Lực lượng răn đe hạt nhân Mỹ lộ sai sót nhờ kiểm toán
Cuối tháng 11-2019, Không quân Mỹ đã gặp bê bối lớn khi để 'thất lạc' 75 tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM) Minuteman-3 không nằm trong biên chế trang bị. Các bản kiểm kê của Không quân Mỹ đã để mất 1/5 lực lượng răn đe hạt nhân trên bộ nước này và vấn đề này càng trở nên nghiêm trọng khi đây không phải là lần đầu tiên sai sót trên xảy ra.
Kiểm toán Quân đội Mỹ - công việc không dễ dàng
Để rà soát lại toàn bộ hoạt động tài chính của Lầu Năm góc và Quân đội Mỹ, công ty kiểm toán danh tiếng thế giới Ernst & Young LLP đã được giao trọng trách rất quan trọng. Tuy nhiên, đây không phải là công việc dễ dàng kể cả với những đơn vị chuyên nghiệp hàng đầu thế giới.
Trong 2 năm tiến hành công việc kiểm toán, Ernst & Young LLP đã phải sử dụng tới 1.400 kiểm toán viên rà soát toàn bộ hồ sơ tài chính của Lầu Năm góc với trị giá hợp đồng hơn 1 tỷ USD. Hàng loạt vấn đề đã được phát hiện và đề nghị sửa đổi.
Theo thông tin từ Ernst & Young LLP, trong 2 năm tiến hành kiểm toán, công ty đã phát hiện ra hơn 1.800 sai phạm tài chính của Lầu Năm góc và con số này có thể tăng trong những năm tiếp theo. Thông tin này hoàn toàn khác biệt với tuyên bố của Lầu Năm góc về vấn đề này trước đó.
“Quá trình kiểm toán đã xác định không có bất kỳ sai phạm hoặc lạm dụng tài chính nào. Toàn bộ các vấn đề được phát hiện trong năm 2019 đều đã được khắc phục”, Lầu Năm góc ra tuyên bố.
Giám đốc công ty Ernst & Young LLP, Glenn Fine cho biết, hàng loạt vấn đề về tài chính giữa Bộ Quốc phòng Mỹ và nhà thầu quân sự đã được phát hiện. Hơn thế nữa, công tác kiểm toán gặp nhiều khó khăn do sự không hợp tác của các đơn vị với lý do bí mật quân sự, cũng như cung cấp tài liệu tài chính thiếu thốn và không đủ tin cậy.
Một trong những vấn đề lớn của công tác hồ sơ, giấy tờ tài chính giữa Bộ Quốc phòng Mỹ và các nhà thầu quân sự chính là sức ép về thời gian và tiến độ công việc. Để đáp ứng các yêu cầu khắt khe của Lầu Năm góc, các nhà thầu quân sự buộc phải lựa chọn phải lách luật. Nếu làm đúng các thủ tục, thời gian thực hiện hợp đồng đúng hạn có thể không đạt và bị phạt. Trong khi đó, các nhà thầu hoàn toàn có thể vận động hành lang đơn giản hóa thủ tục và chi phí phát sinh có thể tính thẳng vào giá thành vũ khí chuyển giao.
Cùng với đó, các đơn vị kiểm toán cũng không thể xác nhận được các vấn đề, sai sót được phát hiện có được sửa chữa đúng thời hạn hay không do không thể được tiếp cận các nguồn thông tin đầy đủ và tin cậy.
Quân đội Mỹ bất ngờ “mất” 1/5 lực lượng hạt nhân trên bộ
Những sai sót trong vấn đề kiểm kê không phải là hiếm đối với Quân đội Mỹ. Tuy nhiên, những sai sót này trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi xảy ra với bộ ba hạt nhân chiến lược. Hơn thế nữa, những sai sót này xảy ra nhiều lần.
Một trong những sai sót mới nhất được công ty Ernst & Young LLP phát hiện khi kiểm toán hệ thống thống kê của Không quân Mỹ. Hàng loạt lỗi đã được phát hiện, trong đó đáng kể nhất là sự biến mất của 75 ICBM Minuteman-3. Kể cả tên lửa và các giếng phóng chứa chúng đều biến mất trên giấy tờ.
Số lượng ICBM Minuteman-3 biến mất tương đương 1/5 lực lượng hạt nhân trên bộ của Quân đội Mỹ, bao gồm hàng chục giếng phóng chứa tên lửa ở các điều kiện tác chiến khác nhau, đã mất hoàn toàn số liệu. Chúng hoàn toàn có thể bị loại biên, thậm chí bị bán…bất hợp pháp vì không còn tồn tại trên giấy tờ.
Thông thường, các ICBM Minuteman-3 ngoài thời gian triển khai trong giếng phóng, chúng được chuyển tới 3 căn cứ sửa chữa và bảo trì đặc biệt của Không quân Mỹ. Trong quá trình vận chuyển giữa các cơ sở, tài liệu liên quan tới tên lửa thường bị bỏ lại. Chính điều này đã dẫn tới việc không thể xác định vị trí của các tên lửa ở thời điểm kiểm kê.
Đại diện Không quân Mỹ, Jacob Bailey sau đó tuyên bố, các sai sót trên sau đó đã được sửa chữa lại bằng cách nhập liệu thủ công. Tuy nhiên, sự cố đã thể hiện sự thiếu trách nhiệm đối các đơn vị hạt nhân chiến lược, vốn là nền tảng sức mạnh bảo vệ an ninh quốc gia của nước Mỹ.
Sai sót không phải là lần đầu
Sau sự việc 75 ICBM Minuteman-3 biến mất, một loạt sự cố thống kê khác của Không quân Mỹ cũng được nhắc lại.
Năm 2007, Không quân Mỹ từng nhầm lẫn giữa tên lửa AGM-129A mang đầu đạn huấn luyện với đầu đạn hạt nhân chiến đấu. Các tên lửa mang đầu đạn hạt nhân thật sự đã được lắp lên máy bay ném bom chiến lược B-52H và ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu vượt qua mọi kiểm duyệt an ninh và kỹ thuật. Vấn đề chỉ được phát hiện khi, tên lửa được tháo khỏi máy bay sau chuyến bay. Các kỹ thuật viên đã hoảng hồn khi phát hiện ra các tên lửa AGM-129A mang đầu đạn hạt nhân đã được cài đặt ở chế độ chiến đấu mà không ai biết.
Gần đây nhất, một sai phạm khác có liên quan tới bom hạt nhân B61 cũng được phát hiện. Các đơn vị bom hạt nhân B61 đã được tháo ra để bảo trì, nhưng khi lắp lại chúng lại bị lỗi. Tuy nhiên, vấn đề này không được ghi trong hồ sơ và các đơn vị vũ khí lỗi này dễ dàng vượt qua tất cả các bài kiểm tra kỹ thuật sau đó. Vấn đề chỉ được phát hiện khi các đơn vị bom hạt nhân này chuyển tới các đơn vị bảo quản chiến lược.
Các lỗ hổng trong kiểm toán quân sự, đặc biệt là tại các đơn vị vũ khí chiến lược đang là vấn đề nghiêm trọng đối với Lầu Năm góc. Nếu không sớm được khắc phục, chúng sẽ ẩn chứa nhiều nguy cơ không chỉ với nước Mỹ, mà còn là cả với an ninh toàn cầu…