Lộc trời từ dưới nước mọc lên, 'lột xác' thành đặc sản được dân thành phố săn lùng giá 100.000 đồng/kg

Nếu dạo quanh những con phố cổ Hà Nội, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh các gánh hàng rong với đủ loại hoa quả gọt sẵn. Trong số đó, củ mã thầy – một loại củ nâu tía, ruột trắng tinh, giòn ngọt – luôn chiếm được cảm tình của người mua nhờ hương vị thanh mát và sự đặc biệt của nó.

Mã thầy thuộc họ cây thân thảo, sống nhiều năm dưới nước. Củ của cây có hình cầu dẹt, lớp vỏ ngoài màu nâu đen hoặc tím đen, ruột trắng bên trong. Loại cây này từng mọc hoang dại ở các vùng đồng bằng chiêm trũng hay bờ ao, nay đã được người dân trồng phổ biến tại các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn, Bắc Kạn, Thái Nguyên, và cả vùng Đồng Tháp Mười ở miền Nam.

Trước đây, mã thầy chỉ được người dân địa phương sử dụng làm món ăn đơn giản như ăn sống hoặc hầm xương. Tuy nhiên, ngày nay loại củ này đã trở thành đặc sản đắt giá tại các thành phố lớn. Trên thị trường, mã thầy bán với giá dao động từ 40.000-60.000 đồng/kg. Với loại đã gọt vỏ sẵn, giá lên tới 100.000 đồng/kg.

Theo người bán, củ mã thầy gọt vỏ có màu trắng tinh, khi ăn có vị ngọt thanh, giòn mát, thơm hơn củ đậu. Người mua thường chế biến mã thầy thành các món như chè, hầm xương, hoặc ăn sống. Tại miền Nam, củ mã thầy được gọi là củ năng và thường xuất hiện trong các món chè hay nhân trân châu giòn ngon.

Cây mã thầy được trồng một năm và thu hoạch vào mùa từ tháng 12 đến tháng 3 năm sau. Khi đất chuyển màu vàng quanh gốc, đó là thời điểm lý tưởng để thu hoạch. Cách sơ chế mã thầy cũng không dễ dàng. Lớp vỏ ngoài khá dày và cứng, đòi hỏi người chế biến phải tỉ mỉ. Một mẹo hữu ích là cắt phần đầu củ, sau đó gọt lần lượt lớp vỏ bên ngoài để lộ phần thịt trắng bên trong một cách dễ dàng.

Mã thầy không chỉ ngon mà còn mang giá trị dinh dưỡng cao, là lựa chọn tuyệt vời cho các món ăn giải nhiệt ngày hè. Từ loại cây mọc dại ven ao, giờ đây mã thầy đã "lột xác", trở thành một món ăn không thể thiếu trong ẩm thực đô thị, khẳng định giá trị đặc sản quê hương.

Thiên Di