Luôn ghi nhớ, tri ân và sống xứng đáng với những người đã khuất, đã hy sinh vì Tổ quốc, vì Nhân dân*

Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại Hội nghị Tri ân người có công với cách mạng năm 2024 và ra mắt Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

"Thưa các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí lão thành cách mạng, Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân!

Thưa các vị đại biểu người có công với cách mạng tiêu biểu!

Thưa đồng bào, đồng chí!

1. Hôm nay, hướng tới kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ 27/7, tôi vô cùng xúc động và vinh dự tới dự Hội nghị Tri ân người có công với cách mạng năm 2024 và ra mắt Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi trân trọng gửi đến các đồng chí lão thành cách mạng, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, các thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng những tình cảm sâu nặng, lòng tri ân sâu sắc và lời thăm hỏi ân cần, thân thiết nhất.

Hội nghị tri ân người có công với cách mạng hôm nay diễn ra trong niềm tiếc thương vô hạn của đồng chí, đồng bào cả nước trước sự ra đi của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, nhà lãnh đạo đặc biệt xuất sắc của Đảng, Nhà nước ta, người luôn đặc biệt quan tâm chăm lo công tác thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng.

Thưa quý vị đại biểu và đồng bào, đồng chí!

2. Cách đây 77 năm, khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đang ở giai đoạn cam go, quyết liệt nhất, thực hiện Lời kêu gọi thiêng liêng "Toàn quốc kháng chiến" của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại – Người anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới, toàn thể dân tộc ta, triệu người như một, đã nhất tề đứng lên không ngại gian khổ, hy sinh, quyết bảo vệ nền độc lập, tự do với tinh thần "Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ".

Với tầm nhìn chiến lược hết sức sâu sắc và nhân văn, tháng 6 năm 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị chọn một ngày trong năm làm "Ngày Thương binh" để bày tỏ tình cảm trân trọng, lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã không tiếc máu xương, hy sinh cống hiến hết mình cho độc lập, tự do của Tổ quốc, cho hạnh phúc của Nhân dân.

Hội nghị bàn về công tác thương binh, liệt sĩ và thực hiện chỉ thị của Bác Hồ kính yêu vào tháng 6/1947 đã thống nhất chọn ngày 27/7 là "Ngày Thương binh toàn quốc". Sau khi đất nước được thống nhất, Đảng, Nhà nước ta quyết định ngày 27/7 chính thức trở thành "Ngày Thương binh - Liệt sĩ" của cả nước (Chỉ thị 223/CT-TW ngày 08/7/1975 của Ban Bí thư Trung ương Đảng).

Từ đó, ngày 27/7 hằng năm đã trở thành ngày kỷ niệm thiêng liêng, mang đậm tính nhân văn cao cả của dân tộc Việt Nam, là dịp để toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta bày tỏ lòng tưởng nhớ, sự tôn vinh và tri ân công lao to lớn của các bậc anh hùng, liệt sĩ, thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ và người có công với cách mạng.

Chúng ta tri ân gần 1,2 triệu người con ưu tú đã dũng cảm xung phong ra trận, anh dũng chiến đấu và hy sinh quên mình, trong đó rất nhiều người tuổi đời mới mười tám, đôi mươi, để lại phía sau bao ước mơ, hoài bão còn dang dở, những trang sách, giảng đường, gia đình, người thân nơi hậu phương để lên đường thực hiện nhiệm vụ, vì sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, vì sự bình yên, hạnh phúc của Nhân dân. Máu đào và sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do, Nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

Chúng ta tri ân biết bao người đã mãi mãi không trở về, máu thịt các anh, các chị đã hòa quyện vào hồn thiêng sông núi. Có người được may mắn trở về nhà nhưng đã để lại một phần thân thể, máu thịt của mình nơi chiến trường hoặc bị ảnh hưởng bởi chất độc da cam. Không ít những đứa trẻ sinh ra trong hòa bình nhưng phải chịu rất nhiều thiệt thòi, mang trong người di chứng nặng nề của chiến tranh mà không có gì bù đắp được.

