Lừa đảo chiếm đoạt tiền tài khoản ngân hàng 'hết đất sống', người tiêu dùng cần hiểu đúng về sinh trắc học khuôn mặt

Vấn nạn lừa đảo, tiếp tay cho lừa đảo chính thức "hết đất sống"

Quyết định số 2345/QĐ-NHNN của Ngân hàng Nhà nước về triển khai các giải pháp an toàn, bảo mật trong thanh toán trực tuyến và thanh toán thẻ ngân hàng (Quyết định 2345), chính thức có hiệu lực từ 1/7/2024.

Quyết định là giải pháp bảo vệ người dùng ngân hàng chính đáng với nhiều điểm quan trọng mà ngành ngân hàng đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng.

Tại Hội thảo "Giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng", do NHNN tổ chức ngày 4/7, Phó Thống đốc NHNN Phạm Tiến Dũng khẳng định, nếu như trước đây, nhiều người lo sợ giấy tờ của mình bị các đối tượng chụp lại và mở tài khoản bằng giấy tờ giả hoặc thậm chí mở tài khoản ngân hàng bằng giấy tờ thật của mình, thì bây giờ, tình trạng này sẽ được giải quyết dứt điểm bởi Quyết định 2345 và việc mở tài khoản sẽ phải đúng người, mở bằng chính căn cước công dân đã được cơ quan chức năng công nhận.

Toàn cảnh Hội thảo "Giải pháp bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng", do NHNN tổ chức ngày 4/7.

Tiếp đó, khi đã có tài khoản chính danh, sẽ không có trường hợp một số đối tượng mở tài khoản rồi cho thuê tài khoản bất hợp pháp. Bởi với Quyết định 2345, khi khách hàng giao dịch trên 10 triệu đồng phải được xác thực sinh trắc học, đúng thông tin người mở tài khoản.

Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng khẳng định: "Quyết định 2345 bản chất là để làm sạch tài khoản ngân hàng, xóa các tài khoản không chính chủ. Chúng ta có thể yên tâm rằng, sẽ không có tài khoản ngân hàng sử dụng giấy tờ giả".

Theo Phó Thống đốc NHNN, Quyết định 2345 triển khai thông suốt, đồng bộ trong những ngày đầu tháng 7/2024. Đây cũng là thời điểm vấn nạn lừa đảo, chiếm đoạt tài sản chính thức "hết đất sống".

Phó Thống đốc cho rằng, việc thực hiện xác thực sinh trắc học là cần thiết, thêm một lớp bảo vệ nên chắc chắn an toàn hơn. Trường hợp khách hàng có làm mất giấy tờ, bị kẻ xấu mang đến ngân hàng giả mạo để lừa đảo tiền cũng khó thực hiện vì có sinh trắc học khuôn mặt để xác nhận chính chủ hay không.

Phó Thống đốc nhấn mạnh: "Xác thực sinh trắc học là thêm một lớp bảo vệ nữa, ngân hàng không bỏ một bước bảo mật nào nên chỉ an toàn hơn cho khách hàng. Tình hình tội phạm công nghệ cao ngày càng tinh vi hơn và tôi hoàn toàn tin tưởng rằng công nghệ phải không ngừng nâng cao để bảo vệ tài sản khách hàng được tốt hơn".

Người dân phải hiểu đúng về sinh trắc học khuôn mặt

Tại Hội thảo, Trung tá Triệu Mạnh Tùng – Phó Cục trưởng Cục An ninh mạng và Phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho biết, hiện nay có rất nhiều đối tượng lừa đảo, nhất là lừa đảo thông qua không gian mạng. Ngay khi chúng ta triển khai chính sách mới, sự kiện mới, một số đối tượng ở nước ngoài đã liên hệ với cá nhân ở Việt Nam để giả danh nhân viên ngân hàng thực hiện hỗ trợ cập nhật sinh trắc học cho người dân.

Các đối tượng này lợi dụng sự kiện mới nhanh chóng triển khai phương thức lừa đảo. Do đó, khi Quyết định 2345 đi vào thực tiễn vẫn cần tiếp tục rà soát và có các biện pháp ứng phó, các ngân hàng cần phát triển phân tích dữ liệu lớn về việc sử dụng tài khoản của khách hàng để nhận biết dấu hiệu lừa đảo, kịp thời cảnh báo.

Theo lãnh đạo ngân hàng Agribank, đối với những khách hàng sử dụng thiết bị không tương thích hoặc không thể tự thực hiện, Agribank đã triển khai phương án hỗ trợ đặc biệt tại quầy giao dịch.

