Luật An ninh mạng với đồng bào miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa

Luật An ninh mạng trở thành tấm lá chắn vững chắc, bảo vệ người dân trên không gian mạng. Đồ họa: Thái Bình

An ninh mạng - vấn đề mới của kỷ nguyên mới

Luật An ninh mạng năm 2018 ra đời với mục tiêu bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân trên không gian mạng. Đối với đồng bào vùng sâu, vùng xa, nơi hạ tầng công nghệ thông tin còn nhiều hạn chế và khả năng tiếp cận thông tin còn gặp khó khăn, việc hiểu rõ các quy định của Luật là vô cùng quan trọng. Luật đã định nghĩa rõ ràng về an ninh mạng, không gian mạng, không gian mạng quốc gia, giúp người dân dễ dàng hình dung về phạm vi điều chỉnh và tầm quan trọng của nó. Các hành vi bị nghiêm cấm trên không gian mạng được liệt kê cụ thể, từ việc chống phá Nhà nước, xuyên tạc lịch sử, thông tin sai sự thật gây hoang mang dư luận cho đến các hành vi dâm ô, đồi trụy, tội ác, hay tấn công mạng, khủng bố mạng... Những quy định này “là kim chỉ nam” giúp đồng bào nhận diện và tránh xa những cạm bẫy, nguy hiểm tiềm ẩn trên môi trường mạng, bảo vệ bản thân và cộng đồng khỏi những tác động tiêu cực.

Việc thiếu hụt kiến thức và kỹ năng số cơ bản khiến đồng bào vùng sâu, vùng xa dễ trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo trực tuyến, phát tán thông tin xấu độc, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, kinh tế và an ninh trật tự tại địa phương. Do đó, Luật An ninh mạng chính là công cụ pháp lý hữu hiệu để bảo vệ họ trước những nguy cơ này, đồng thời tạo hành lang pháp lý vững chắc cho quá trình chuyển đổi số toàn diện.

Một trong những điểm cốt lõi của Luật An ninh mạng là việc bảo vệ thông tin cá nhân trên không gian mạng. Điều này đặc biệt có ý nghĩa với đồng bào vùng sâu, vùng xa, những người có thể chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc quản lý và bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. Luật quy định rõ ràng rằng, các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi thu thập, sử dụng thông tin cá nhân phải tuân thủ pháp luật và thông tin cá nhân của người dân trên không gian mạng được bảo vệ theo quy định. Quan trọng hơn, mỗi cá nhân có trách nhiệm tự bảo vệ thông tin của mình và không được tiết lộ thông tin cá nhân của người khác khi chưa được sự đồng ý.

Điều này nhấn mạnh vai trò chủ động của mỗi người dân trong việc giữ gìn an toàn thông tin, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, giúp đồng bào yên tâm hơn khi tham gia các hoạt động trực tuyến, từ giao dịch hành chính đến kết nối cộng đồng. Trong bối cảnh các dịch vụ công trực tuyến, y tế từ xa, giáo dục trực tuyến đang dần được triển khai đến các vùng khó khăn, việc bảo vệ thông tin cá nhân càng trở nên tối quan trọng, giúp đồng bào tự tin hơn khi tiếp cận và thụ hưởng những tiện ích mà công nghệ mang lại, góp phần thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền.

Nỗ lực đảm bảo thượng tôn pháp luật trên môi trường mạng

Chính sách của Nhà nước về an ninh mạng cũng được thể hiện rõ trong Luật An ninh mạng, với ưu tiên bảo vệ an ninh mạng trong quốc phòng, an ninh, phát triển kinh tế - xã hội, khoa học, công nghệ và đối ngoại. Nhà nước khuyến khích và tạo điều kiện để tổ chức, cá nhân tham gia bảo vệ an ninh mạng, xử lý các nguy cơ đe dọa, nghiên cứu, phát triển công nghệ và ứng dụng nhằm bảo vệ an ninh mạng. Đối với vùng sâu, vùng xa, đây là cơ hội để các cấp chính quyền, lực lượng chức năng tăng cường tuyên truyền, phổ biến kiến thức, nâng cao nhận thức cho đồng bào về an toàn thông tin. Các chương trình tập huấn, hướng dẫn sử dụng internet an toàn, nhận diện các mối đe dọa trên không gian mạng cần được tổ chức thường xuyên, với nội dung thiết thực, dễ hiểu, phù hợp với trình độ dân trí và đặc thù văn hóa của từng dân tộc.

Đồng thời, các chính sách này cũng mở ra hướng phát triển hạ tầng số, đào tạo nguồn nhân lực tại chỗ, giúp đồng bào vùng biên giới, hải đảo không chỉ là đối tượng được bảo vệ, mà còn là chủ thể tích cực tham gia vào công cuộc bảo vệ an ninh mạng quốc gia, góp phần xây dựng không gian mạng lành mạnh, an toàn. Sự tham gia của cộng đồng là yếu tố then chốt để tạo nên một thế trận an ninh mạng toàn dân, vững chắc.

Nguyên tắc bảo vệ an ninh mạng được Luật quy định dựa trên nền tảng tuân thủ Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đặc biệt, Luật nhấn mạnh sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và sự quản lý thống nhất của Nhà nước, huy động sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân tộc. Điều này có ý nghĩa sâu sắc đối với đồng bào vùng sâu, vùng xa, nơi tình hình an ninh trật tự, an ninh biên giới luôn được đặt lên hàng đầu.

Trên thực tế, các thế lực thù địch thường lợi dụng không gian mạng để phát tán thông tin sai lệch, chia rẽ khối đại đoàn kết dân tộc, kích động tư tưởng ly khai, tự trị, gây mất ổn định chính trị - xã hội. Do đó, việc quán triệt và thực thi nghiêm túc Luật An ninh mạng không chỉ bảo vệ người dân khỏi các nguy cơ thông thường, mà còn là bức tường thành vững chắc chống lại các âm mưu phá hoại từ bên ngoài. Việc kết hợp chặt chẽ nhiệm vụ bảo vệ an ninh mạng với phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quyền con người, quyền công dân, tạo điều kiện cho mọi hoạt động trên không gian mạng diễn ra an toàn, minh bạch là yếu tố then chốt.

Trách nhiệm của mỗi cá nhân

Để Luật An ninh mạng thực sự đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả tối đa tại các vùng sâu, vùng xa, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò của chính quyền địa phương và các lực lượng vũ trang. Công tác tuyên truyền cần được đổi mới, sử dụng ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với trình độ dân trí và đặc thù văn hóa của từng địa phương, thông qua các hình thức đa dạng như phát thanh, truyền hình, báo chí địa phương, các buổi nói chuyện chuyên đề tại thôn, bản. Các lực lượng chức năng, đặc biệt là BĐBP, cần tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt trong việc hướng dẫn, hỗ trợ đồng bào nâng cao ý thức cảnh giác, kỹ năng tự bảo vệ mình trên không gian mạng, nhận diện và tố giác các hành vi vi phạm pháp luật. Việc đầu tư phát triển hạ tầng số, cung cấp các dịch vụ công trực tuyến an toàn, hiệu quả sẽ giúp đồng bào vùng sâu, vùng xa không bị bỏ lại phía sau trong hành trình chuyển đổi số, mà còn trở thành những công dân số vững vàng, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường trên không gian mạng...

Chủ động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh với các hành vi xâm phạm an ninh mạng là trách nhiệm chung, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của toàn dân, đặc biệt là những người dân đang sinh sống và làm việc tại các khu vực trọng yếu của Tổ quốc, góp phần giữ vững chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.

Thái Bình