Lọc hóa dầu Bình Sơn: Hành trình phụng sự và khát vọng dẫn đầu

Phụng sự Tổ quốc

Sau ngày thống nhất năm 1975, để xây dựng lại đất nước, bài toán về năng lượng là một trong những thách thức lớn nhất. Khi nhu cầu tiêu thụ xăng dầu ngày càng gia tăng và nguồn cung gần như phụ thuộc hoàn toàn vào nhập khẩu, việc xây dựng một nhà máy lọc dầu để tự chủ năng lượng, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia trở thành mục tiêu chiến lược sống còn.

Nhà máy lọc dầu Dung Quất

Nhà máy lọc dầu Dung Quất là lời giải đầy quyết đoán và tự hào cho bài toán đó. Từ một vùng cát hoang sơ của Quảng Ngãi, Dung Quất trở thành nơi khởi nguồn của ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam. Nhà máy chính thức đi vào vận hành thương mại năm 2009, đánh dấu bước ngoặt lớn cho ngành năng lượng.

Khi chưa có NMLD Dung Quất thì sau khi khai thác dầu thô, Việt Nam phải bán hoàn toàn cho các nước có ngành lọc hóa dầu phát triển và mua lại các sản phẩm xăng dầu của họ. Việc này giống như “bán thô, mua tinh”; đồng nghĩa với bán rẻ, mua đắt, gây khó khăn trong dự trữ ngoại hối của đất nước và quan trọng hơn là không tự chủ được nguồn cung, gây ảnh hưởng đến an ninh năng lượng quốc gia.

Nếu một ngày đất nước có chiến tranh hoặc biến động về địa chính trị, thiên tai, dịch bệnh…, nguồn cung xăng dầu từ bên ngoài bị gián đoạn thì vai trò của nhà máy lọc dầu trong nước là rất quan trọng.

Với vai trò trụ cột trong ngành lọc hóa dầu, Lọc hóa dầu Bình Sơn - BSR luôn vận hành NMLD Dung Quất an toàn, ổn định ở mức 103-116% công suất thiết kế. Mỗi năm, nhà máy cung cấp hơn 6 triệu tấn xăng dầu các loại, đáp ứng trên 30% nhu cầu thị trường nội địa.

Những thời điểm thị trường biến động càng cho thấy rõ vai trò của nhà máy. Vai trò ấy khó có thể định lượng bằng các con số, nhưng nếu phân tích kỹ sẽ thấy: nhà máy luôn bảo đảm nguồn cung trong khả năng và kịp thời điều tiết sản lượng, nhanh chóng xuất hàng để bình ổn thị trường.

Đó là những hành động cụ thể của NMLD Dung Quất, cũng là minh chứng cho vai trò quan trọng của nhà máy trong việc bảo đảm an ninh năng lượng, xây dựng nền móng vững chắc cho sự phát triển đất nước.

Hoàn thành bảo đảm an ninh năng lượng cho các nhu cầu dân sinh, xã hội, BSR tiếp tục thực hiện một nhiệm vụ không kém phần quan trọng là nghiên cứu, sản xuất nhiên liệu đặc chủng cho tàu ngầm, tàu chiến, máy bay chiến đấu… góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng.

BSR là đơn vị thứ 2 ngoài lãnh thổ Liên bang Nga được Cục Nhiên liệu và chất cháy tên lửa thuộc Bộ Tham mưu bảo đảm vật tư – kỹ thuật các lực lượng vũ trang Liên bang Nga cấp phép sản xuất nhiên liệu máy bay phản lực Jet A-1K và nhiên liệu DO L-62 sử dụng cho phương tiện kỹ thuật quân sự và thiết bị đặc biệt do Liên bang Nga sản xuất.

Không chỉ đơn thuần là một nhà máy lọc dầu, Dung Quất còn là biểu tượng của nội lực, khi từng bước nội địa hóa thiết bị, tự chủ kỹ thuật và công nghệ. Từ chỗ phụ thuộc rất nhiều vào các chuyên gia, đến nay đội ngũ kỹ sư Việt Nam đã làm chủ toàn bộ quá trình sản xuất, bảo dưỡng, tối ưu vận hành nhà máy.

Kiên định với khát vọng tiên phong

Trong chiến lược phát triển trung và dài hạn, BSR đã xác định rõ mục tiêu kiên định khát vọng tiên phong xây dựng BSR trở thành Tổng công ty Lọc hóa dầu Việt Nam, dẫn dắt ngành lọc hóa dầu trong nước, giữ vai trò then chốt trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Mục tiêu tổng quát của giai đoạn 2025-2030 là phát triển BSR thành doanh nghiệp có năng lực cạnh tranh khu vực, có khả năng tự chủ công nghệ, hiệu quả tài chính bền vững và đóng góp tích cực cho cộng đồng, môi trường và xã hội.

