Luật Kinh doanh bất động sản 2023 sắp có hiệu lực: Cho thuê vài phòng trọ cũng phải thành lập doanh nghiệp?
Luật Kinh doanh bất động sản 2023 chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2024, điều này khiến nhiều chủ nhà trọ lo lắng, bởi họ cho rằng một số quy định còn khá mơ hồ, chưa cụ thể.
Một khu nhà trọ ở Văn Lâm, Hưng Yên
Theo đó, tại Điều 9, Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 quy định: Tổ chức, cá nhân kinh doanh bất động sản phải thành lập doanh nghiệp. Nếu quy mô nhỏ, không thường xuyên thì không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật.
Nhiều chủ nhà trọ nhỏ lẻ lo lắng, bởi nếu kinh doanh nhà trọ mà phải thành lập doanh nghiệp, không chỉ khiến bản thân các chủ nhà trọ gặp khó khăn, mà ngay cả những người đi thuê trọ cũng chịu gánh nặng về chi phí.
Bà Trần Thị Hiên, chủ một dãy nhà trọ 5 phòng, ở xã Tân Quang (Văn Lâm, Hưng Yên), cho biết: "Tôi rất lo lắng, bởi nhà tôi có 5 phòng trọ, mỗi tháng cho thuê với giá 1,5 triệu đồng/phòng, cả tháng mới được 7,5 triệu đồng/5 phòng. Theo luật mới mà phải thành lập doanh nghiệp thì không biết làm như thế nào. Bởi theo tôi hiểu, đã là doanh nghiệp thì phải nộp thuế VAT, thuế thu nhập cá nhân và những loại thuế này sẽ được cộng vào giá cho thuê nhà, nó sẽ làm tăng giá nhà cho thuê. Những người đang thuê nhà của tôi sẽ phải gánh chi phí cao hơn bình thường. Tóm lại là với quy mô thu nhập 7,5 triệu đồng/tháng cũng phải lập doanh nghiệp thì thật khó cho chúng tôi".
Giới kinh doanh nhà trọ lo lắng khi chưa có những văn bản hướng dẫn cụ thể việc thực hiện Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023
Bà Hoàng Thị Thoa, ở xã Nghĩa Trụ (Văn Giang, Hưng Yên), chia sẻ: "Tôi đọc luật mới thì cũng thấy quy định: Nếu quy mô nhỏ, không thường xuyên thì không phải thành lập doanh nghiệp nhưng phải kê khai nộp thuế theo quy định của pháp luật. Nhưng thế nào là quy mô nhỏ, không phải thành lập doanh nghiệp, thì lại chưa có quy định rõ ràng, nên những người cho thuê nhà ở địa phương chúng tôi đều có chung nỗi lo lắng là chưa biết sẽ thực hiện như thế nào cho đúng".
Không chỉ là vấn đề nộp thuế khi làm dịch vụ cho thuê nhà phải thành lập doanh nghiệp, mà những người chủ nhà trọ còn lo lắng đến vấn đề quản lý doanh nghiệp, bởi với rất nhiều người dân, việc cho thuê nhà chỉ là một dịch vụ kiếm thêm thu nhập, khi có nhiều người lao động có nhu cầu thuê phòng trọ.
Bà Đào Thị Hồng Nhung, ở xã Long Hưng (Văn Giang, Hưng Yên), cho hay: "Tôi chỉ làm nông nghiệp, có xây thêm 2 dãy trọ, giờ mà bảo tôi thành lập doanh nghiệp thì tôi chẳng biết phải quản lý thế nào, rồi việc kê khai thuế, xuất hóa đơn thuế, báo cáo thuế, sẽ lại phải đi thuê kế toán. Trong khi mỗi năm doanh thu từ 2 dãy nhà trọ chỉ được khoảng 200 triệu đồng. Nếu đi thuê kế toán nữa thì chẳng còn lại bao nhiêu, và quan trọng nhất là mình không thể quản lý vận hành doanh nghiệp được".