Chúng ta đồng cảm, thấu hiểu và chia sẻ sâu sắc với biết bao nỗi đau vẫn in hằn, biết bao vết thương vẫn ngày đêm đau nhức; biết bao ánh mắt mòn mỏi ngóng trông, khắc khoải đợi chờ của những người thân chưa có thông tin, chưa được biết phần mộ của con, của em, của vợ, chồng, của cha, mẹ mình…

Tại Hội nghị hôm nay, chúng ta cùng tri ân những công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ, thương binh và cùng chia sẻ, làm vơi đi những nỗi đau, vết thương đó với trên 400 đại biểu người có công tiêu biểu, đại diện cho hàng triệu người có công với cách mạng trong cả nước qua các thời kỳ.

Thưa quý vị đại biểu và đồng bào, đồng chí!

3. Từ một nước nghèo nàn, lạc hậu, chịu nhiều đau thương, mất mát nhất sau Chiến tranh thế giới thứ II, sau gần 40 năm đổi mới và hội nhập dưới sự lãnh đạo của Đảng, Việt Nam đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Việt Nam đã trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình; thuộc nhóm 40 nền kinh tế lớn nhất thế giới và nhóm 20 quốc gia có quy mô thương mại lớn nhất toàn cầu. Từ một nước bị bao vây, cấm vận, đến nay Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với 193 nước, mở rộng quan hệ kinh tế, thương mại với 230 quốc gia, vùng lãnh thổ, và là hình mẫu của việc gác lại quá khứ, tôn trọng khác biệt, hướng tới tương lai và khôi phục vết thương sau chiến tranh. Chính trị - xã hội ổn định; quốc phòng, an ninh được củng cố, tăng cường; trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; đối ngoại và hội nhập quốc tế được đẩy mạnh; gìn giữ được môi trường hòa bình, ổn định và thuận lợi cho phát triển đất nước, như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: "Với tất cả sự khiêm tốn, chúng ta vẫn có thể nói rằng: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay".

Cùng sự phát triển của đất nước, được sống trong hòa bình, tự do, ấm no, hạnh phúc; càng phấn khởi với những thành tựu đã đạt được, càng tin tưởng vào tương lai tươi sáng của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, chúng ta càng tự hào về truyền thống"Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ người trồng cây", và mãi mãi ghi nhớ, tri ân công lao to lớn của những người con ưu tú của dân tộc đã anh dũng chiến đấu, cống hiến, hy sinh xương máu cho Tổ quốc, cho Nhân dân.

Trong suốt 77 năm qua, Đảng, Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo làm tốt công tác đền ơn, đáp nghĩa; đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách để hỗ trợ cụ thể, thiết thực, hiệu quả đối với thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, những người có công với cách mạng, coi đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên. Chính sách ưu đãi người có công với cách mạng không ngừng được nghiên cứu được sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện.

Đời sống của người có công và gia đình người có công với cách mạng không ngừng được nâng lên cả về vật chất và tinh thần. Đến nay, 99% hộ người có công có mức sống bằng hoặc cao hơn mức sống trung bình của người dân nơi cư trú và 99% xã, phường làm tốt công tác thương binh, liệt sĩ.

Chúng ta đã huy động được nguồn lực to lớn của Nhà nước và xã hội nhằm thực hiện nhiều chương trình có ý nghĩa như: Nhà tình nghĩa; Sổ tiết kiệm tình nghĩa; Chăm sóc thương binh nặng, chăm sóc bố mẹ liệt sĩ già yếu cô đơn, con liệt sĩ mồ côi; Phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng… Phong trào"Toàn dân chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ và người có công với cách mạng"; các quỹ"Đền ơn đáp nghĩa", "Nghĩa tình đồng đội"… ngày càng phát triển và mở rộng, được đông đảo các tầng lớp nhân dân nhiệt tình hưởng ứng với tinh thần trách nhiệm, ý thức xã hội cao. Gần đây, chúng ta đã phát động và đang triển khai phát động phong trào thi đua Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước từ nay đến năm 2025, kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, 80 năm Quốc khánh.