Trong giai đoạn này, BSR sẽ tập trung xây dựng chiến lược phát triển phù hợp với Kết luận 76-KL/TW, định hướng đầu tư vào năng lượng. Mục tiêu toàn giai đoạn là sản xuất tối thiểu 33,5 triệu tấn sản phẩm, tăng trưởng sản lượng ít nhất 3,5% so với giai đoạn trước.

BSR sẽ hoàn thành dự án nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất và các hạng mục hạ tầng quan trọng như bể chứa, bến cảng, trạm biến áp, làm nòng cốt trong việc hình thành Trung tâm Lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Dung Quất.

Chiến lược phát triển cũng đặt trọng tâm vào chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và làm chủ khoa học công nghệ, tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng bền vững và thích ứng với xu thế chuyển dịch năng lượng toàn cầu.

BSR chú trọng chuyển đổi NMLD Dung Quất trở thành “nhà máy thông minh”.

Các mục tiêu cụ thể sẽ là duy trì vận hành nhà máy an toàn, ổn định ở công suất tối ưu; tăng trưởng bền vững; nâng chỉ số hiệu quả năng lượng về mức dưới 100%; hoàn thiện hệ thống quản trị hiện đại theo chuẩn quốc tế; đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ có trình độ cao, đáp ứng yêu cầu hội nhập và chuyển đổi số.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược trong giai đoạn 2025-2030, Đảng ủy BSR xác định rõ 11 nhóm giải pháp chủ yếu mang tính tổng thể và đồng bộ.

Về cơ chế chính sách, BSR sẽ kiến nghị sửa đổi các quy định pháp luật còn bất cập, thúc đẩy ban hành quy hoạch và ưu đãi đầu tư cho Trung tâm Lọc hóa dầu và Năng lượng Quốc gia. Trong quản trị, công ty sẽ cập nhật chiến lược phát triển phù hợp chuyển đổi số, chuyển dịch năng lượng, tăng cường liên kết chuỗi giá trị trong ngành để tối ưu hiệu quả sản xuất kinh doanh.

BSR cũng đẩy mạnh công nghệ số vào quản trị tài chính, đa dạng hóa nguồn vốn. Các giải pháp thương mại tập trung mở rộng thị trường, đa dạng kênh phân phối và chủ động bảo đảm nguyên liệu đầu vào. Công tác nhân sự chú trọng xây dựng hệ thống quản trị nguồn lực hiện đại, thu hút nhân tài.

Ngoài ra, công ty sẽ đầu tư mạnh cho khoa học công nghệ, phát triển sản phẩm xanh, kinh tế tuần hoàn, nâng cao hiệu suất và giảm phát thải. Chuyển đổi số được xác định là then chốt, song hành với văn hóa doanh nghiệp, an sinh xã hội và cơ cấu lại tổ chức. Đây là nền tảng quan trọng để BSR phát triển bền vững và giữ vững vai trò tiên phong trong ngành lọc hóa dầu quốc gia.

Với chiến lược phát triển dài hạn, tầm nhìn đến năm 2050, BSR xác định đẩy mạnh đầu tư hóa dầu và hóa chất để nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm dầu khí, tạo ra các nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu mới để phục vụ tối đa nhu cầu của sản xuất công nghiệp trong nước.

Bên cạnh đó, nghiên cứu đầu tư, phát triển vào các sản phẩm nhiên liệu bền vững, thân thiện môi trường, sản phẩm theo hướng xanh hóa, giảm phát thải CO2. Đồng thời, phát triển sản xuất và ứng dụng năng lượng tái tạo, hydro xanh, amoniac... và các sản phẩm mới có giá trị gia tăng, thu hồi CO2.

Đặc biệt, BSR sẽ nghiên cứu triển khai dự án đầu tư Nhà máy sản xuất Hydro xanh với quy mô thương mại nếu dự án sản xuất quy mô thí nghiệm thành công và có hiệu quả.

Dấu ấn quản trị

Thị trường dầu mỏ thế giới nửa đầu năm 2025 tiếp tục biến động do căng thẳng địa chính trị leo thang, đặc biệt là xung đột vũ trang giữa Iran và Israel khiến nguồn cung bị gián đoạn, chuỗi cung ứng rối loạn và giá dầu Brent biến động mạnh theo chu kỳ ngắn.

Linh hoạt ứng phó với biến động, chủ động đề ra các giải pháp là một trong những dấu ấn rõ nét trong công tác quản trị rủi ro, đảm bảo BSR luôn hoạt động hiệu quả của ban lãnh đạo công ty.

