Lực cản lớn nhất khiến Ngân hàng Trung ương Anh trì hoãn giảm lãi suất
Hóa đơn mua sắm ngày càng tăng cao đang đe dọa làm chậm tốc độ cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương Vương quốc Anh (BoE).
Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) tại London. Ảnh: AFP/TTXVN
Hóa đơn mua sắm ngày càng tăng cao đang đe dọa làm chậm tốc độ cắt giảm lãi suất của Ngân hàng Trung ương Vương quốc Anh (BoE), do nguy cơ lạm phát tiếp tục duy trì ở mức cao ngay cả khi nền kinh tế Anh đang có dấu hiệu chững lại.
Giá của các mặt hàng thiết yếu như bơ, thịt bò và sô-cô-la tại Anh trong tháng 5/2025 đã tăng gần 20% so với cùng kỳ năm ngoái, góp phần tạo nên mức tăng giá thực phẩm hàng năm lớn nhất kể từ tháng 2/2024. Sự gia tăng này một phần đến từ việc tăng mức đóng bảo hiểm quốc gia, mức lương tối thiểu và chi phí bao bì – những khoản mà các nhà bán lẻ đã chuyển sang người tiêu dùng.
Mức tăng này đủ lớn để thu hút sự chú ý của các nhà hoạch định chính sách tại BoE, vừa giữ nguyên lãi suất trong cuộc họp tuần này và tiếp tục kiên định với kế hoạch nới lỏng chính sách tiền tệ một cách thận trọng, ngay cả khi thị trường lao động suy yếu và nền kinh tế nói chung đang giảm tốc. Biên bản cuộc họp của BoE cho thấy các nhà hoạch định chính sách lo ngại giá thực phẩm tăng có thể khiến người lao động yêu cầu tăng lương để bù đắp chi phí sinh hoạt – điều có thể tạo ra một vòng xoáy khiến lạm phát tiếp tục chịu áp lực gia tăng.
BoE ngày 19/6 giữ nguyên mức lãi suất 4,25% sau khi số liệu mới trong tuần này cho thấy lạm phát của Anh vẫn cao hơn mục tiêu. Quyết định của Ủy ban Chính sách Tiền tệ của BoE được đưa ra sau khi ngân hàng này giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm vào tháng 5 trước những lo ngại về tác động của chính sách thuế quan mạnh tay của Tổng thống Mỹ Donald Trump. Các nhà hoạch định chính sách cũng đang đối mặt với bất ổn do xung đột leo thang giữa Israel và Iran và tác động đối với giá dầu.
Tuy nhiên, BoE đưa ra tín hiệu sẽ cắt giảm lãi suất, sớm nhất trong tháng 8/2025, sau khi đã thực hiện 4 đợt giảm lãi suất kể từ tháng 8/2024 khi lãi suất đạt mức đỉnh 5,25%.
Thống đốc BoE Andrew Bailey, cho biết mặc dù BoE giữ nguyên lãi suất trong tháng này, lãi suất đang trên đà giảm dần. Ông nhấn mạnh thế giới đang trong giai đoạn khó đoán và BoE sẽ xem xét cẩn thận mức độ tác động của tăng trưởng tiền lương- hiện đang có dấu hiệu giảm- tới lạm phát giá tiêu dùng.
Trước tình hình trên, ông Matt Swannell, cố vấn kinh tế trưởng của nhóm dự báo kinh tế EY ITEM Club nhận định: “Ảnh hưởng tiềm tàng của giá thực phẩm tăng đối với kỳ vọng lạm phát sẽ là yếu tố mà Ủy ban Chính sách Tiền tệ theo dõi sát sao trong vài tháng tới. Thông điệp vẫn là BoE sẽ giảm lãi suất một cách cẩn trọng và từ từ, cho thấy họ lo ngại lạm phát sẽ mắc kẹt trên ngưỡng 2% hơn là khả năng thất nghiệp gia tăng đáng kể”.
Quyết định giữ cách tiếp cận thận trọng – giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 4,25% – đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp, hộ gia đình và người vay mua nhà tại Anh sẽ chưa thể được giảm áp lực từ chi phí vay vốn, vốn đã tăng mạnh kể từ sau đại dịch COVID-19.
Lạm phát tiêu dùng của Anh trong tháng 5/2025 tăng 3,4% so với cùng kỳ năm trước đó, và các khảo sát cho thấy người dân dự báo lạm phát trong năm tới sẽ tiếp tục cao hơn mục tiêu 2% của BoE, buộc các nhà hoạch định chính sách phải cảnh giác với những tác động dây chuyền nếu kỳ vọng này “bám rễ” trong nền kinh tế.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy giá thực phẩm có ảnh hưởng lớn nhất đến kỳ vọng lạm phát của người dân Anh. Dù một phần nguyên nhân đến từ chính sách của Chính phủ Anh – vốn làm tăng chi phí cho nhà bán lẻ – thì một phần khác nằm ngoài tầm kiểm soát của Anh, như ảnh hưởng của thời tiết xấu đến mùa vụ tại các nước sản xuất nông nghiệp. Chẳng hạn, mùa thu hoạch ca cao kém tại Côte d'Ivoire (Cốt-đi-voa) đã dẫn đến tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng, góp phần đẩy giá sô-cô-la tại Anh tăng 18%.
Dù nguyên nhân là gì, BoE vẫn coi việc giá thực phẩm tăng là đáng lo ngại. Ngân hàng này cho hay: “Các đầu mối liên lạc dự báo lạm phát giá thực phẩm sẽ đạt đỉnh ở mức 4% vào mùa Hè này. Các siêu thị lớn đều đang chịu áp lực về biên lợi nhuận, nên khả năng họ gánh bớt chi phí là có giới hạn”.
Kinh tế Anh giảm 0,3% trong tháng 4/2025 sau khi ghi nhận mức tăng 0,2% trong tháng 3/2025. Điều này đặt ra những thách thức cho Chính phủ Anh trong nỗ thúc đẩy tăng trưởng giữa những bất ổn gia tăng trên toàn cầu. Mức giảm 0,3% trong tháng 4/2025 là mức giảm hàng tháng mạnh nhất kể từ năm 2023 và cao hơn mức dự báo giảm 0,1%.
Tỷ lệ thất nghiệp ở Anh đã tăng lên 4,6% trong 3 tháng tính đến cuối tháng 4/2025 và là mức cao nhất kể từ tháng 7/2021. Mức tăng này được ghi nhận sau khi chính sách tăng thuế doanh nghiệp của Chính phủ Anh có hiệu lực cũng như việc Mỹ áp thuế nhập khẩu 10% đối với hàng hóa từ Anh vào tháng 4/2025.
Theo Giám đốc thống kê kinh tế của ONS, Liz McKeown, thị trường lao động tiếp tục suy yếu với số lượng người có việc làm giảm đáng kể. Nhiều doanh nghiệp được cho là đang trì hoãn tuyển dụng hoặc thay thế nhân sự do chi phí gia tăng và bất ổn kinh tế.
