Loạt xu hướng thống trị thị trường sách thiếu nhi 2025

Ảnh: The Bookseller.

Bước sang năm 2025, tình trạng bất ổn toàn cầu và bất ổn kinh tế sẽ không sớm được giải quyết. Do đó, ngành xuất bản, trong đó có mảng sách thiếu nhi, cần thích nghi với những vấn đề dai dẳng này bằng các giải pháp mang cả tính cá nhân và cộng đồng.

Hướng tới sự gắn kết và nâng cao văn hóa đọc

Trong thời đại sự phát triển của công nghệ số và AI thường đặt ra những câu hỏi như: điều đó có thật không, chuyện đó thực sự xảy ra hay là tin giả?, thì việc biết được chính xác tác giả của một tác phẩm là ai, là con người hay AI, trở nên rất quan trọng.

Do đó, không chỉ 2025 mà kỷ nguyên tới có thể là về tạo dựng sự minh bạch và tin tưởng trong ngành công nghiệp sáng tạo. Đối với các tác giả, họ cần nỗ lực xây dựng tên tuổi, xác định đối tượng khán giả và quyền sở hữu bản quyền để có thể được công nhận là chủ sở hữu tác phẩm của mình trên mọi nền tảng.

Còn đối với các đại diện văn học, nhà bán sách, nhà xuất bản, trong một thế giới nơi việc sử dụng thiết bị điện tử với các màn hình số đã quá phổ biến, công việc của họ không chỉ là bán sách mà còn là phát triển văn hóa đọc. Đây là trách nhiệm đòi hỏi sự sáng tạo và hợp tác giữa các bên trong giới xuất bản để phát triển thêm những định dạng mới khuyến khích đọc sách.

Các định dạng sách mới

Do trẻ em ít đọc chữ hơn nên các định dạng mới và sáng tạo đang thu hút được sự chú ý. Đầu tiên là tiểu thuyết đồ họa, với sự phổ biến của các đầu sách như Dog Man, kết hợp giữa minh họa và kể chuyện.

Trong khi dữ liệu từ nửa đầu năm 2024 của ICv2 cho thấy doanh số bán tiểu thuyết đồ họa đã giảm 12% so với cùng kỳ năm trước, thì thể loại này vẫn chiếm hơn 60% doanh thu của các doanh nghiệp xuất bản truyện tranh.

Tiếp theo là định dạng piction (picture-fiction), kết hợp tiểu thuyết truyền thống với các yếu tố của sách tranh. Định dạng này, vừa có cốt truyện thú vị và vừa hấp dẫn những người học bằng thị giác, được dự đoán sẽ giàu tiềm năng phát triển.

Ngoài ra, độc giả cũng sẽ thấy sự phát triển của các cuốn sách tranh dài hơn, kể những câu chuyện phức tạp hơn trong khi vẫn duy trì được các hình ảnh minh họa hấp dẫn. Đây có thể là biện pháp thu hẹp khoảng cách giữa truyện tranh ít chữ và tiểu thuyết truyền thống dày đặc chữ nhưng ít tranh.

Phát triển đa dạng chủ đề

Ngày nay, các tác phẩm thiếu nhi không còn bó hẹp trong một số chủ đề truyền thống như các câu chuyện đơn giản hay mang tính giáo dục. Thay vào đó, trẻ em được tiếp xúc với nhiều nội dung phong phú hơn. Đầu tiên là các câu chuyện hài hước. Hiện có nhu cầu rất lớn về sách theo chương và tiểu thuyết đồ họa hài hước dành cho trẻ em - điều thúc đẩy sự phát triển của các tác giả và họa sĩ minh họa thực sự hiểu trẻ em.

Tiếp theo, các tác phẩm thiếu nhi cũng tiếp tục nhấn mạnh vào các nhân vật và câu chuyện đa dạng phản ánh nhiều nền văn hóa, hoàn cảnh và trải nghiệm khác nhau, thúc đẩy tính bao hàm và hiểu biết.

Ngoài ra, những cuốn sách khám phá các khái niệm khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) cũng ngày càng phổ biến, khuyến khích trẻ em phát triển sự quan tâm đến các lĩnh vực quan trọng này ngay từ khi còn nhỏ.

Trí tuệ cảm xúc, những câu chuyện về cảm xúc và sức khỏe tinh thần của trẻ và các vấn đề về môi trường, những cuốn sách giáo dục trẻ em về giá trị bền vững của thiên nhiên, cũng sẽ tiếp tục được đầu tư để giúp trẻ em điều hướng cảm xúc và hiểu được giá trị bền vững của thiên nhiên, cũng như được thúc đẩy ý thức quản lý môi trường.

Tập trung vào sức khỏe tinh thần

Xu hướng giải trí số và cuộc khủng hoảng sức khỏe tinh thần đang làm nổi bật nhu cầu cân bằng các thói quen trong cuộc sống. Đã có quá nhiều nghiên cứu về tác động của việc lạm dụng các hình thức giải trí số đối với sức khỏe thể chất và tinh thần ở trẻ em. Trong khi cộng đồng, giới truyền thông và cha mẹ của các em đã nhận thức được điều này, ngành xuất bản cũng không ngoại lệ.

Là những người sáng tạo sách, giới xuất bản có trách nhiệm phát triển các tác phẩm đủ hấp dẫn để chống lại sự cám dỗ của thế giới số. Những người đại diện, tác giả, họa sĩ minh họa và nhà xuất bản cũng có trách nhiệm truyền cảm hứng cho thế hệ độc giả mới, chứng minh rằng sách là trải nghiệm, không chỉ là một đồ vật cứng nhắc.

Hiện nay, mối quan tâm ngày càng tăng về sức khỏe tinh thần ở trẻ em cũng đang dẫn đến nhiều cuộc thảo luận hơn về luật pháp và giá trị của việc đọc sách. Đang có nhiều tiềm năng ban hành luật mới nhằm bảo vệ sức khỏe tinh thần của trẻ em, đặc biệt liên quan đến phương tiện truyền thông xã hội và việc sử dụng điện thoại.

Ngoài ra, đang có nhiều tiếng nói ủng hộ việc đưa đọc sách trở thành một phần thiết yếu trong hoạt động rèn luyện sức khỏe tinh thần của trẻ em, thúc đẩy sự cân bằng giữa sự tương tác kỹ thuật số và phi kỹ thuật số.

Ngành xuất bản có thể tận dụng hai xu hướng này để thúc đẩy vai trò của sách trong đời sống của trẻ. Ví dụ, hãy đi ngủ với một cuốn sách, thay vì điện thoại và khóa điện thoại, cũng như không sử dụng thiết bị điện tử sau 7 giờ tối.

Khi chuẩn bị cho một năm phát triển mới, việc hiểu những xu hướng cơ bản sẽ giúp các doanh nghiệp sách định hướng trong bối cảnh phức tạp của năm 2025 và cả sau đó.

Minh Hoa