Lợi thế nào giúp tiêm kích JAS-39 Gripen 'đánh bại' F-16V ở Đông Nam Á?
Không quân Thái Lan tiếp tục đặt niềm tin vào tiêm kích JAS-39 Gripen do Thụy Điển sản xuất và bỏ qua đề nghị mua F-16V Viper từ Mỹ.
Ban lãnh đạo Không quân Hoàng gia Thái Lan mới đây cho biết, sau 10 tháng nghiên cứu kỹ lưỡng, họ đã quyết định đặt mua tiêm kích JAS-39 Gripen từ Công ty Saab của Thụy Điển.
Quyết định trên được đưa ra bởi các quan chức quân sự Thái Lan nhận xét loại chiến đấu cơ hạng nhẹ đa năng của Thụy Điển "có thể đáp ứng nhu cầu chiến lược của Không quân".
Đối thủ của Gripen trong cuộc cạnh tranh này là F-16V Viper từ Mỹ, nó đã thất bại bất chấp Washington sẵn sàng cấp tín dụng và tính năng cũng rất đáng gờm, chưa kể còn giúp duy trì quan hệ quốc phòng giữa hai nước.
Vậy nguyên nhân nào đã khiến Bangkok đưa ra bước đi trên? Theo thông tin được đăng tải trước đó, quốc gia Đông Nam Á đã lên kế hoạch mua 12 - 16 máy bay tiêm kích JAS-39, trong đó 4 chiếc Gripen đầu tiên sẽ được bàn giao vào giai đoạn 2025 - 2029.
Chi phí cho 4 máy bay đầu tiên sẽ là 19 tỷ baht, vào khoảng 560 triệu USD, như vậy giá thành xuất khẩu thực tế của một chiếc JAS-39 Gripen lên tới 140 triệu, đây là con số không hề nhỏ, thậm chí phải gọi là khá đắt.
Các chuyên gia quân sự quốc tế nhận định rằng 8 đến 12 chiếc Gripen khác sẽ được bàn giao cho Không quân Hoàng gia Thái Lan trong giai đoạn từ năm 2030 đến năm 2034.
Điều thú vị là Không quân Thái Lan hiện đang cần JAS-39 để thay thế các máy bay chiến đấu F-16 thuộc Phi đội 102 đưa vào trang bị từ thập niên 1980, hiện đang đóng ở phía Bắc đất nước và đã trải qua nâng cấp giữa vòng đời.
Hiện tại Thái Lan và Thụy Điển vẫn đang thảo luận về các điều khoản liên quan, nhưng không loại trừ khả năng trong khuôn khổ hợp đồng này, Không quân Thái Lan sẽ nhận được tên lửa không đối không Meteor.
Meteor hiện là tên lửa không chiến tốt nhất thế giới, tạo ra "vùng không thể trốn thoát" vượt trội mọi đối thủ cạnh tranh, sẽ mang lại ưu thế lớn cho JAS-39 Gripen trước F-16V Viper.
Không quân Thái Lan hiện có 11 tiêm kích JAS-39 Gripen trong biên chế (1 chiếc rơi) được mua từ năm 2008. Bên cạnh đó quốc gia Đông Nam Á này còn vận hành 48 chiếc F-16 thuộc phiên bản cũ.
Như vậy mặc dù đơn hàng ban đầu tương đối khiêm tốn, nhưng cuộc đua tranh để giành hợp đồng tại Thái Lan đã diễn ra quyết liệt từ năm 2023, khi hai nhà sản xuất máy bay Saab và Lockheed Martin quyết tâm có được thương vụ nói trên khi nhận thấy tiềm năng rất lớn.
Thái Lan đã lên kế hoạch dài hạn để mua thêm chiến đấu cơ hiện đại. Ví dụ trong giai đoạn 2031 - 2035, Bangkok dự định mua lô tiêm kích thứ hai gồm 12 - 16 chiếc để thay thế phi đội F-5 đã cũ. Tức là theo thời gian, nước này có thể đặt mua cả trăm tiêm kích mới.
Bên cạnh đó vào giai đoạn 2026 - 2029, Không quân Hoàng gia Thái Lan dự tính thay thế các máy bay cảnh báo sớm Erieye bằng loại radar Saab 340 cũng do Thụy Điển sản xuất, cho nên việc mua JAS-39 Gripen sẽ có tác dụng đồng nhất hóa được trang bị.
Một điều cần phải nói đến nữa là khả năng thao diễn, sử dụng vũ khí hiện đại, chi phí trên mỗi giờ bay... của JAS-39 Gripen đều vượt trội F-16, kể cả ở phiên bản mới nhất F-16V Viper (F-16 Block 70/72).
Với những lợi thế nói trên, không khó hiểu vì sao Thái Lan đặt niềm tin vào chiến đấu cơ do Thụy Điển chế tạo, bất chấp những lời chào mời từ đối tác quốc phòng truyền thống là Mỹ.
