Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng vọt, đe dọa thị trường chứng khoán

Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm và 10 năm đang ở mức cao nhất trong hơn một thập niên. Ảnh: WSJ

Kết thúc phiên giao dịch ngày 19-9, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng lên 3,489%, cao nhất kể từ năm 2011. Lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm, vốn nhạy cảm hơn nhiều với các kỳ vọng lãi suất ngắn hạn, đã tăng lên 3,946%, cao nhất kể từ năm 2007.

Khi lãi suất của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) ở mức đáy như sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và sau đó là sau đại dịch Covid-19, giới đầu tư có lý do thuyết phục để bỏ tiền vào thị trường chứng khoán vốn tương đối rủi ro. Lợi nhuận mà họ nhận được từ cổ phiếu hầu như luôn luôn đánh bại mức lợi suất “bèo bọt” từ trái phiếu chính phủ Mỹ, khiến Phố Wall tuyên bố không có giải pháp đầu tư nào hiệu quả hơn cổ phiếu.

Động lực đó đã đảo lộn trong năm nay. Sau một số đợt tăng lãi suất của Fed, lợi suất trên thị trường trái phiếu đã tăng lên mức cao nhất trong nhiều năm. Giờ đây, ít hơn 16% cổ phiếu trong chỉ số S&P 500 (theo dõi cổ phiếu của 500 công ty đại chúng lớn nhất Mỹ) có mức chia cổ tức lớn hơn lợi tức của trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 2 năm, theo Công ty tư vấn và môi giới Strategas. Ít hơn 20% cổ phiếu trong chỉ số này có mức chia cổ tức lớn hơn lợi suất của trái phiếu chính phủ kỳ hạn 10 năm.

“Rất nhiều nhà đầu tư đã chọn chấp nhận rủi ro trên thị trường chứng khoán vì không tìm thấy cơ hội lợi nhuận khả quan ở bất kỳ kênh đầu tư nào khác. Bây giờ là lúc mà mọi người đang nghĩ lại: ‘Tôi có thực sự cần phải chấp nhận rủi ro đó không?’”, Katie Nixon, Giám đốc đầu tư Công ty Northern Trust Wealth Management, nói.

Kết thúc phiên giao dịch hôm qua, chứng khoán Mỹ tăng nhẹ với chỉ số S&P 500 tăng 0,7% và chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones tăng 0,6%. Nhưng hai chỉ số này vẫn đang giảm lần lượt 15% và 18% trong năm nay.

Liệu thị trường chứng khoán lớn nhất thế giới có phục hồi hay không một phần phụ thuộc vào những gì sẽ diễn ra vào cuối cuộc họp chính sách của Fed vào ngày 21-9.

Các nhà giao dịch xem việc Fed tăng lãi suất tiếp như là một điều chắc chắn. Hợp đồng tương lai về lãi suất, do CME Group theo dõi, cho thấy thị trường dự báo 100% xác suất Fed sẽ tăng lãi suất thêm ít nhất 75 điểm cơ bản (0,75 điểm phần trăm).

Điều ít chắc chắn hơn là những gì Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ nói tại cuộc họp báo sau khi cuộc họp chính sách của Fed kết thúc. Thị trường chứng khoán đã lao dốc cuối tháng trước sau khi ông Powell cho biết Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất cho đến khi Fed tin rằng lạm phát đã được kiềm chế, ngay cả khi điều đó làm tổn hại đến nền kinh tế. Các nhà đầu tư hiện đang lo lắng về hai điều: lãi suất sẽ tăng cao đến mức nào sau khi chu kỳ thắt chặt tiền tệ kết thúc và mức lãi suất cao sẽ duy trì trong bao lâu.

Theo Louis Navellier, Giám đốc đầu tư Công ty Navellier & Associates, nhận định: “Tuyên bố của Fed (sau cuộc họp chính sách) sẽ quyết định mọi thứ. Chúng ta cần một ánh sáng cuối đường hầm”.

Navellier ước tính ông đã phân bổ 60% danh mục đầu tư của mình vào lĩnh vực năng lượng trong năm nay. Đó là một sự lựa chọn đã được đền đáp khi áp lực lạm phát dai dẳng giúp cổ phiếu năng lượng trở thành cổ phiếu ngành có hiệu suất tốt nhất trong chỉ số S&P 500 trong năm nay.

