Lũ trên các sông lên rất nhanh, nguy cơ ngập sâu ở nhiều tỉnh
Từ nay đến 1/10 nhiều sông ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có khả năng xuất hiện lũ; nguy cơ ngập lụt sâu, lũ quét, sạt lở đất rất cao, nhất là tại Phú Thọ, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh.
Nguy cơ ngập lụt diện rộng từ Bắc Bộ đến Quảng Trị
Bão Bualoi (bão số 10) mạnh cấp 12/giật cấp 15 đang hoạt động trên vùng biển phía Tây đặc khu Hoàng Sa, cách Đà Nẵng khoảng 170km về phía Đông. Bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ 30km/h.
Đây là cơn bão di chuyển rất nhanh (gần gấp đôi tốc độ trung bình), cường độ bão mạnh, phạm vi ảnh hưởng rộng, có thể gây tác động tổng hợp của nhiều loại hình thiên tai như gió mạnh, mưa lớn, lũ, lũ quét, sạt lở đất và ngập lụt ven biển.
Dự báo khoảng trưa đến chiều nay, bão sẽ đi vào khu vực vùng biển Nghệ An - Quảng Trị với cường độ cấp 12-13, giật cấp 16 và có khả năng mạnh thêm. Vùng biển phía Tây khu vực Bắc và giữa Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa), vùng biển từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi bị ảnh hưởng.
Dự báo lũ trên các sông lên nhanh, gây ngập úng cho nhiều nơi do bão số 10.
Đến đêm và rạng sáng 29/9, bão đi vào đất liền các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh với cường độ cấp 9-10, giật cấp 13. Thời điểm này, vùng biển phía Tây khu vực Bắc và giữa Biển Đông (bao gồm đặc khu Hoàng Sa), vùng biển từ Thanh Hóa đến Quảng Ngãi bị ảnh hưởng.
Ông Hoàng Văn Đại, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, cho biết từ nay đến 1/10 nhiều sông ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có khả năng xuất hiện lũ; nguy cơ ngập lụt sâu, lũ quét, sạt lở đất rất cao, nhất là tại Phú Thọ, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh.
Theo ông Hoàng Văn Đại, với tình hình cơn bão số 10 dự kiến di chuyển như hiện nay và lượng mưa dự báo, trong thời gian trước, trong và sau bão, mực nước trên các sông thuộc hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình cũng như phần lớn các sông từ Thanh Hóa đến thành phố Huế hiện đều dưới mức báo động 1. Riêng sông Chu tại Cửa Đạt đang ở mức báo động 3, do ảnh hưởng của mưa cục bộ kết hợp với việc vận hành xả lũ của hồ thủy điện Cửa Đạt. Mực nước sông Chu đã đạt đỉnh và hiện đang có xu hướng giảm.
Ngoài ra, sông Kiến Giang tại Lệ Thủy và sông Bến Hải tại Gia Vòng đang lên, hiện ở mức trên báo động 1. Với tình hình mưa lớn, từ ngày 27/9 đến 1/10, trên các sông khu vực Bắc Bộ và từ Thanh Hóa đến thành phố Huế có khả năng xuất hiện một đợt lũ. Trong đó, lũ trên sông Thao, sông Hoàng Long, sông Bưởi, sông Mã, sông Ngàn Phố, Ngàn Sâu, sông Kiến Giang (Quảng Trị) và nhiều sông nhỏ khác có khả năng lên mức báo động 2, báo động 3, thậm chí có nơi vượt báo động 3.
Đỉnh lũ hồ Hòa Bình như sông Lô (tại Tuyên Quang), cũng như các sông Cả, sông La, sông Danh, sông Thạch Hãn, lũ có khả năng đạt mức báo động 1 đến báo động 2, có nơi trên báo động 2. Với diễn biến này, nguy cơ ngập lụt diện rộng có thể xảy ra tại đồng bằng Bắc Bộ và các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị. Trong đó, các tỉnh từ Thanh Hóa đến Quảng Trị có nguy cơ ngập sâu; đồng thời, nguy cơ lũ quét và sạt lở đất ở mức cao tại các vùng núi Bắc Bộ từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng.
Đặc biệt, các tỉnh Phú Thọ, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh được cảnh báo có nguy cơ lũ quét và sạt lở đất rất cao trong những ngày tới.
Cảnh báo thiên tai bất ngờ từ nay đến đầu tháng 10
Thông tin về hệ thống cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, ông Đại cho biết hiện nay, Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn quốc gia chủ yếu theo dõi hồ thủy điện nằm trong quy trình vận hành hồ chứa. Thí dụ, hồ thủy điện Cửa Đạt từ sáng đã tiến hành xả lũ nhằm bảo đảm hai mục tiêu: đón lũ và bảo đảm an toàn công trình trong trường hợp xuất hiện các đợt lũ từ nay đến ngày 1/10.
Đối với các hồ nhỏ, tùy từng đặc điểm, hồ có cửa van sẽ vận hành theo quy trình riêng, hồ không có cửa van sẽ xả tràn tự do khi có lũ đến. Thông tin hiện mới được nắm ở mức sơ bộ.
Trong thời gian tới, mưa lớn dự báo sẽ dịch chuyển từ phía nam sang phía bắc theo hướng di chuyển của bão. Trọng tâm theo dõi hiện nay là khu vực Nghệ An, với hai hệ thống sông lớn là sông Cả và sông Mã, gắn với các quy trình vận hành liên hồ lớn. Đặc biệt, lưu vực sông Cả có khả năng mưa không chỉ tập trung ở hạ lưu mà trải dài toàn bộ lưu vực phía Việt Nam và mở rộng sang Lào. Khi mưa xuất hiện ở phía Lào, lượng nước lớn sẽ dồn về hồ thủy điện Bản Vẽ (Nghệ An).
Trong tình huống lũ, các hồ sẽ vận hành theo quy trình, sau đó tùy lượng nước đến để cập nhật thêm thông tin ở thượng lưu, trung lưu và hạ lưu.
Ông Đại lưu ý: khi mưa từ hạ lưu dồn ngược lên thượng lưu, nguy cơ ngập lụt sẽ cao hơn và thời gian ngập úng kéo dài hơn so với những trận mưa chỉ xuất hiện ở thượng lưu rồi chảy xuống. Đây là đặc điểm cần đặc biệt lưu ý trong đợt lũ lần này.
Về thiên tai liên quan đến lũ quét và sạt lở đất, nguy cơ được đánh giá rất cao tại trung du và miền núi do lượng mưa lớn trong thời gian ngắn, trên nền đất đã có mưa từ trước. Tất cả các vùng trung du và miền núi đều có nguy cơ cao, không chỉ tập trung ở một vài điểm. Các tỉnh Phú Thọ, Lào Cai, Thanh Hóa, Hà Tĩnh được cảnh báo là những địa bàn nguy cơ rất cao. Dự kiến, đến tối mai, khi có thêm số liệu lượng mưa đã rơi và dự báo tiếp theo, Trung tâm sẽ có cảnh báo rõ ràng hơn, xác định cụ thể các địa phương trọng điểm.
