Lời khuyên cho nghiên cứu sinh từ chọn đề tài luận án đến công bố quốc tế

Tọa đàm “Định hướng nghiên cứu trong khoa học pháp lý và kết nối các thế hệ nghiên cứu sinh của Trường Đại học Luật TPHCM”.

Ngày 27/6, Câu lạc bộ Cựu nghiên cứu sinh Trường Đại học Luật TPHCM tổ chức tọa đàm với chủ đề “Định hướng nghiên cứu trong khoa học pháp lý và kết nối các thế hệ nghiên cứu sinh của Trường Đại học Luật TPHCM”.

Tọa đàm diễn ra trong 2 phiên với 6 tham luận, thu hút đông đảo nghiên cứu sinh, giảng viên và các nhà khoa học tham dự.

PGS. TS. Nguyễn Thị Phương Hoa - Trưởng Khoa Luật Hình sự, Trường Đại học Luật TPHCM bàn về những lưu ý khi chọn đề tài.

Trong phần trình bày về lựa chọn đề tài nghiên cứu, PGS.TS Nguyễn Thị Phương Hoa, Trưởng khoa Luật Hình sự, Trường Đại học Luật TPHCM nhấn mạnh việc chọn đề tài đòi hỏi sự kết hợp giữa mối quan tâm học thuật, kinh nghiệm thực tiễn và năng lực đánh giá khoa học của người làm nghiên cứu.

Bà Hoa lưu ý, nghiên cứu trong lĩnh vực pháp lý có phạm vi rất rộng, vì vậy, nghiên cứu sinh cần chủ động khoanh vùng đề tài, lựa chọn lĩnh vực chuyên sâu mà bản thân thực sự quan tâm và đã có nền tảng kiến thức nhất định.

Đồng thời, để bảo đảm tính mới và tính đóng góp khoa học cho luận án – yêu cầu then chốt của một đề tài tiến sĩ – nghiên cứu sinh cần khảo sát, đánh giá các khoảng trống nghiên cứu trong lĩnh vực đã chọn.

Thực tế cho thấy nhiều nghiên cứu sinh gặp khó khăn trong việc phân tích tài liệu, thiếu tư duy phản biện và kỹ năng tra cứu. Đặc biệt, việc chuyển hóa các vấn đề thực tiễn thành câu hỏi học thuật còn hạn chế.

Do đó, việc trang bị phương pháp nghiên cứu khoa học và kỹ năng khai thác tài liệu một cách hệ thống là điều kiện tiên quyết để nâng cao chất lượng luận án.

PGS.TS Nguyễn Văn Vân - Nguyên Trưởng Khoa Luật Thương mại, Trường Đại học Luật TPHCM chia sẻ cách đặt tên đề tài nghiên cứu.

Về cách đặt tên đề tài, PGS.TS Nguyễn Văn Vân, nguyên Trưởng khoa Luật Thương mại, Trường Đại học Luật TPHCM cho rằng tên đề tài cần ngắn gọn, rõ ràng, phản ánh đúng trọng tâm và phù hợp với ngành đào tạo, đồng thời bảo đảm ngữ pháp tiếng Việt.

Ông khuyến nghị tránh sử dụng những cụm từ mơ hồ như “một số vấn đề” và nên ưu tiên các thuật ngữ pháp lý chính xác đã được định danh trong hệ thống văn bản pháp luật. Trường hợp cần sử dụng thuật ngữ phổ thông, kỹ thuật thì nghiên cứu sinh phải làm rõ nội hàm trong phần mở đầu của luận án.

Bên cạnh đó, với những đề tài có tính liên ngành, nên đưa vào tiêu đề các cụm từ như “Pháp luật về…”, “Cơ chế pháp lý…”, “Khung pháp lý…”, hoặc “...dưới khía cạnh pháp lý” để làm rõ phạm vi nghiên cứu thuộc lĩnh vực luật học, tránh nhầm lẫn mã ngành.

PGS.TS Lê Huỳnh Tấn Duy phát biểu tại tọa đàm.

Tiếp nối chuỗi tham luận, PGS.TS Lê Huỳnh Tấn Duy, Phó Trưởng khoa Luật Hình sự, Trường Đại học Luật TPHCM chia sẻ những kỹ năng cần thiết để một bài viết có khả năng cao được chấp nhận công bố trên các tạp chí quốc tế uy tín trong lĩnh vực khoa học pháp lý.

Dựa trên kinh nghiệm từng có 6 bài được đăng trong hệ thống Scopus, SSCI và kinh nghiệm làm phản biện cho các tạp chí quốc tế, ông Duy đã hệ thống hóa các kỹ năng then chốt như: lựa chọn tạp chí phù hợp, viết tiêu đề, tóm tắt, từ khóa, cấu trúc phần giới thiệu, phương pháp nghiên cứu, nội dung chính và phần kết luận của bài báo.

TS Lê Trường Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TPHCM phát biểu tại tọa đàm.

Mạnh Tùng