Luật sư Trương Anh Tú: Vụ khởi kiện của Vingroup là tiền lệ pháp lý quan trọng bảo vệ uy tín doanh nghiệp

Mới đây, Tập đoàn Vingroup khởi kiện dân sự, trình báo cơ quan chức năng và gửi văn bản tới các đại sứ quán về việc 68 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước đưa thông tin sai sự thật về tập đoàn này trên mạng Internet. Liên quan đến việc này, Phóng viên PetroTimes, có cuộc trao đổi với Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch TAT Law Firm về các khía cạnh pháp lý của vụ việc.

Luật sư Trương Anh Tú, Chủ tịch TAT Law Firm

PV: Việc Vingroup khởi kiện 68 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước vì hành vi đăng tải thông tin sai sự thật được căn cứ theo quy định pháp luật nào tại Việt Nam, thưa ông?

Luật sư Trương Anh Tú: Theo tôi, việc khởi kiện của Vingroup hoàn toàn có cơ sở theo quy định của pháp luật Việt Nam, cụ thể là:

Về dân sự: Căn cứ vào Điều 34, 584, 592 Bộ luật Dân sự 2015, cá nhân, tổ chức bị thông tin sai sự thật, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, thương hiệu, quyền nhân thân… có quyền khởi kiện yêu cầu cải chính công khai, xin lỗi và bồi thường thiệt hại.

Về tố tụng: Vingroup có thể nộp đơn khởi kiện theo thủ tục dân sự tại Tòa án nhân dân, với đầy đủ hồ sơ chứng cứ và yêu cầu cụ thể.

Về xử lý hành chính và hình sự: Trong trường hợp xác định được yếu tố vu khống (Điều 156 BLHS), đưa trái phép thông tin lên mạng máy tính (Điều 288 BLHS), hoặc lợi dụng quyền tự do dân chủ (Điều 331 BLHS), thì cơ quan chức năng có quyền khởi tố vụ án hình sự.

PV: Luật hiện hành quy định thế nào về trách nhiệm dân sự và hình sự đối với hành vi tung tin sai sự thật, bôi nhọ uy tín doanh nghiệp?

Luật sư Trương Anh Tú: Trách nhiệm dân sự: Bồi thường toàn bộ thiệt hại thực tế phát sinh do hành vi sai trái gây ra (thiệt hại vật chất, cơ hội kinh doanh, uy tín thương hiệu, chi phí khắc phục hậu quả…).

Về trách nhiệm hình sự: Có thể bị truy cứu theo Điều 156, Điều 288 hoặc Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017) tùy tính chất vụ việc. Hình phạt tối đa có thể đến 7 năm tù.

Ngoài ra, còn có thể xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP, mức phạt tối đa lên đến 70 triệu đồng.

PV: Nếu các cá nhân, tổ chức ở nước ngoài bị khởi kiện, thẩm quyền giải quyết thuộc về tòa án nào? Có thể xử lý theo pháp luật quốc tế không, thưa ông?

Luật sư Trương Anh Tú: Từ 1/7/2025, theo Luật 85/2025/QH15, khi cá nhân, tổ chức ở nước ngoài bị khởi kiện, Tòa án nhân dân khu vực tại Việt Nam có thẩm quyền giải quyết sơ thẩm các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, theo Điều 469 kết hợp Điều 35 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (sửa đổi), nếu vụ việc gây thiệt hại tại Việt Nam hoặc liên quan đến quyền lợi của tổ chức, cá nhân Việt Nam.

Tuy nhiên, việc thi hành bản án hoặc triệu tập đương sự ở nước ngoài sẽ phụ thuộc vào: Hiệp định tương trợ tư pháp giữa Việt Nam và nước sở tại; Sự hợp tác của nền tảng mạng xã hội (Meta, Google, TikTok…); Trường hợp đặc biệt, doanh nghiệp có thể song song khởi kiện theo luật sở tại hoặc Luật pháp quốc tế, nếu hành vi vi phạm diễn ra tại nước ngoài, gây ảnh hưởng đến hoạt động toàn cầu.