Năm 2023, Quỹ Đền ơn đáp nghĩa cả nước vận động được trên 600 tỷ đồng, hỗ trợ xây mới trên 4.700 nhà tình nghĩa, sửa chữa trên 3.500 nhà tình nghĩa với tổng kinh phí trên 580 tỷ đồng; tặng trên 10.500 sổ tiết kiệm với kinh phí trên 27 tỷ đồng; có 2.770 Bà mẹ Việt Nam anh hùng còn sống được các đơn vị nhận chăm sóc, phụng dưỡng suốt đời.

Mới đây nhất, vào ngày 01/7/2024 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định 77/2024/NĐ-CP điều chỉnh mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng từ 2.055.000đồng lên mức 2.789.000đồng (tăng 35,7%). Đây là mức tăng cao nhất trong các lần điều chỉnh mức chuẩn trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng trong 20 năm qua, góp phần cải thiện, nâng cao đời sống người có công với cách mạng và thân nhân người có công với cách mạng.

Và đặc biệt, tại Hội nghị hôm nay, chúng ta chính thức ra mắt Ngân hàng gen (ADN) liệt sĩ chưa xác định được thông tin và thân nhân liệt sĩ nhằm hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030 xác định danh tính hài cốt liệt sĩ bằng phương pháp giám định ADN được khoảng 20 nghìn mẫu hài cốt liệt sĩ; phấn đấu xác minh, kết luận 60% mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ bằng phương pháp thực chứng, đáp lại niềm mong mỏi rằng tương lai không xa, các liệt sĩ đã nằm xuống, hy sinh vì sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc sẽ được quy tập và xác định được danh tính.

Thưa quý vị đại biểu và đồng bào, đồng chí!

4. Mặc dù Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn quan tâm, chăm lo người có công và thân nhân với tấm lòng trân trọng, biết ơn sâu sắc và trách nhiệm cao cả, cố gắng hết sức trong điều kiện có thể, nhưng chúng ta vẫn không khỏi day dứt, trăn trở khi đời sống của một bộ phận thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, gia đình người có công với cách mạng còn khó khăn; nhiều liệt sĩ chưa tìm được hài cốt, chưa xác định được danh tính; những số phận thiệt thòi của các nạn nhân chất độc da cam...

Công tác tìm kiếm quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin ngày càng khó khăn; còn khoảng 180 nghìn hài cốt liệt sĩ chưa được quy tập; khoảng 600 nghìn mộ liệt sĩ trong các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn quốc còn thiếu thông tin, cần bổ sung, xác định danh tính…

5. Thời gian tới, tôi đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục thực hiện thật tốt chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, đẩy mạnh hơn nữa công tác chăm sóc thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng, trong đó tập trung vào một số nhiệm vụ:

(1) Phát huy mạnh mẽ truyền thống "Uống nước nhớ nguồn", "Ăn quả nhớ người trồng cây", quán triệt sâu sắc và triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Chỉ thị số 14/CT-TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng đối với công tác người có công với cách mạng, Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng.

(2) Tiếp tục rà soát, nghiên cứu, hoàn thiện và thực hiện tốt hơn nữa chính sách, pháp luật đối với người có công, bảo đảm kịp thời, hiệu quả, để người có công và gia đình có mức sống từ trung bình khá trở lên trong địa bàn với tinh thần "không để người có công nào không được hưởng chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước ta".

(3) Tôi đề nghị, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội và các bộ, ngành, cơ quan, địa phương liên quan:

- Tiếp tục chuẩn hóa các điều kiện, tiêu chuẩn xem xét công nhận người có công với cách mạng theo đúng nguyên tắc chặt chẽ, thật sự xứng đáng, tôn vinh đúng đối tượng; chế độ ưu đãi người có công với cách mạng và thân nhân được quy định thống nhất, rõ ràng; kịp thời bổ sung cả về đối tượng và chế độ thụ hưởng đối với người có công, thân nhân người có công với cách mạng; cương quyết phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi dụng chính sách trong công tác này.

