Lời giải cho 'bài toán' vi phạm của xe khách
Câu chuyện xe khách vi phạm có lẽ tồn tại dai dẳng nhất trong nhiều năm qua trên địa bàn thành phố. Lực lượng chức năng, trong đó có CSGT thường xuyên kiểm tra, xử lý song chỉ được một thời gian ngắn thì vi phạm đó lại tái diễn.
Do vậy, cần có những giải pháp quản lý căn cơ, hiệu quả hơn để các lái xe khách dù muốn cũng không dám vi phạm, thay vì cứ chạy theo giải quyết những tồn tại mang tính thời điểm như hiện nay.
Tổng kiểm tra, xử lý vi phạm trên toàn thành phố
Bến xe Mỹ Đình, nơi trung bình một ngày có hàng nghìn lượt chuyến xe xuất bến. Mặc dù những tuyến xe chạy phía Nam đã được điều chuyển, cũng như có sự sắp xếp lại nhiều năm qua, song những vấn đề liên quan đến vi phạm của xe khách tại khu vực các tuyến đường xung quanh bến vẫn xảy ra.
Điển hình nhất phải kể tới là tình trạng lái xe khách dừng, đỗ đón trả khách sai quy định. Không chỉ tại những tuyến đường như Phạm Hùng kéo dài lên phía Phạm Văn Đồng hướng về cầu Thăng Long, ở đầu Đại lộ Thăng Long nhập vào cao tốc trên cao, nhiều xe khách ở bến xe Yên Nghĩa cũng tranh thủ những lúc vắng bóng lực lượng chức năng để vi phạm.
Tổ công tác của Đội CSGT số 6 được Ban chỉ huy đơn vị thành lập có nhiệm vụ tập trung xử lý về những vi phạm xe khách trên địa bàn. Chuyên đề này được giao cho những CBCS có kinh nghiệm và đương nhiên kèm theo đó là thái độ, tinh thần làm việc, thực hiện nhiệm vụ kiên quyết. Để xử lý hiệu quả vi phạm, tổ công tác kết hợp kiểm tra công khai, mật phục để ghi hình, thông báo cho lực lượng tuần lưu kiểm tra xử lý.
Làm nhiệm vụ ngay tại đường Phạm Hùng, ở khu vực đầu ra của các lái xe khách hướng về cầu Thăng Long, khi bị CSGT yêu cầu dừng xe kiểm tra, lái xe khách nguyễn Văn Thắng gãi đầu gãi tai viện dẫn lý do khách ít, nên đã “lỡ” vi phạm. Qua kiểm đếm trên xe, CSGT xác định lượng khách trên xe đã chiếm quá nửa số ghế ngồi.
Trong bối cảnh lượng người đi xe khách giảm sâu do tình hình dịch bệnh Covid-19, đây được xem là số khách tương đối. “Dù khách trên xe ngồi kín ghế hay không, thì tuyệt nhiên lái xe cũng không được phép dừng, đón trả khách trái phép trên đường, gây ảnh hưởng và nguy cơ xảy ra TNGT”- Đại úy Nguyễn Văn Tuấn thể hiện sự kiên quyết với lái xe. Chỉ trong nửa giờ làm nhiệm vụ, 10 xe khách vi phạm với các lỗi điển hình như dừng, đỗ, đón trả khách sai quy định, mở cửa khi xe đang lưu thông… đã bị CSGT lập biên bản xử phạt.
"Nóng" không kém về vi phạm xe khách còn phải kể tới bến xe Giáp Bát, tuyến đường đi tới đầu Pháp Vân, thuộc quận Hoàng Mai. Đây là địa bàn do Đội CSGT số 14 quản lý. Tuyến đường Giải Phóng từ bến xe Giáp Bát đến khu vực đầu cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ không quá dài song lại là điểm nhức nhối về vi phạm dừng, đỗ, đón trả khách tồn tại bao lâu nay. Gần như ngày nào, trong mỗi ca công tác được Đội CSGT số 14 phân công chỉ đạo CBCS làm nhiệm vụ đều “để mắt” tới hoạt động của xe khách. Tuy nhiên, để quản lý và dọn “sạch” vi phạm thì còn là điều quá khó khăn hiện nay đối với lực lượng chức năng.