PV: Theo ông, những bằng chứng nào sẽ có giá trị cao nhất trong quá trình tố tụng?

Luật sư Trương Anh Tú: Các bằng chứng giá trị gồm: Vi bằng điện tử: do Thừa phát lại lập, ghi nhận thời điểm, nội dung bài viết/video/clip sai sự thật; Ảnh chụp màn hình có xác thực thời gian, tài khoản; Đường link, số lượt chia sẻ, bình luận cho thấy mức độ lan truyền; Phân tích tác động đến thị trường, giá cổ phiếu, uy tín thương hiệu, thiệt hại tài chính cụ thể; Báo cáo forensics (truy vết tài khoản ẩn danh) nếu có sự hỗ trợ kỹ thuật.

PV: Thời gian giải quyết các vụ kiện dân sự này thường kéo dài bao lâu và có thể gặp những khó khăn gì?

Luật sư Trương Anh Tú: Theo Điều 203 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 (sửa đổi bởi Luật 85/2025/QH15), thời hạn chuẩn bị xét xử vụ án dân sự sơ thẩm là 2 tháng, có thể kéo dài tối đa 4 tháng đối với vụ án phức tạp hoặc có trở ngại khách quan. Trong thực tiễn, thời gian giải quyết có thể kéo dài từ 6 đến 12 tháng, thậm chí lâu hơn.

Về Khó khăn, theo tôi chủ yếu như: Xác định nhân thân bị đơn, nhất là các tài khoản ẩn danh; Mời hợp tác từ các nền tảng xuyên biên giới; Chứng minh thiệt hại trực tiếp, vì không phải lúc nào cũng có số liệu rõ ràng; Cảm tính dư luận, đôi khi gây áp lực không cần thiết cho tòa án.

PV: Việc Vingroup khởi kiện tạo ra tiền lệ pháp lý như thế nào? Các doanh nghiệp khác cần làm gì để tự vệ, thưa ông?

Luật sư Trương Anh Tú: Đây là vụ việc mang tính tiền lệ lớn về pháp lý và truyền thông. Nó cho thấy: Doanh nghiệp không thể mãi im lặng, đặc biệt khi bị tấn công có hệ thống; Luật pháp hoàn toàn cho phép tự vệ hợp hiến, hợp pháp.

Vì vậy, các doanh nghiệp khác nên: Thiết lập hệ thống giám sát truyền thông số; Xây dựng quy trình xử lý khủng hoảng truyền thông có yếu tố pháp lý; Chuẩn bị pháp lý sẵn sàng: Lập vi bằng, lưu trữ chứng cứ, có bộ phận pháp chế hoặc đối tác luật chuyên xử lý truyền thông – mạng xã hội; Tăng cường minh bạch thông tin, phản hồi có trách nhiệm nhưng không để bị bắt nạt dư luận.

PV: Xin cảm ơn ông!

Vingroup khởi kiện 68 tổ chức, cá nhân vì tung tin thất thiệt

Vingroup cho biết đã khởi kiện dân sự, trình báo cơ quan chức năng và gửi văn bản tới các đại sứ quán về việc 68 tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tung tin sai sự thật về tập đoàn và lãnh đạo trên mạng xã hội.

Các thông tin bịa đặt tập trung vào tình hình tài chính, chất lượng – nguồn gốc sản phẩm, vấn đề pháp lý và đời tư lãnh đạo. Vingroup khẳng định báo cáo tài chính cho thấy nợ vay chỉ khoảng 283.000 tỷ đồng, hệ số an toàn; sản phẩm VinFast có tỷ lệ nội địa hóa 60% và đang tăng lên 80%.

Phó chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Nguyễn Việt Quang nhấn mạnh, việc khởi kiện nhằm bảo vệ uy tín doanh nghiệp và lợi ích xã hội. Vingroup đã thu thập bằng chứng, lập vi bằng và tiến hành các thủ tục pháp lý theo quy định.

Mạnh Tưởng ( thực hiện)