Luật mới về chất lượng hàng hóa: Chống gian dối từ gốc

Chiều ngày 18/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, với 408/420 đại biểu tán thành (chiếm 87,87%), Quốc hội chính thức thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Luật này có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Trước khi đại biểu Quốc hội biểu quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy cho biết, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự án Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về các hành vi bị nghiêm cấm. Cụ thể, bổ sung thêm 3 hành vi bao gồm:

Thứ nhất, thông tin, quảng cáo sai sự thật hoặc có hành vi gian dối về chất lượng, nguồn gốc và xuất xứ sản phẩm, hàng hóa; kinh doanh sản phẩm, hàng hóa không phù hợp tiêu chuẩn công bố áp dụng, quy chuẩn kỹ thuật tương ứng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ, đặc biệt trên nền tảng số phục vụ giao dịch điện tử, gây nhầm lẫn hoặc lừa dối người tiêu dùng;

Thứ hai, che giấu thông tin về mức độ rủi ro của sản phẩm, hàng hóa có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người, an toàn của động vật, thực vật, tài sản hoặc môi trường;

Thứ ba, thực hiện hành vi cạnh tranh không lành mạnh liên quan đến chất lượng sản phẩm, hàng hóa gây nhầm lẫn, gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân khác.

Quốc hội chính thức thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Ảnh: Media Quốc hội.

Dự án Luật cũng chỉnh lý, bổ sung quy định phân loại sản phẩm, hàng hóa dựa trên mức độ rủi ro, để phù hợp với thông lệ quốc tế về quản lý rủi ro. Đồng thời bổ sung các nguyên tắc quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa đảm bảo chuyển từ quản lý hàng hóa theo nguy cơ gây mất an toàn sang quản lý hàng hóa theo mức độ rủi ro và giao Chính phủ quy định chi tiết.

Đối với sản phẩm hàng hóa rủi ro thấp, thực hiện hậu kiểm theo nguyên tắc tự công bố tiêu chuẩn áp dụng; đối với sản phẩm hàng hóa rủi ro cao, trung bình, quản lý chặt chẽ theo tiền kiểm, hậu kiểm kết hợp với kiểm soát quá trình.

Theo đó, các Bộ quản lý ngành, lĩnh vực sẽ thực hiện đánh giá, phân loại mức độ rủi ro thấp, trung bình, cao đối với các sản phẩm hàng hóa thuộc trách nhiệm quản lý và áp dụng biện pháp quản lý tương ứng.

Đồng thời, dự án Luật quy định sản phẩm hàng hóa rủi ro trung bình, rủi ro cao được quản lý theo nguyên tắc tăng cường kiểm tra sau lưu thông có trọng điểm dựa trên phân tích dữ liệu, truy xuất nguồn gốc và cơ sở dữ liệu chất lượng sản phẩm hàng hóa. Quy định này đảm bảo việc chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm và kiểm soát chất lượng sản phẩm hàng hóa theo quá trình theo đúng tinh thần Nghị quyết số 68.

Về trách nhiệm quản lý Nhà nước, có ý kiến đề nghị tiếp tục rà soát các quy định cụ thể trong dự thảo Luật liên quan đến trách nhiệm của Bộ Khoa học và Công nghệ, các Bộ, ngành trong quản lý Nhà nước về chất lượng sản phẩm hàng hóa.

Cùng với đó là hạn chế tối đa việc quy định trách nhiệm, nhiệm vụ quyền hạn cụ thể của các Bộ, ngành trong dự án Luật mà giao Chính phủ quy định chi tiết theo thẩm quyền, bảo đảm nguyên tắc mỗi việc chỉ giao cho một cơ quan thực hiện và chịu trách nhiệm toàn diện theo phạm vi ngành, lĩnh vực mình quản lý.

Tiếp thu ý kiến nêu trên, dự thảo Luật đã rà soát, chỉnh lý theo hướng quy định rõ Bộ Khoa học và Công nghệ chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, thực hiện thống nhất quản lý Nhà nước về chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Về trách nhiệm của các Bộ, ngành giao Chính phủ quy định chi tiết.

Kiều Chinh