Lý do bão Milton khiến chuyên gia khí tượng suýt bật khóc

Bão Milton mạnh lên với tốc độ đáng kinh ngạc.

"Milton có khả năng trở thành một trong những cơn bão tàn phá nhất từng được ghi nhận ở miền Tây-Trung Florida", NBC News dẫn lời các nhà dự báo.

"Bão Milton có thể là cơn bão 'chưa từng có'", CNN đưa tin về đường đi của bão.

Theo Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ, thuật ngữ "rapid intensification" (tạm dịch: tăng cường nhanh) mô tả sự gia tăng tốc độ gió duy trì ít nhất là 56 km/h trong khoảng thời gian 24 giờ.

Bão Milton đã xóa sổ mức tối thiểu đó, với khái niệm mới gọi là "extreme rapid intensification" (tạm dịch: quá trình tăng cường cực nhanh). Tốc độ gió duy trì tối đa của bão tăng thêm 145 km/h trong khoảng 25 giờ, theo nhóm nghiên cứu phi lợi nhuận Climate Central.

"Thật kinh hoàng!"

Theo The New York Times, các nhà khí tượng học đã dán mắt vào máy tính vào sáng 7/10, xem dữ liệu ảo được cung cấp bởi thợ săn bão của Lực lượng Dự bị Không quân hết lần này đến lần khác. Mỗi lần như vậy, họ lại thấy tốc độ gió trong mắt bão Milton tăng lên, cho thấy cơn bão đang trở nên dữ dội hơn theo từng phút.

"Đây là một cơn bão đáng kinh ngạc, đáng kinh ngạc, đáng kinh ngạc", John Morales, chuyên gia về bão của NBC 6 South Florida, nghẹn ngào nói. "Tôi xin lỗi. Thật kinh hoàng!".

Chuyên gia thời tiết John Morales xúc động khi đưa tin về bão Milton.

Sự nóng lên toàn cầu khiến các cơn bão trở nên nguy hại hơn bằng cách cung cấp những yếu tố cần thiết để chúng mạnh lên, bao gồm nhiệt độ bề mặt biển ấm và độ ẩm cao trong khí quyển.

Climate Central đăng trên X hôm 7/10: "Các đại dương ấm lên vì biến đổi khí hậu do con người gây ra đang thúc đẩy các cơn bão nhiệt đới mạnh hơn".

Khi một cơn bão hình thành, nước ấm và các điều kiện khí quyển thích hợp sẽ đóng vai trò như nguồn năng lượng bổ sung, giúp cơn bão tăng tốc và mạnh mẽ hơn trên đường đi của nó.

Vì bầu khí quyển ấm hơn cũng có thể giữ nhiều độ ẩm hơn, khiến các cơn bão có khả năng đổ lượng mưa lớn xuống đất liền. Do đó, các cơn bão do biến đổi khí hậu có thể gây ra lũ lụt nghiêm trọng hơn và có sức tàn phá kinh khủng.

Milton, dự kiến đổ bộ vào bờ biển Vịnh Florida vào tối 9/10, đã di chuyển qua vùng nước ấm bất thường ở Vịnh Mexico. Phần lớn lưu vực đại dương có nhiệt độ trên 26 độ C, với một số vùng của vịnh cao hơn bình thường tới 4 độ, theo dữ liệu từ Phòng thí nghiệm Động cơ Phản lực của NASA. Nhiệt độ tăng cao ở vịnh cũng giúp đã bão Helene mạnh lên trước khi đổ bộ vào vùng Big Bend của Florida cách đây chưa đầy hai tuần.

Khó dự báo

Nghiên cứu năm 2023 được công bố trên tạp chí Scientific Reports cho thấy các cơn bão nhiệt đới ở Đại Tây Dương có khả năng tăng cường nhanh hơn khoảng 29% từ năm 2001 đến năm 2020 so với giai đoạn 1971 đến năm 1990.

Các nhà khoa học đã ghi nhận nhiều ví dụ khác gần đây về xu hướng tăng cường nhanh chóng, bao gồm bão Harvey năm 2017, bão Laura năm 2020, bão Ida năm 2021 và bão Idalia năm ngoái. Năm 2019, sức gió cực đại của bão Dorian tăng từ 240 km/h lên 300 km/h trong 9 giờ. Bão Ian cũng đã trải qua hai đợt tăng cường nhanh chóng trước khi đổ bộ vào Florida.

Mặc dù quá trình này đã được ghi chép đầy đủ, hiện tượng tăng cường nhanh chóng vẫn rất khó dự báo. Các nhà khoa học biết những thành phần cần thiết để khởi động hiện tượng này, nhưng việc dự đoán chính xác khi nào và bằng cách nào nó sẽ xảy ra - và chất xúc tác chính xác của nó - vẫn còn khó khăn.

Người dân lấp đầy bao cát trên bãi biển Fort Myers, Florida, để chuẩn bị ứng phó với cơn bão Milton.

Dự kiến bão Milton yếu đi một chút trước khi đổ bộ, nhưng tác động của cơn bão sẽ rất nghiêm trọng. Cảnh báo về triều cường đang có hiệu lực đối với bờ biển Vịnh Florida, bao gồm cả khu vực Vịnh Tampa, nơi dự báo có khả năng xảy ra triều cường gây nguy hiểm đến tính mạng lên tới 3,7 m. Có tới 15 triệu người đang được cảnh báo chịu ảnh hưởng của lũ lụt trên toàn tiểu bang.

Cảnh báo bão đã thúc đẩy một loạt lệnh đóng cửa. Sân bay quốc tế Tampa Bay sẽ dừng các chuyến bay lúc 9h sáng giờ địa phương. Các trường học ở hơn 20 quận đã được lên lịch đóng cửa vào ngày 8/10. Đại học Florida và một số trường cao đẳng khác đã hủy các lớp học trong tuần này.

Các quan chức địa phương đã ban hành lệnh sơ tán bắt buộc trên diện rộng cho nhiều cộng đồng ở Florida, bao gồm một số khu vực của quận Lee, Hillsborough và Sarasota.

Florida vẫn đang choáng váng sau cơn bão Helene, và Thống đốc Ron DeSantis đã hứa vào hôm 7/10 rằng sẽ nỗ lực suốt ngày đêm để dọn dẹp đống đổ nát trước khi Milton đến. Ông DeSantis đã ban bố tình trạng khẩn cấp cho 51 quận trước khi bão Milton đổ bộ.

Lê Vy

Ảnh: NBC, USA Today