Ngày 8/01/2024 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 19/QĐ-TTg: Về việc Ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp 6.
Theo đó, Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ cho Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản. Cơ quan phối hợp là Văn phòng Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ, ngành, cơ quan có liên quan.
Đối với những khúc mắc của người kinh doanh dịch vụ nhà trọ đã được Thủ tướng Chính phủ yêu cầu làm rõ và hướng dẫn thi hành tại Khoản 6 Điều 9, Luật Kinh doanh bất động sản. Thời hạn trình/ban hành là trước ngày 15/9/2024.
Như vậy, người dân làm kinh doanh nhà trọ sẽ phải chờ Nghị định hướng dẫn chi tiết để nắm được quy mô thế nào thì sẽ không phải thành lập doanh nghiệp.
Với những nỗi lo lắng của người dân làm dịch vụ kinh doanh nhà trọ khi Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 chính thức có hiệu lực, cũng là những vấn đề cấp thiết đang đặt ra, cần thiết phải có những quy định cụ thể, những hướng dẫn rõ ràng.
Ông Lê Minh Hùng, Giám đốc một doanh nghiệp kinh doanh bất động sản ở Hưng Yên, cho biết: "Nên có những quy định cụ thể về mức độ, quy mô cho thuê nhà như thế nào thì mới phải lập doanh nghiệp, như thế nào thì không phải lập doanh nghiệp. Chẳng hạn như quy mô cho thuê nhà trọ lên tới 100 phòng trở lên thì phải lập doanh nghiệp. Còn quy mô dưới 100 phòng thì không phải lập doanh nghiệp, thì có thể áp dụng hình thức thuế khoán đối với những chủ nhà trọ có quy mô nhỏ. Tóm lại là càng có quy định rõ ràng, thì người dân càng dễ áp dụng luật, và cũng thuận lợi cho các cơ quan quản lý ở địa phương".
Trước những ý kiến của nhiều người dân đang hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh nhà trọ như trên, các cơ quan chức năng cần thiết phải ban hành những hướng dẫn, những quy định cụ thể, để người dân nắm được và yên tâm hoạt động kinh doanh theo đúng các quy định của pháp luật là điều nên làm.
Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật
Theo Luật sư Diệp Năng Bình - Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật:
Mối quan tâm về việc áp dụng luật kinh doanh bất động sản mới, đặc biệt là yêu cầu thành lập doanh nghiệp cho các hoạt động kinh doanh nhỏ lẻ của các hộ gia đình, là một vấn đề phức tạp. Bởi lẽ việc thành lập doanh nghiệp không chỉ ảnh hưởng đến nguồn thu nhập của người dân từ việc cho thuê nhà, giá mà khách hàng phải trả mà còn tác động đến chi phí thuế và nghĩa vụ kê khai thuế của họ.
Để thành lập, quản lý, một doanh nghiệp vốn dĩ đã rất khó vì phải tuân thủ nhiều quy định pháp luật về doanh nghiệp, thuế, lao động,…mà chi phí duy trì doanh nghiệp cũng không phải ít. Chưa kể việc hạn chế hiểu biết quy định pháp luật trong lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp có thể khiến người dân, hộ gia đình có thể vô tình vi phạm hàng loạt các quy định pháp luật. Thậm chí không loại trừ khả năng số tiền họ phải nộp phạt cho những vi phạm đó còn có thể cao hơn tiền thu được từ việc cho thuê những căn phòng gia đình có sẵn.
Do vậy, cần xem xét đánh giá tính hợp lý của các quy định này, bổ sung các quy định cần thiết vào các Nghị định, Thông tư hướng dẫn và cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng và tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc kinh doanh bất động sản. Trường hợp các hộ cho thuê nhà nhỏ lẻ, lợi nhuận thấp nên có những hỗ trợ hoặc chính sách giảm nhẹ nhất định để giảm bớt gánh nặng tài chính và thủ tục hành chính cho họ cũng như đảm bảo duy trì sự ổn định giá của thị trường kinh doanh bất động sản.