- Đẩy nhanh tiến độ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác minh, kết luận thông tin bằng phương pháp thực chứng với mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ. Phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện tốt Quyết định số 1007/QĐ-TTg ngày 30/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt quy hoạch mạng lưới các cơ sở xã hội nuôi dưỡng, điều dưỡng người có công với cách mạng.

- Tăng cường thu hút nguồn lực xã hội, thực hiện tốt các phong trào "Đền ơn đáp nghĩa" như: Xây dựng "Nhà tình nghĩa", Quỹ "Đền ơn đáp nghĩa", tặng "Sổ tiết kiệm tình nghĩa", phụng dưỡng các Mẹ Việt Nam Anh hùng...; góp phần bù đắp những thiệt thòi của người có công và gia đình có công với cách mạng.

- Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nhất là cho thế hệ trẻ về lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc bằng nhiều hình thức phong phú, nội dung đa dạng, sâu sắc, thiết thực, hiệu quả và chân tình trên nhiều phương tiện với cách làm mới, sáng tạo theo phương châm "dễ nghe, dễ nhìn, dễ hiểu, dễ làm, dễ noi gương", "rõ người, rõ việc, rõ thời gian và thực sự tiêu biểu", tạo động lực, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.

- Nhân dịp này, tôi mong các bác, các anh chị, những người có công với cách mạng trên cả nước nói chung, trên 400 đại biểu tiêu biểu dự Hội nghị hôm nay nói riêng tiếp tục phát huy truyền thống, ý chí tự lực, tự cường, cống hiến sức lực, trí tuệ trong lao động, sản xuất, công tác, học tập và tu dưỡng, luôn là những tấm gương sáng cho thế hệ trẻ noi theo, "tàn nhưng không phế".

Thưa quý vị đại biểu và đồng bào, đồng chí!

6. Trong di chúc của Người, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã đặc biệt căn dặn chúng ta: "Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình, Đảng, Chính phủ và đồng bào phải tìm mọi cách làm cho họ có nơi ăn, chốn ở yên ổn, đồng thời phải mở những lớp dạy nghề thích hợp với mỗi người để họ có thể dần dần "tự lực cánh sinh". Đối với các liệt sĩ ở mỗi địa phương, cần xây dựng vườn hoa và bia kỷ niệm ghi sự hy sinh anh dũng của các liệt sĩ, để đời đời giáo dục tinh thần yêu nước cho Nhân dân ta. Đối với cha mẹ, vợ con (của thương binh, liệt sĩ) mà thiếu sức lao động và túng thiếu, thì chính quyền địa phương phải giúp đỡ cho họ có công ăn việc làm thích hợp, quyết không để họ bị đói rét".

Thấm nhuần lời dạy của Bác Hồ kính yêu, với trách nhiệm lớn lao và nghĩa tình sâu nặng, Đảng, Nhà nước và Nhân dân ta nguyện tiếp tục chăm lo chu đáo để xoa dịu nỗi đau, thấm giọt nước mắt, làm vơi đi nỗi nhớ; để đời sống vật chất, tinh thần của người có công ngày càng tốt đẹp hơn.

Tất cả mọi người chúng ta hãy luôn luôn ghi nhớ, tri ân và tâm niệm "Hãy sống, chiến đấu, lao động, học tập và làm việc sao cho xứng đáng với những người đã khuất, đã hy sinh vì Tổ quốc, vì Nhân dân!", như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhấn mạnh.

Xin kính chúc các đồng chí lão thành cách mạng, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, các thương binh, bệnh binh, thân nhân liệt sĩ, người có công với cách mạng và quý vị đại biểu, đồng bào, đồng chí luôn mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công!

Xin trân trọng cảm ơn!"

*Tiêu đề do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ đặt