Lưu ý bài toán học phí đại học

Chênh lệch lớn

Thống kê đến thời điểm này cho thấy có hơn 100 cơ sở giáo dục ĐH đã công bố mức học phí năm học 2025-2026 dành cho sinh viên nhập học năm 2025. Tùy từng trường, từng ngành có mức thu khác nhau và cũng một ngành nhưng học phí áp dụng cho chương trình tiêu chuẩn hoặc liên kết cũng có sự chênh lệch lớn. Đơn cử, hiện mức thu cao nhất đang thuộc về ngành Răng - Hàm - Mặt của ĐH Gia Định, áp dụng với sinh viên năm thứ nhất - 170 triệu đồng trong khi ngành thấp nhất của trường là 20,7 triệu đồng.

Thí sinh tìm hiểu về ngành học tại Ngày hội tư vấn hướng nghiệp 2025. Ảnh: Nguyễn Nhài

ĐH Y Hà Nội thông tin mức học phí ĐH dự kiến năm 2025-2026 trong khoảng 16,9-62,2 triệu đồng/năm tùy theo ngành học, tăng từ 1,9 đến 7 triệu đồng so với năm 2024. Trong đó, 3 ngành có học phí cao nhất là y khoa, y học cổ truyền và răng - hàm - mặt, còn thấp nhất là ngành công tác xã hội.

Theo đề án tuyển sinh ĐH Bách khoa Hà Nội vừa công bố, học phí năm học 2025 - 2026 đối với khóa nhập học năm 2025 cao hơn so với năm 2024. Cụ thể, học phí chương trình tiêu chuẩn trong khoảng 28 - 35 triệu đồng/năm học, tùy theo từng ngành trong khi năm ngoái thu 24 - 30 triệu đồng/năm. Các chương trình ELITECH có học phí trong khoảng 35 - 45 triệu đồng/năm học. Các chương trình Khoa học dữ liệu và Trí tuệ nhân tạo; Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng có học phí 64 – 67 triệu đồng/năm học. Các chương trình song bằng tiếng Anh chuyên nghiệp quốc tế, sinh viên phải đóng học phí trung bình 51 triệu đồng/năm học. Các chương trình có chuẩn đầu ra ngoại ngữ (chương trình quốc tế) và chương trình liên kết đào tạo khác của ĐH Bách khoa Hà Nội có học phí là 26 - 30 triệu đồng/học kỳ. Hai chương trình liên kết với ĐH Troy (Hoa Kỳ), sinh viên sẽ học 3 học kỳ mỗi năm. Mức thu học phí có thể được điều chỉnh ở các năm học tiếp theo, nhưng không quá 10% mỗi năm.

Trường ĐH Ngoại thương thu học phí 25,5 - 27,5 triệu đồng (chương trình chuẩn) và 31,5 - 65 triệu đồng với chương trình định hướng nghề nghiệp, từ 49 - 51 triệu đồng với chất lượng cao và chương trình tiên tiến thu học phí 73 - 75 triệu đồng.

Trường ĐH Thương mại thu học phí 24-27,9 triệu đồng/năm với các chương trình đào tạo chuẩn; 38,5 triệu đồng/năm với các chương trình đào tạo định hướng chuyên sâu nghề nghiệp quốc tế (IPOP). Đối với học phí các chương trình đào tạo song bằng quốc tế, chương trình đào tạo tiên tiến, học phí thu từ 195 - 260 triệu đồng/khóa học. Nhà trường cho biết, mức thu học phí hằng năm tăng không quá 12,5% so với năm trước liền kề.

Khi tìm hiểu mức học phí của các trường, thí sinh và gia đình lưu ý học phí ĐH hai năm qua đều tăng, một phần do trần học phí tăng theo Nghị định số 81 (năm 2021) và Nghị định 97 (năm 2023) của Chính phủ. Dự kiến mỗi năm tiếp theo các trường đều thông báo lộ trình tăng học phí. Để đảm bảo đi được đường dài với ngành mình đã chọn và trúng tuyển, bài toán học phí cần được thí sinh tính đến bên cạnh yếu tố năng lực, sở thích, cơ hội việc làm sau khi ra trường.

Tham khảo các chính sách học bổng, tài trợ

Một gợi ý từ các chuyên gia tuyển sinh đó là mỗi trường đều có chính sách học bổng riêng hỗ trợ cho sinh viên năm đầu và các năm tiếp theo. Trong đó, tùy trường, tùy chương trình học bổng sẽ công khai các điều kiện cần và đủ để thí sinh cân nhắc đăng ký, bao gồm tài trợ từ nhà trường đối với sinh viên có kết quả đầu vào tốt, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, sinh viên có thành tích hoạt động, học tập tốt; học bổng tài trợ từ doanh nghiệp, các địa phương… Đây là cơ hội để mỗi sinh viên chứng minh năng lực, giảm bớt áp lực về kinh tế cho gia đình.

Đặc biệt, chính sách tín dụng dành cho sinh viên năm 2025 quy định mức vay tối đa 4 triệu đồng/tháng/sinh viên, tương đương 40 triệu đồng/năm/sinh viên, tùy thuộc vào học phí và mức sống tại địa phương.

Hiện Bộ Tài chính cũng đang đề xuất hỗ trợ vay vốn với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh đang theo học ngành đào tạo về khoa học sự sống, khoa học tự nhiên, máy tính và công nghệ thông tin, công nghệ tài chính,.. với mức vốn cho vay tối đa đối với 1 người học bao gồm toàn bộ tiền học phí phải đóng của người học (sau khi trừ các khoản học bổng và hỗ trợ tài chính khác của nhà trường) theo xác nhận của nhà trường và tiền sinh hoạt phí tối đa là 5 triệu đồng/tháng. Dự thảo quy định chính sách tín dụng ưu đãi, vượt trội hơn đối với học sinh, sinh viên, học viên, nghiên cứu sinh học các ngành này nhằm hỗ trợ người học yên tâm học tập, cống hiến, đáp ứng yêu cầu về đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong các ngành STEM để đóng góp vào mục tiêu đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, cũng như các mục tiêu phát triển kinh tế nhanh, bền vững theo chủ trương của Đảng và Nhà nước thời gian qua.

Bên cạnh đó, người học cũng có thể tìm hiểu về các trường ĐH miễn học phí cho sinh viên thuộc khối trường quân đội, khối công an, khối ngành sư phạm. Trong đó, riêng sinh viên sư phạm được nhà nước hỗ trợ thêm 3,63 triệu đồng/tháng để chi trả chi phí sinh hoạt trong thời gian học tập tại trường. Một số ngành đặc thù như cũng được miễn học phí như chuyên ngành Mác-Lê Nin; chuyên ngành Tư tưởng Hồ Chí Minh; chuyên ngành Lao; Phong; Tâm thần; Giám định pháp y; Pháp y tâm thần; Giải phẫu bệnh tại các cơ sở đào tạo nhân lực y tế công lập theo chỉ tiêu đặt hàng của Nhà nước. 2 ngành được Nhà nước hỗ trợ toàn bộ học phí và chi phí sinh hoạt trong toàn khóa học, gồm: Truyền nhiễm; Hồi sức cấp cứu. Tuy nhiên, sinh viên phải đạt kết quả học tập, rèn luyện đủ điều kiện để cấp học bổng tại cơ sở đào tạo thuộc khối ngành sức khỏe của Nhà nước mới được miễn học phí.

Lâm An