Luật Khám bệnh, chữa bệnh: Giá khám bệnh có theo quy luật thị trường?

Quang cảnh buổi họp báo sáng 3/2.

Sáng 3/2, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2013/QH15.

HÀNG LOẠT ĐIỂM MỚI VỀ HUY ĐỘNG VỐN, TỰ CHỦ BỆNH VIỆN

Luật Khám bệnh, chữa bệnh 2023 gồm 12 chương và 121 Điều, bổ sung nhiều điểm mới liên quan điều kiện bảo đảm thực hiện cho hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Điểm đáng chú ý nhất là luật mới đã bổ sung quy định về tài chính. Cụ thể, bổ sung quy định cụ thể về tự chủ đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước, trong đó quy định “cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước được Nhà nước bảo đảm kinh phí để thực hiện chức năng, nhiệm vụ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao”.

Cũng theo quy định mới, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh được “vay vốn để đầu tư công trình hạ tầng, thiết bị y tế; thuê, cho thuê tài sản, dịch vụ lâm sàng, dịch vụ cận lâm sàng, dịch vụ phi y tế, dịch vụ nhà thuốc, quản lý vận hành cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; mua trả chậm, trả dần; thuê, mượn thiết bị y tế”.

Đồng thời, luật quy định cụ thể các yếu tố hình thành giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh; quy định giá khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước bảo đảm được tính đúng, tính đủ theo lộ trình do Chính phủ quy định để bù đắp chi phí thực hiện khám bệnh, chữa bệnh và có tích lũy.

Để nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, luật bổ sung quy định bắt buộc cơ sở phải tự đánh giá chất lượng khám bệnh, chữa bệnh theo tiêu chuẩn chất lượng cơ bản do Bộ Y tế ban hành theo định kỳ hàng năm và phải cập nhật kết quả tự đánh giá lên Hệ thống thông tin về quản lý hoạt động khám bệnh, chữa bệnh để làm căn cứ cho việc kiểm tra, đánh giá cũng như công khai thông tin về mức độ chất lượng của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải ứng dụng công nghệ thông tin nhằm mục tiêu từng bước liên thông kết quả khám bệnh, chữa bệnh giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, tạo thuận lợi cho người bệnh đồng thời cũng là giải pháp để quản lý hoạt động hành nghề của các tổ chức, cá nhân.

Để tăng cường khả năng tiếp cận dịch vụ của người dân với dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, luật quy định thay đổi từ 4 tuyến chuyên môn thành 3 cấp chuyên môn. Cho phép phòng khám đa khoa tư nhân tại các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn được tổ chức giường lưu để theo dõi và điều trị người bệnh nhưng tối đa không quá 72 giờ.

Phát triển hoạt động khám bệnh, chữa bệnh từ xa để góp phần đạt được việc bao phủ sức khỏe toàn dân bằng cách cải thiện khả năng tiếp cận của người bệnh với các dịch vụ y tế có chất lượng, hiệu quả về chi phí, mọi lúc mọi nơi, đặc biệt đối với các bệnh ít nghiêm trọng, mạn tính cần được chăm sóc lâu dài và thường xuyên.

Các chính sách của Nhà nước trong đào tạo nguồn nhân lực phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh gồm:

Thứ nhấtlà có chính sách khuyến khích, động viên người học chuyên ngành tâm thần, giải phẫu bệnh, pháp y, pháp y tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu.

Thứ hai là hỗ trợ 100% học phí và hỗ trợ chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học đối với người học một trong các ngành chuyên ngành tâm thần, giải phẫu bệnh, pháp y, pháp y tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu nếu học tại các cơ sở đào tạo thuộc khối ngành sức khỏe của Nhà nước.

Thứ balà hỗ trợ tiền đóng học phí và hỗ trợ chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học đối với người học một trong các ngành chuyên ngành tâm thần, giải phẫu bệnh, pháp y, pháp y tâm thần, truyền nhiễm và hồi sức cấp cứu tương ứng với mức quy định tại điểm 2 khoản này nếu học tại các cơ sở đào tạo thuộc khối ngành sức khỏe của tư nhân.

GIÁ KHÁM BỆNH CÓ THEO QUY LUẬT THỊ TRƯỜNG?

Khám bệnh, chữa bệnh là dự thảo luật khó vì thời gian xây dựng mất tới hơn 5 năm và mới được Quốc hội thông qua ngày 9/1/2023, thay thế cho Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2009.