Với những vấn nạn về lừa đảo qua mạng, Luật sư Trương Thanh Đức khuyến cáo người dân cần cân nhắc giữa tiện ích và rủi ro. Đặc biệt trong bối cảnh trong nước và thế giới hiện nay, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua không gian mạng đang trở thành một vấn nạn chung, do vậy, yêu cầu xác thực theo Quyết định 2345 của NHNN là rất cấp thiết và cần thiết. Đối với khách hàng, để đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin và tài sản cá nhân, khách hàng sử dụng dịch vụ ngân hàng cần thực hiện xác thực sinh trắc học để tự bảo vệ mình trước tiên, tránh xảy ra thiệt hại đáng tiếc.

Theo Luật sư Đức, hành vi lợi dụng chiếm đoạt tài sản của các đối tượng lừa đảo là khó lường trước, song việc ban hành Quyết định 2345 đã chặn đứng tình trạng lừa đảo qua không gian mạng trong hoạt động ngân hàng thời gian qua, là tiền đề quan trọng cho những hành động cụ thể để đối phó với các đối tượng này trong tương lai.

Luật sư Đức khẳng định, việc người dân đồng lòng thực hiện xác thực giao dịch ngân hàng thông qua sinh trắc học không chỉ là hành động tự bảo vệ cá nhân, mà còn giúp ngăn chặn vấn nạn tội phạm công nghệ, bảo vệ cho hệ thống ngân hàng, cho cộng đồng, xã hội. Về lâu dài, đây sẽ là biện pháp đem lại sự thuận tiện chứ không phải rủi ro, phiền toái cho khách hàng.

Tại Hội thảo, đại diện BIDV cho rằng, NHNN cần hướng dẫn các ngân hàng từng bước tiêu chuẩn hóa các tiêu chuẩn về sinh trắc học và xác thực định danh điện tử, từ đó xây dựng bộ tiêu chuẩn chung để các ngân hàng áp dụng.

Song song với đó, các Bộ, ban ngành liên quan, NHNN, Bộ Công an, các ngân hàng, các cơ quan báo chí cùng phối hợp, lên kế hoạch để đào tạo nhận thức và kiến thức cho khách hàng và người dân.

Theo ngân hàng BIDV, xác thực khuôn mặt thực ra là thêm một lớp bảo mật thứ ba, ngoài hai lớp bảo mật cũ là mã đăng nhập tài khoản và mã giao dịch chuyển tiền online. Tức là tăng độ an toàn lên một mức cao hơn. Điều này đồng nghĩa, vấn nạn lừa đảo "hết đất sống".

Thời gian tới, nhằm thúc đẩy, tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật cho dịch vụ ngân hàng trên không gian mạng theo chủ trương của Đảng và Chính phủ, góp phần bảo vệ khách hàng sử dụng dịch vụ tài chính-ngân hàng, NHNN tiếp tục tập trung vào một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện, ban hành kịp thời các văn bản, Thông tư thay thế, sửa đổi, bổ sung về quy định về an toàn, bảo mật cho việc cung cấp dịch vụ ngân hàng trên Internet …; triển khai hiệu quả Quyết định số 2345/QĐ-NHNN nhằm đảm bảo an toàn, bảo mật trong giao dịch thanh toán nói riêng và sử dụng dịch vụ ngân hàng nói chung.

Thứ hai, tiếp tục đầu tư hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin của các tổ chức tín dụng, tổ chức trung gian thanh toán; đồng thời nâng cấp, phát triển các hạ tầng thanh toán đảm bảo hoạt động liên tục, thông suốt, an toàn, kết nối liền mạch, xuyên suốt với các ngành, lĩnh vực khác (như dịch vụ công, y tế, giáo dục, thương mại điện tử…) và kết nối thanh toán xuyên biên giới nhằm đáp ứng tốt nhu cầu sử dụng dịch vụ ngân hàng đa dạng, ngày càng tăng nhanh của các tổ chức, cá nhân trong nền kinh tế.

Thứ ba, tiếp tục phối hợp với Bộ Công an triển khai hiệu quả Đề án 06, trong đó chú trọng khai thác thông tin Căn cước công dân gắn chip và tài khoản VneID để định danh, xác thực chính xác thông tin khách hàng và phối hợp, hỗ trợ trong quá trình cung ứng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng một cách tiện lợi, an toàn, đảm bảo phòng ngừa rủi ro, tội phạm lợi dụng dịch vụ thanh toán cho mục đích gian lận, lừa đảo.

Thứ tư, tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thông tin trong hoạt động thanh toán, ngân hàng, phối hợp các đơn vị chức năng trong việc phòng ngừa và điều tra, xử lý tội phạm công nghệ cao; bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng…

Thứ năm, tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, giáo dục tài chính nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cho công chúng; tiếp tục đổi mới, đa dạng hóa các hình thức thể hiện, ứng dụng công nghệ 4.0 và phương tiện truyền thông hiện đại; hướng đến người dân khu vực nông thôn, vùng sâu vùng xa, giới trẻ, học sinh, sinh viên…

Bảo Loan