhiều thách thức lớn chưa từng có. Đó là “chiến thắng” dịch Covid-19, phục hồi nền kinh tế nhanh chóng một cách ngoạn mục – khi các quốc gia lớn mạnh ở thời điểm đó vẫn rất “loay hoay”. Việt Nam vẫn đạt mọi chỉ tiêu đề ra về tăng trưởng kinh tế, thu ngân sách, xuất nhập khẩu…

Và gần đây nhất là năm 2024 này đây, tuy mới giữa tháng 11 nhưng thu ngân sách nhà nước đạt gần 100% kế hoạch năm, dự báo tốc độ tăng trưởng kinh tế cả năm đạt 7-8% - một kết quả rất đáng để vui mừng.

PV: Không chỉ dư luận trong nước mà quốc tế cũng có nhận định, Quốc hội Việt Nam đang ngày càng công khai, minh bạch, gần gũi với cử tri và nhân dân. Đồng chí có thể chia sẻ cụ thể hơn về nhận định này?

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Quản Minh Cường:

Quốc hội là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Qua mỗi kỳ họp, tinh thần “tiếp tục đổi mới và luôn tự hoàn thiện” được Quốc hội đề cao để ngày càng đáp ứng tốt hơn yêu cầu của thực tiễn và sự kỳ vọng của cử tri, nhân dân.

Tại các kỳ họp, Quốc hội đã linh hoạt điều chỉnh, bổ sung nội dung chương trình kỳ họp, nhưng vẫn bảo đảm chất lượng và kết thúc thời gian kỳ họp như dự kiến.

Về hoạt động, nếu quan sát sẽ thấy, mọi hoạt động của Quốc hội ngày càng công khai, minh bạch hoàn toàn, ngày một gần gũi với cử tri và nhân dân hơn. Điều này được thể hiện ở chỗ, báo chí, truyền thông luôn dự và đưa tin về chương trình làm việc của Quốc hội mỗi ngày. Những phiên họp quan trọng, ví dụ chất vấn trực tiếp, trực diện Thủ tướng Chính phủ và những người đứng đầu các bộ, ngành… cũng được truyền hình trực tiếp để cử tri và nhân dân theo dõi, giám sát các hoạt động của Quốc hội. Đây là điều không dễ có ở các quốc gia khác.

Sự công khai, minh bạch, dân chủ thể hiện ở chỗ đại biểu phát biểu Chủ tịch Quốc hội, Phó chủ tịch Quốc hội lắng nghe. Đại biểu Quốc hội chất vấn thẳng thắn Thủ tướng, bộ trưởng, thủ trưởng các cơ quan trung ương.

Các đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai trao đổi bên lề phiên họp. Ảnh: Quốc hội

PV: Hiện nay, hầu hết mọi mặt đời sống xã hội đều đã có pháp luật điều chỉnh. Ở góc nhìn của mình, đồng chí có thể chia sẻ những đổi mới trong xây dựng pháp luật của Quốc hội không?

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Quản Minh Cường:

Thời gian qua, hoạt động của Quốc hội đã có nhiều đổi mới và theo tôi là thực chất và hiệu quả hơn. Quốc hội ngày càng phát huy vai trò là cơ quan đại biểu cao nhất của Nhân dân, cơ quan quyền lực Nhà nước cao nhất, với chức năng quan trọng là lập pháp.

Cụ thể, trong suốt 2/3 nhiệm kỳ khóa XV qua, các đường lối chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương được Quốc hội kịp thời xử lý theo quy định của pháp luật, không để bị tắc nghẽn, không có tình trạng ngồi chờ. Hoạt động giám sát của Quốc hội cũng không ngừng được cải tiến, tập trung vào những vấn đề bức xúc của cuộc sống, góp phần hoàn thiện chính sách pháp luật, bảo đảm kỷ luật kỷ cương, thúc đẩy các cơ quan nhà nước thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ.

Quốc hội đã đồng hành cùng Chính phủ quyết định ban hành kịp thời nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, có ý nghĩa lớn với phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Khi thực tiễn cuộc sống đòi hỏi, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Quốc hội báo cáo ngay cấp có thẩm quyền, giao cho bộ, ngành, cơ quan chức năng xây dựng luật, nghị quyết của Quốc hội ngay. Có nhiều dự án luật rất mới phù hợp với xu thế phát triển như: Luật Dữ liệu, Luật Công nghiệp công nghệ số… thể hiện tinh thần trách nhiệm rất cao của Quốc hội.