Năm 2022, Chính phủ giao cho Bộ Y tế khẩn trương hoàn thiện ban hành giá dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu. Đồng thời hoàn thiện danh mục kỹ thuật để hoàn thiện tính định mức kỹ thuật, làm cơ sở cho tính đúng, tính đủ.

Trên nghị trường, nhiều ý kiến cũng bày tỏ băn khoăn về các vấn đề như việc cơ sở khám chữa bệnh được vay vốn để đầu tư công trình hạ tầng, thiết bị y tế, điều này có thể không khả thi vì không thể mang tài sản nhà nước ra vay vốn được.

Hoặc có ý kiến cho rằng, pháp luật cần tạo hành lang pháp lý cho bệnh viện tự chủ có thể hoạt động tương tự như một công ty. Vậy câu hỏi đặt ra là nhà làm luật có xây dựng các văn bản hướng dẫn theo hướng này không và khi được tự chủ, quản lý bệnh viện có cần thiết phải là 1 bác sỹ như hiện nay không?

Giá khám chữa bệnh theo yêu cầu được coi là động lực để các bệnh viện phát triển. Liệu khi luật có hiệu lực thì giá này có tuân theo quy luật thị trường hay không?

Đặc biệt, hiện nay giá khám bệnh, chữa bệnh vẫn là “2 giá" . Sau khi luật này có hiệu lực, vấn đề này được triển khai như nào để bỏ được tình trạng 2 giá trong bệnh viện hiện nay?

Về giá khám bệnh, chữa bệnh, Thứ trưởng Trần Văn Thuấn cho biết kết cấu của giá gồm 4 yếu tố là chi phí trực tiếp (như thuốc, sinh phẩm...); tiền lương, tiền công; chi phí quản lý và chi phí khấu hao thiết bị.

Hiện tại giá mới kết cấu được 2 yếu tố bao gồm tiền lương và các chi phí trực tiếp. Năm 2022, Chính phủ giao cho Bộ Y tế khẩn trương hoàn thiện ban hành giá dịch vụ khám, chữa bệnh theo yêu cầu. Đồng thời hoàn thiện danh mục kỹ thuật để hoàn thiện tính định mức kỹ thuật, làm cơ sở cho tính đúng, tính đủ.

Theo Thứ trưởng Thuấn, về lộ trình, sẽ do Chính phủ chỉ đạo để cân đối cho tình hình kinh tế - xã hội và dựa trên chỉ số CPI mà Quốc hội đã giao hằng năm. Hiện Bộ Y tế đang hoàn thiện thông tư giá khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu.

Việc này xuất phát từ yêu cầu thực tế của người dân, người bệnh và từng bước nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, chất lượng phục vụ... Từ đó, cố gắng từng bước giữ người bệnh đáng lẽ ra nước ngoài điều trị thì ở lại trong nước.

Dự kiến trong quý 1 đến quý 2/2023 sẽ ban hành thông tư về giá khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu khi được Chính phủ đồng ý trên cơ sở công khai, minh bạch, cạnh tranh. Đồng thời đưa yếu tố thứ 3 tức là chi phí quản lý vào trong giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh.

Bộ sẽ phân cấp, phân quyền tối đa cho cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đồng thời dự kiến đưa ra phương thức tính toán, giao quyền cho các cơ sở để tự quyết định.

Trước câu hỏi "giám đốc bệnh viện có cần là bác sĩ không?", ông Trần Văn Thuấn cho biết, theo quy định mới nhất, giám đốc bệnh viện nhà nước phải là bác sĩ. Bộ Y tế đã chỉ đạo trong số phó giám đốc phải có người có bằng về kinh tế để lo kinh tế, hậu cần, đấu thầu, mua sắm...

Về vấn đề “vay vốn”, ông Đỗ Trung Hưng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế - Bộ Y tế cho biết, khi dự thảo luật, ban soạn thảo đã đã trao đổi với Ngân hàng Nhà nước và Ngân hàng Nhà nước đã có văn bản chính thức cho biết, việc bảo đảm tiền vay theo Luật Các Tổ chức tín dụng được thực hiện theo thỏa thuận giữa bên cho vay và bên vay.

Như vậy để thực hiện nội dung này, bắt buộc Chính phủ phải chỉ đạo các bên liên quan (Bộ Y tế, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước để thống nhất hướng dẫn các phương thức vay vốn đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

Đỗ Mến