Lưu ý quan trọng trước giờ 'G' môn thi Toán vào lớp 10

Thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường, Giáo viên môn Toán, Hệ thống Giáo dục HOCMAI. Ảnh: NVCC

Những điểm cần lưu ý

Theo thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường, thí sinh cần đọc kỹ đề bài, đây là chìa khóa thành công. Tưởng chừng đơn giản nhưng lại là bước rất quan trọng và thường bị bỏ qua. Các em cần dành thời gian đọc toàn bộ đề thi một lượt để nắm bắt cấu trúc, các dạng bài và độ khó tổng thể. Sau đó, đọc kỹ từng câu, từng ý, dùng bút gạch chân các từ khóa quan trọng, các điều kiện ràng buộc (ví dụ: Số nguyên, số tự nhiên, x=0). Rất nhiều lỗi sai đến từ việc đọc lướt hoặc hiểu nhầm đề. Cuối cùng, xác định rõ yêu cầu của từng bài: Tìm x, tính giá trị, chứng minh, giải hệ phương trình, hay bài toán thực tế.

Tiếp theo là các em cần phân bổ thời gian hợp lý. Khoảng 5 phút đầu là thời gian vàng để đọc và phân tích đề, xác định các câu quen thuộc để làm ngay. Các em cần ước lượng thời gian cho từng phần; thường thì các câu điểm cao (như hình học, bài toán thực tế) sẽ cần nhiều thời gian hơn. Quan trọng là không sa đà vào một câu quá lâu nếu bạn bị bí ý tưởng, chuyển sang câu khác dễ hơn, sau đó quay lại. Tập trung làm thật chắc chắn các câu cơ bản, dễ lấy điểm và các câu vận dụng như ý cuối bài biểu thức, ý cuối bài phương trình bậc hai.

Thầy Nguyễn Mạnh Cường cho rằng, trình bày sạch sẽ, rõ ràng, tạo ấn tượng tốt là điểm cộng.

Các em trình bày bài giải theo từng bước, có lập luận logic. Ví dụ, khi giải phương trình cần có "Điều kiện xác định"; Khi làm hình cần có "Xét tam giác"... Các em không gạch xóa bừa bãi. Nếu sai, dùng thước gạch một đường nhẹ và viết lại bên cạnh hoặc xuống dòng. Đảm bảo các kết quả đều được đối chiếu với điều kiện, tính toán chính xác, đúng dấu (+/−) và có câu kết luận, trả lời cho từng bài.

Các em dành khoảng 5 phút cuối giờ để rà soát lại toàn bộ bài làm, đặc biệt là các phần cơ bản để đảm bảo đạt điểm tuyệt đối. Kiểm tra lại các phép tính, dấu (âm/dương), điều kiện xác định. Đặc biệt, hãy kiểm tra xem bạn đã trả lời đủ các ý hỏi của đề bài chưa, vì làm đúng nhưng thiếu ý vẫn có thể mất điểm. Đối với các bài giải phương trình, hệ phương trình, bài toán thực tế, hãy thay đáp án ngược lại vào đề bài để kiểm tra tính đúng đắn.

Những nội dung cần lưu tâm đối với Chương trình mới

Theo thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường, các em cần tăng cường Toán thực tế, Toán ứng dụng: Đây là xu hướng rõ rệt nhất. Các bài toán sẽ gắn với tình huống thực tiễn như tính toán chi phí, lãi suất, diện tích, thể tích các vật thể trong đời sống, tốc độ, quãng đường, tỉ lệ phần trăm, thống kê, xác suất. Bạn cần luyện tập cách chuyển đổi từ ngôn ngữ đời sống sang ngôn ngữ Toán học và ngược lại, đồng thời đọc hiểu kỹ đề để trích xuất dữ liệu và xác định yêu cầu. Đừng ngại các con số lớn hoặc thập phân.

Yếu tố Thống kê và Xác suất trong bài thi dù không chiếm tỉ trọng lớn nhưng có thể xuất hiện các câu hỏi nhỏ về đọc hoặc lập biểu đồ, ý nghĩa của tần số hay tần số tương đối hoặc các bài toán xác suất cơ bản (ví dụ: Rút thẻ, gieo xúc xắc...). Các em cần nắm vững các khái niệm cơ bản về thống kê (bảng số liệu, biểu đồ, tần số, tần số tương đối) và xác suất (không gian mẫu, biến cố, công thức tính xác suất đơn giản).

Thầy Nguyễn Mạnh Cường cho rằng, các em cần coi trọng tư duy logic và khả năng suy luận: Các bài toán không chỉ dừng lại ở việc áp dụng công thức mà đòi hỏi khả năng phân tích, tổng hợp và lập luận chặt chẽ, đặc biệt ở phần hình học và các bài toán tổng hợp. Hãy tập giải các bài toán có nhiều bước, nhiều giả thiết và thường xuyên đặt câu hỏi "Tại sao có giả thiết như vậy" và "Muốn chứng minh điều này ta cần làm gì" khi giải bài.

Ở mục, hàm số và đồ thị có thể có các bài toán sâu hơn về tính chất của hàm số bậc nhất, bậc hai, và việc ứng dụng đồ thị vào giải quyết các bài toán. Giảm tải các bài toán quá nặng về kỹ thuật tính toán phức tạp: Thay vào đó là sự hiểu biết về bản chất và ứng dụng. Tuy nhiên, kỹ năng tính toán cơ bản vẫn phải vững.

Thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường đưa ra lời khuyên với thí sinh, các em cần làm tốt các câu dễ trước: Các câu về xác suất thống kê, giải phương trình, hệ phương trình, rút gọn biểu thức, hàm số cơ bản hay tính toán liên quan đến hình học, các ý đầu của bài hình phẳng thường là "miếng bánh" để bạn lấy điểm. Đảm bảo làm đúng tuyệt đối các phần này. Tập trung vào phần mình mạnh nhất: Nếu tự tin ở Đại số, hãy hoàn thành phần Đại số thật cẩn thận. Nếu hình học là sở trường, hãy dành thời gian cho nó.

Thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường nhấn mạnh, quan trọng là không bỏ trống câu nào: Dù khó đến mấy, hãy cố gắng viết những gì mình biết hoặc suy luận được. Đôi khi chỉ cần viết được giả thiết, kết luận, vẽ hình đúng hoặc nêu được một ý đúng cũng có thể được điểm.

Các em cần học cách phân tích bài toán khó thành các bài toán nhỏ hơn: Một bài toán phức tạp thường là tổng hợp của nhiều bài toán nhỏ, đơn giản hơn. Hãy cẩn trọng với các "bẫy" trong đề thi, những chi tiết nhỏ có thể "đánh lừa" học sinh (ví dụ: Điều kiện của biến, trường hợp đặc biệt...).

"Các em hãy chuẩn bị kỹ càng sẽ mang lại sự tự tin. Nếu gặp câu khó, hãy giữ bình tĩnh, hít thở sâu, suy nghĩ kỹ, đừng hoảng loạn. Cuối cùng, hãy tập trung cao độ: Tránh nhìn ngang nhìn dọc, tập trung hoàn toàn vào bài làm của mình", thầy giáo Nguyễn Mạnh Cường nói.

Lê Vân/Báo Tin tức và Dân tộc