Sự đổi mới này còn thể hiện ở chỗ, Quốc hội không ngại tiếp tục sửa đổi các luật, điều luật mới ban hành để phù hợp với thực tiễn. Có thể nói, Quốc hội luôn bám sát cuộc sống, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khắc phục điểm nghẽn, điều chỉnh các mặt của đời sống kinh tế - xã hội bảo đảm quyền con người và phục vụ phát triển đất nước, phục vụ nhân dân.

Công trường xây dựng Dự án Cảng hàng không quốc tế - siêu sân bay tại Đồng Nai được trình Quốc hội khóa XV, Kỳ họp thứ 8 xem xét điều chỉnh chủ trương đầu tư. Ảnh: H.A

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quản Minh Cường đi giám sát dự án giao thông trên địa bàn tỉnh Đồng Nai vào tháng 10-2024. Ảnh: Phạm Tùng

PV: Việc 3 bộ luật quan trọng được Quốc hội đồng ý cho áp dụng sớm hơn gần nửa năm, theo đồng chí có ý nghĩa như thế nào đối với Đồng Nai nói riêng và cả nước nói chung?

Phó bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai Quản Minh Cường:

Có thể nói một cách ngắn gọn về 3 bộ luật quan trọng này: hiệu lực sớm ngày nào, doanh nghiệp và nhân dân mừng ngày đó.

Nhìn rộng hơn, xu hướng xây dựng pháp luật của Quốc hội gần đây có sự phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nhiều so với trước. Luật do Quốc hội ban hành mang tính ổn định, có giá trị lâu dài, luật chỉ quy định những vấn đề khung, vấn đề có tính nguyên tắc, còn những vấn đề thực tiễn biến động thường xuyên giao cho Chính phủ, bộ, ngành, địa phương quy định để bảo đảm linh hoạt trong điều hành, đồng thời cũng rút ngắn thời gian xây dựng, sửa đổi luật.

Đối với 3 dự án luật là: Luật Nhà ở (sửa đổi), Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) và Luật Đất đai (sửa đổi) đã được Quốc hội đồng ý cho áp dụng sớm hơn nửa năm, từ 1-8- 2024 thay vì 1-1-2025 theo đề xuất của Thủ tướng Chính phủ. Các luật này có hiệu lực sớm một ngày thôi, cũng có ý nghĩa lớn, đặc biệt là Luật Đất đai (sửa đổi).

Luật Đất Đai (sửa đổi) là dự án luật khó nhất, phức tạp nhất và được Quốc hội rất cẩn trọng xem xét, cho ý kiến, thảo luật ở nhiều kỳ họp. Khi luật được thông qua, Quốc hội đồng ý để luật có hiệu lực thi hành sớm để tháo gỡ điểm nghẽn cho các dự án bất động sản nói riêng và các dự án liên quan đến đất đai nói chung, không làm mất đi mất thời cơ, cơ hội của người dân và doanh nghiệp.

Sau hơn 3 tháng thi hành, mặc dù chưa thể định lượng hoàn toàn được hiệu quả nhưng rõ ràng Luật Đất đai (sửa đổi) có hiệu lực sớm đã đáp ứng được mong chờ và kỳ vọng của người dân và doanh nghiệp, tháo gỡ được rất nhiều cho các địa phương trong công tác thu hồi đất, định giá đất. Việc sớm đưa luật vào cuộc sống cũng là để theo dõi xem còn vướng mắc gì từ đó điều chỉnh kịp thời.

Tóm lại, với tinh thần xuyên suốt “chủ động, đổi mới, sáng tạo, tích cực và ‘dũng cảm’ vượt qua chính mình” trong nhiều bối cảnh rất khó khăn, tôi tin tưởng rằng, Quốc hội Việt Nam có thể tự tin đồng hành cùng nhân dân Việt Nam vững bước.

Một góc thành phố Biên Hòa - đô thị đô thị ven sông Đồng Nai đang kỳ vọng bứt phát phát triển sau khi 3 bộ luật: Đất đai, Nhà ở, Bất động sản có hiệu lực. Ảnh: Hoàng Lộc