Tại Việt Nam, các nhà máy lọc dầu, trong đó có NMLD Dung Quất cũng chịu sức ép kép từ thị trường nhập khẩu giá rẻ và sự bất ổn giá nhiên liệu. Trong bối cảnh khó khăn đó, dấu ấn quản trị của Ban lãnh đạo và sự cố gắng vượt khó của tập thể người lao động BSR đã thể hiện rõ nét.

Dù đối mặt nhiều thách thức, BSR vẫn vững vàng và tăng tốc. Trong 6 tháng đầu năm 2025, sản lượng sản xuất đạt hơn 3,84 triệu tấn sản phẩm (vượt 16% kế hoạch), sản lượng tiêu thụ đạt 3,83 triệu tấn (vượt 17% kế hoạch).

Qua đó, tổng doanh thu của đơn vị ghi nhận đạt hơn 69.365 tỷ đồng (vượt 22% kế hoạch); lợi nhuận trước thuế ước đạt khoảng 800 tỷ đồng (vượt 93% kế hoạch) và nộp ngân sách Nhà nước đạt 7.411 tỷ đồng (vượt 13% kế hoạch), hoàn thành toàn diện kế hoạch 6 tháng đầu năm 2025 về sản lượng sản xuất và các chỉ tiêu tài chính.

Thành quả này là kết tinh của sự nỗ lực tập thể, quyết sách kịp thời, khả năng ứng biến linh hoạt trước biến động thị trường để tăng tốc phát triển.

Sản xuất và xuất bán thành công nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) là bước tiến quan trọng trong hành trình chuyển đổi xanh của BSR.

Trước bối cảnh giá dầu thô toàn cầu liên tục biến động do xung đột địa chính trị và sự gián đoạn chuỗi cung ứng, BSR đã chủ động xây dựng nhiều kịch bản khác nhau, dựa trên phân tích sâu sắc các xu hướng giá dầu, diễn biến cung – cầu và tác động từ các yếu tố địa chính trị quốc tế.

Mỗi kịch bản đều gắn liền với kế hoạch sản xuất, nhập nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm cụ thể, giúp BSR duy trì thế chủ động trước mọi biến số bất ngờ của thị trường.

Thay vì tránh né, BSR từng bước xây dựng khả năng “sống chung” với những biến động và tìm kiếm cơ hội trong thách thức, chuyển hóa thách thức thành động lực tái cơ cấu, đổi mới mô hình quản trị và định hình năng lực cạnh tranh dài hạn.

Một điểm sáng trong chiến lược ứng biến là việc đa dạng hóa nguồn nguyên liệu đầu vào. BSR đã chủ động nhập khẩu và chế biến thành công hơn 20 loại dầu thô đến từ Mỹ, Tây Phi, Nam Mỹ… Song song đó, Công ty đàm phán để tăng nguồn cung, thử nghiệm nhiều loại hóa phẩm và xúc tác mới nhằm tiết kiệm nguyên liệu, tăng hiệu suất chế biến và giảm phát thải.

Việc vận hành đồng thời hai phân xưởng thu hồi lưu huỳnh SRU1 và SRU2 giúp BSR thu hồi khoảng 13 tấn/ngày, đồng thời mở rộng khả năng chế biến các loại dầu có hàm lượng lưu huỳnh cao – vốn có chi phí thấp hơn, góp phần tiết giảm đầu vào nhưng vẫn bảo đảm chất lượng sản phẩm đầu ra.

Hệ thống bồn bể và khu xuất sản phẩm của NMLD Dung Quất, bảo đảm nguồn cung kịp thời, góp phần bình ổn thị trường xăng dầu nội địa.

Trong bối cảnh giá dầu biến động, BSR đã siết chặt kiểm soát chi phí, rà soát các khoản chi thường xuyên và ưu tiên các hạng mục đầu tư thiết yếu. Đồng thời BSR cũng chủ động đàm phán tăng nguồn cung dầu thô, nhập khẩu nguyên liệu trung gian và thử nghiệm thành công nhiều loại hóa phẩm, xúc tác mới nhằm đa dạng nguồn nguyên liệu, giảm chi phí sản xuất.

Với tinh thần chủ động, đổi mới và đoàn kết, toàn thể người lao động BSR đang nỗ lực không ngừng để vượt qua thách thức, duy trì ổn định, tăng tốc phát triển và hiện thực hóa mục tiêu trở thành doanh nghiệp lọc hóa dầu tiên phong của khu vực – vừa có năng lực cạnh tranh quốc tế, vừa giữ vai trò nòng cốt trong nền kinh tế năng lượng quốc gia.

Nguyễn Cảnh