Nguyên nhân chẳng gì khác ngoài việc lái xe bất chấp mọi nguy cơ xảy ra mất an toàn giao thông, miễn sao có thêm khách. Ngay ở phố Kim Đồng, chỉ cách Bến xe Phía Nam vài trăm mét, khi xe khách từ bến đi vòng ra để chuyển hướng sang làn đường đối diện về Pháp Vân, thì đây lại là nơi các lái xe thường “câu giờ” để đón khách nhiều nhất.
Không “đánh trống bỏ dùi”
Đại úy Trần Quang Chinh, Đội phó Đội CSGT số 6, Phòng CSGT - CATP Hà Nội không giấu được bức xúc cho biết: "Chỉ chưa đầy 2 tháng đầu năm 2020, đơn vị đã phát hiện và xử phạt tới gần 350 trường hợp lái xe khách vi phạm. Như vậy, trung bình mỗi ngày có khoảng 5 trường hợp xe khách bị xử phạt. Đây là con số không ít song chắc chắn số lượng vi phạm trên thực tế mà lực lượng CSGT chưa phát hiện được, hay lái xe “lọt lưới” lớn hơn rất nhiều con số bị xử lý".
Ngay cả trên quận Hoàng Mai, nơi có 2 bến xe lớn là Giáp Bát và Nước Ngầm, con số lái xe vi phạm trong 2 tháng đầu năm 2020 bị Đội CSGT số 14 xử phạt cũng tương đương Đội CSGT số 6. Quan điểm của Ban chỉ huy Đội CSGT số 14 đó là xử lý nghiêm, kiên quyết đối với tất cả vi phạm. Cứng rắn là vậy song trên thực tế, cứ hễ thấy vắng bóng lực lượng chức năng là lái xe lại chộp giật vi phạm.
Nếu như trên dọc tuyến đường Phạm Hùng, Phạm Văn Đồng, hệ thống camera xử phạt vẫn đang được hoàn thiện, thì tại đường Giải Phóng công tác phạt “nguội” đã được CSGT triển khai từ lâu. Về lý thuyết mà nói, chỉ cần ngồi ở màn hình máy vi tính thì chẳng có vi phạm nào lọt lưới. Tuy nhiên, kết quả trên thực tế lại chưa được như mong muốn của cơ quan chức năng quản lý. Điều đó chỉ có thể lý giải bằng một thái độ thực hiện nhiệm vụ chưa thật sự kiên quyết, trách nhiệm tới cùng của CBCS.
Dư luận nhìn nhận rằng, xe khách không phải là thứ gì đó quá bé nhỏ, để lực lượng chức năng trong đó có CSGT không phát hiện ra vi phạm song những vi phạm này cứ tồn tại qua năm này, tháng khác. Quy định về lắp hộp đen, thiết bị giám sát hành trình xe khách cũng đặt ra và triển khai từ lâu, nhưng lái xe vẫn cứ vi phạm.
Đó là sự không bình thường trong một xã hội văn minh, quản lý Nhà nước hiệu quả trên lĩnh vực giao thông. Còn nếu như viện dẫn lý do sự thiếu hụt về lực lượng thực thi công vụ ngoài đường như CSGT, Thanh tra giao thông (TTGT), thì đã có hệ thống camera giám sát, xử phạt hỗ trợ. Mức xử phạt vi phạm cũng không thấp. Do vậy, cũng không thể lấy những lý do này biện minh cho nguyên nhân về sự tồn tại dai dẳng vi phạm của xe khách.
Ngay cả thói quen và tâm lý của hành khách hiện nay cũng đang dần thay đổi, khi số lượng khách đứng đón xe ở cổng bến giảm hơn trước. Điều đó chỉ có thể giải thích từ cơ quan quản lý bến xe, cấp phép cho doanh nghiệp hoạt động vận tải, cho đến lực lượng thực thi nhiệm vụ ngoài đường vẫn chưa thật sự có được sự phối hợp chặt chẽ, toàn diện và thái độ “nói không với vi phạm”.
Những tồn tại trên cộng với thái độ coi thường nguy hiểm, tâm lý làm ăn chộp giật, chạy theo lợi nhuận mà bỏ quên sự an toàn của bản thân, hành khách của lái xe, thì câu chuyện "xe khách vi phạm" chắc chắn sẽ không thể một sớm, một chiều giải quyết được.