Luật Công nghiệp công nghệ số đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ số toàn cầu

Hoàn thiện khung pháp lý, mở đường phát triển công nghệ số quốc gia

Chiều 27/6, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức Họp báo thường kỳ tháng 6 dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương.

Phát biểu tại họp báo, Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Phương cho biết, trong tháng 6 năm 2025, Bộ KH&CN đã triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế.

Toàn cảnh buổi họp báo.

Trong đó, Bộ KH&CN đã chủ trì, phối hợp với Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan liên quan hoàn thiện hồ sơ, báo cáo, giải trình và trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV 5 dự án luật quan trọng thuộc lĩnh vực quản lý của Bộ, gồm: Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Luật Năng lượng nguyên tử (sửa đổi) và Luật Công nghiệp công nghệ số.

Trong tháng 7/2025, Bộ KH&CN tập trung xây dựng và hoàn thiện dự thảo các luật như: Luật sửa đổi, bổ sung Luật Chuyển giao công nghệ; Luật Công nghệ cao; Luật Chuyển đổi số quốc gia; Luật Sở hữu trí tuệ... để trình các cấp có thẩm quyền xem xét, báo cáo Chính phủ để xin ý kiến Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV.

Đồng thời, Bộ tiếp tục xây dựng, hoàn thiện một số Nghị định gồm: Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật; Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa; Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 105/2016/NĐ-CP và Nghị định số 154/2018/NĐ-CP,...

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương.

Bên cạnh đó, Bộ KH&CN sẽ tiếp tục phối hợp với Văn phòng Chính phủ, hoàn thiện trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, ban hành Đề án hỗ trợ đầu tư nâng cao năng lực nghiên cứu làm chủ công nghệ lõi; ươm tạo doanh nghiệp nghiên cứu, sản xuất sản phẩm công nghệ sinh học quy mô công nghiệp.

Đồng thời tiếp tục hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Chiến lược quốc gia về phát triển đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; đề án tái cấu trúc các chương trình khoa học và công nghệ quốc gia.

Việt Nam là quốc gia đầu tiên có luật riêng về công nghiệp công nghệ số

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT cho biết, Luật Công nghiệp Công nghệ số (CNCNS), được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 14/6/2025 và có hiệu lực từ 1/1/2026 (một số điều từ 1/7/2025), là cột mốc lịch sử, đánh dấu bước tiến chiến lược, từng bước đưa Việt Nam trở thành trung tâm công nghệ số toàn cầu.

Ông Nguyễn Khắc Lịch cho biết, Luật CNCNS điều chỉnh toàn diện các lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI), và tài sản số, tạo nền tảng pháp lý đồng bộ để phát triển các ngành công nghệ số mũi nhọn.

Với việc quy định chi tiết về quản lý AI và tài sản số, Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong trong việc xây dựng khung pháp lý về CNCNS minh bạch, đảm bảo an toàn, an ninh mạng và quyền lợi người dùng.

Ông Nguyễn Khắc Lịch, Cục trưởng Cục Công nghiệp CNTT.

Vẫn theo ông Lịch, để ngành công nghiệp công nghệ số trở thành động lực kinh tế chủ đạo với tốc độ tăng trưởng gấp 2-3 lần GDP, Luật đưa ra các ưu đãi vượt trội cho các dự án trọng điểm trong lĩnh vực công nghệ số, bán dẫn, AI, và trung tâm dữ liệu. Ví dụ: Các dự án có vốn từ 6.000 tỷ đồng trở lên được hưởng thuế suất 5% trong 37 năm, miễn thuế 6 năm, giảm 50% thuế trong 13 năm tiếp theo, cùng miễn giảm tiền thuê đất lên đến 22 năm và giảm 75% cho những năm còn lại.

Doanh nghiệp được hỗ trợ tài chính từ ngân sách, quỹ đầu tư phát triển, và được tính chi phí R&D lên đến 200% chi phí thực tế để tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Các khu công nghệ số tập trung và dự án khởi nghiệp sáng tạo được hưởng ưu đãi tương tự các địa bàn đặc biệt khó khăn, tạo động lực mạnh mẽ cho doanh nghiệp công nghệ số.

Ông Nguyễn Khắc Lịch cho hay, luật này khẳng định rõ nguyên tắc "tự chủ, tự cường về công nghệ số, công nghệ số chiến lược" là nền tảng trong phát triển công nghiệp công nghệ số, nhấn mạnh yêu cầu đẩy mạnh nghiên cứu, làm chủ công nghệ, thiết kế, sản xuất sản phẩm, dịch vụ công nghệ số, công nghệ số chiến lược trong nước.

Luật quy phạm hóa chương trình "Make in Vietnam", ưu tiên sử dụng sản phẩm công nghệ số Việt Nam trong các dự án ngân sách nhà nước, đảm bảo thị trường đầu ra ổn định. Doanh nghiệp khởi nghiệp được hỗ trợ kinh phí mua công nghệ, phát triển mẫu thử, và xúc tiến thương mại quốc tế.

Doanh nghiệp FDI được khuyến khích chuyển giao công nghệ, hợp tác với doanh nghiệp CNS Việt Nam, nâng cao năng lực sản xuất và cạnh tranh toàn cầu.

"Luật này đặt trọng tâm phát triển nhân lực công nghệ số với các chính sách hỗ trợ đào tạo, cấp học bổng, tín dụng ưu đãi cho người học, và xây dựng nền tảng dạy học trực tuyến. Nhân lực CNCNS chất lượng cao được miễn thuế thu nhập cá nhân 5 năm, cấp visa 5 năm cho chuyên gia nước ngoài, cùng cơ chế lương thưởng cạnh tranh. Nhân tài công nghệ số được hỗ trợ môi trường làm việc, tài chính cho R&D, và tôn vinh, khen thưởng, tạo điều kiện thu hút và trọng dụng nhân tài trong và ngoài nước", ông Lịch nói.

Bên cạnh đó, Luật CNCNS xây dựng các cơ chế để Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển các công nghệ số trọng điểm, thuộc các dự án quan trọng quốc gia, dự án có tính chất yêu cầu đặc biệt, đồng thời hỗ trợ tài chính và xúc tiến thương mại để mở rộng thị trường quốc tế.

Cùng với phát triển các DNCNS lớn, Luật CNCNS còn hướng tới xây dựng một hệ sinh thái doanh nghiệp CNCNS mạnh mẽ với mục tiêu đạt 150.000 doanh nghiệp vào năm 2035, Luật đưa ra các chính sách hỗ trợ toàn diện.

Doanh nghiệp vừa và nhỏ được hỗ trợ chi phí đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực chất lượng cao, và ưu tiên tham gia đấu thầu các dự án mua sắm công. Luật CNCNS khuyến khích phát triển sản phẩm, dịch vụ công nghệ số thân thiện môi trường, thúc đẩy tái sử dụng, tái chế, và giảm thiểu tác động môi trường.

Hệ sinh thái công nghệ số được xây dựng với sự hợp tác giữa doanh nghiệp lớn, nhỏ, và phụ trợ. Hạ tầng số như trung tâm dữ liệu AI, mạng 5G được ưu tiên đầu tư, với sự tham gia của cả nhà nước và doanh nghiệp tư nhân. Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) để hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo.

Tô Hội