Lực đẩy cho 'con tàu hòa bình' Trung Đông

Bộ trưởng ngoại giao 4 nước đã nhất trí về 11 điều khoản chi tiết nhằm khôi phục lộ trình hòa bình, với ưu tiên hàng đầu là khởi động lại cuộc đàm phán giữa Israel và Palestine. Vai trò quan trọng của hai quốc gia A rập là Ai Cập và Jordan, bên cạnh các cường quốc châu Âu như Pháp và Đức trong nhóm sẽ đóng góp quan trọng vào nỗ lực hòa giải, thúc đẩy đối thoại, hướng tới giải pháp hai nhà nước.

Các Ngoại trưởng Ai Cập, Jordan, Pháp và Đức tại cuộc họp báo sau hội nghị ở Cairo ngày 11/1

Nhóm cũng khẳng định mong muốn phối hợp Mỹ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán hướng tới hòa bình toàn diện, công bằng và lâu dài cho khu vực dựa trên các nghị quyết được quốc tế công nhận. Đại diện bốn nước đã kêu gọi Israel ngừng ngay lập tức các hoạt động xây dựng nhà định cư, trong đó có khu định cư ở Đông Jerusalem và tránh thực hiện bất kỳ hành động đơn phương nào cản trở triển vọng chấm dứt xung đột với Palestine.

Cuộc gặp của các bộ trưởng lần này nhằm “hồi sinh” tiến trình hòa bình Trung Đông diễn ra trong bối cảnh các cuộc đàm phán hòa bình giữa Palestine và Israel bị đình trệ từ năm 2014. Phía Palestine đã từ chối vai trò bảo trợ của Mỹ cho tiến trình hòa bình này kể từ sau khi chính quyền của Tổng thống Mỹ Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel và dời Đại sứ quán Mỹ tại Israel đến thành phố này vào tháng 5/2018.

Động thái của Mỹ đã “chạm” vào một trong những vấn đề nhạy cảm và gai góc nhất trong các cuộc đàm phán giữa Palestine và Israel, làm tổn hại nghiêm trọng giải pháp hai nhà nước mà cộng đồng quốc tế đang nỗ lực thúc đẩy. Palestine cùng với các nước A rập cũng như cộng đồng quốc tế nói chung “trước sau như một” ủng hộ việc thành lập Nhà nước Palestine với thủ đô là Đông Jerusalem và cùng tồn tại bên cạnh Nhà nước Israel. Tiến trình hòa bình Trung Đông càng rơi vào bế tắc khi Israel tiếp tục phê duyệt các dự án xây dựng khu định cư Do Thái trên vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine.

Căng thẳng giữa hai bên đã châm ngòi cho các cuộc xung đột, đẩy các vùng lãnh thổ của Palestine vốn chịu sự phong tỏa của Israel vào cuộc khủng hoảng nghiêm trọng. Bộ Ngoại giao Palestine cáo buộc, các hành vi bạo lực của người định cư Israel tăng mạnh, nhằm chiếm đoạt thêm đất đai của người Palestine để phục vụ cho việc mở rộng các tiền đồn định cư Do Thái, ngăn chặn khả năng thành lập một Nhà nước Palestine đủ khả năng tồn tại và có khu vực địa lý liền kề nhau.

Hội nghị quốc tế về hòa bình Trung Đông diễn ra ngay trong những ngày đầu năm ở Ai Cập được kỳ vọng sẽ thổi luồng sinh khí mới cho tiến trình hòa bình khu vực sau khi vai trò trung gian của Mỹ bị Palestine bác bỏ, còn nhóm “bộ tứ”, gồm Liên Hợp Quốc, Mỹ, Nga và Liên hiệp châu Âu (EU), gần như bị chìm vào quên lãng.

Các nhà ngoại giao đến từ bốn nước đều khẳng định không gì thay thế được giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột Israel và Palestine. Đây là nền tảng để đạt được nền hòa bình toàn diện trong khu vực. Bởi mối quan hệ giữa Israel và các nước A rập chỉ thật sự được cải thiện khi hóa giải được các bất đồng giữa Israel và Palestine và có một giải pháp hòa bình cho cuộc xung đột này.

Tiếp tục cuộc đấu tranh không mệt mỏi cho khát vọng hòa bình, Palestine hối thúc cộng đồng quốc tế thúc đẩy các giải pháp nhằm thành lập một Nhà nước Palestine độc lập. Phó Chủ tịch Đảng Phata của Palestine M. Alun cho biết, Palestine sẵn sàng hợp tác với bốn nước để khôi phục tiến trình hòa bình Trung Đông với Israel.

Chính quyền Palestine (PA) kêu gọi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thể hiện trách nhiệm của mình trong việc thực thi các nghị quyết của cộng đồng quốc tế, trong đó có Nghị quyết 2334 của Hội đồng Bảo an về việc ngăn chặn mở rộng các khu định cư Do Thái trên các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Palestine.

Những nỗ lực quốc tế nhằm đưa Israel và Palestine trở lại bàn đàm phán được kỳ vọng là lực đẩy đưa “con tàu hòa bình” tiến lên phía trước, tìm ra giải pháp vì một nền hòa bình lâu dài ở Trung Đông.

Hoài Anh (t.h)

1,403