“Tất cả những gì tôi quan tâm là tìm ra cổ phiếu có khả năng chiến thắng thị trường. Nhưng khả năng đó đang ngày càng thu hẹp”, Navellier nói.

Mức lợi suất cao của trái phiếu chính phủ Mỹ đang gia tăng áp lực cho các nhà giao dịch trên thị trường chứng khoán Mỹ. Ảnh: Getty

Cho đến nay, dữ liệu không đứng về phía các nhà đầu tư. Các nhà quản lý tiền tệ đã nhìn thấy một tia hy vọng vào tháng trước khi báo cáo chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Bộ Lao động Mỹ cho thấy lạm phát giảm nhẹ so với mức cao nhất trong tháng 7. Nhưng báo cáo gần đây nhất của bộ này, được công bố vào tuần trước, không cho thấy xu hướng đó tiếp tục. CPI cốt lõi, không bao gồm giá thực phẩm và năng lượng, trong tháng 8, tăng 0,6% trong với tháng trước, gấp đôi tốc độ tăng của tháng 7.

Brad Conger, Phó giám đốc đầu tư Công ty Hirtle Callaghan & Co., nói: “Đối với các nhà đầu tư cổ phiếu, đó là một bối cảnh thực sự thách thức”.

Trong khi đó, việc Fed tăng lãi suất cũng có nguy cơ gia tăng áp lực lên nền kinh tế Mỹ vốn đã chậm tăng trưởng lại. Tuần trước, lãi suất cho vay thế chấp mua nhà ở Mỹ lần đầu tiên tăng lên mức 6% kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008. Chi phí đi vay tăng khiến doanh số bán nhà hiện có ở Mỹ trải qua sáu tháng giảm liên tiếp.

Chi tiêu của người tiêu dùng Mỹ vào các lĩnh vực khác, gồm quần áo, thực phẩm và các mặt hàng có giá trị lớn như ô tô, vẫn ở mức cao. Lợi nhuận của các doanh nghiệp Mỹ cũng đã được chứng minh là tốt hơn mức dự báo, ngay cả khi họ bị ảnh hưởng bởi chi phí cao hơn cho mọi thứ từ vận chuyển hàng hóa, nguyên vật liệu cho đến tiền lương. Trong khi đó, thị trường lao động Mỹ tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế.

Tuy nhiên, các nhà đầu tư đang tự hỏi xu hướng tích cực đó sẽ kéo dài trong bao lâu, đặc biệt là vì Fed chưa có tín hiệu nào cho thấy sẽ sớm dừng tăng lãi suất.

Các nhà giao dịch trái phiếu hiện dự báo mức lãi suất cao nhất ở cuối chu kỳ tăng lãi suất lần này của Fed là khoảng 4,41% vào tháng 4-2023, theo FactSet.

Một số nhà kinh tế tin rằng Fed sẽ đưa lãi suất cuối kỳ lên cao hơn nữa. Các nhà kinh tế của Ngân hàng Nomura dự báo mức lãi suất cuối chu kỳ sẽ đạt 4,5- 4,75%, tăng 0,5 điểm phần trăm so với dự báo trước đó của họ. Ngân hàng Deutsche Bank nhận định lãi suất cuối kỳ sẽ cao tới 5%.

Theo Katie Nixon, Giám đốc đầu tư Công ty Northern Trust Wealth Management, hiện tại, rất nhiều tin xấu dường như đã được định giá bởi thị trường chứng khoán.

Nhưng Nixo cho rằng ngay cả khi như vậy, rất khó để nhìn thấy một con đường dễ dàng hơn cho các thị trường do sự kết hợp của chính sách tiền tệ thắt chặt, tăng trưởng chậm lại ở cả Mỹ và toàn cầu cũng như lạm phát đang ở mức cao hơn xu hướng bình thường.

Bà nói: “Vậy điều gì sẽ là chất xúc tác để thúc đẩy thị trường chứng khoán tăng giá trở lại? Trong ngắn hạn, mọi thứ vẫn mờ mịt”.

Theo WSJ

Chánh Tài