Lý do chỉ định, bổ nhiệm chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh sau sáp nhập

Chiều 4-5, Tổng thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Lê Quang Tùng đã chủ trì họp báo về dự kiến chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.

Tại buổi họp báo, một nội dung được báo chí quan tâm là Bộ Chính trị đã có kết luận và Ban Tổ chức Trung ương đã có hướng dẫn về việc không bầu chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh, thành phố sau sáp nhập mà thay vào đó là chỉ định, bổ nhiệm. Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại rằng điều này sẽ mang ý chí cá nhân, không đảm bảo yếu tố công tâm, khách quan trong chọn lựa nhân sự lãnh đạo cấp tỉnh.

Cạnh đó, với việc chỉ định nhân sự không là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh liệu có phá vỡ nguyên tắc trong công tác bầu cử hiện nay, bởi theo quy định hiện hành, các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh đều phải bầu từ các đại biểu HĐND.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy trả lời tại buổi họp báo. Ảnh: CHÂN LUẬN

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy cho hay tại Kết luận 150, Bộ Chính trị nêu rõ yêu cầu trong lần sắp xếp đơn vị hành chính này sẽ thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm người giữ các chức vụ trong HĐND, UBND ở các đơn vị sau sắp xếp thay cho việc bầu theo quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Bộ Chính trị cũng nêu rõ việc chỉ định nhân sự không phải đại biểu HĐND làm lãnh đạo HĐND cấp tỉnh, cấp xã. Theo bà Thủy, đây là cơ chế trước đây chưa thực hiện nhưng lần sắp xếp này có đặc điểm khác biệt so với việc sắp xếp đơn vị hành chính trước đây.

Cụ thể, trước đây cả nước đã trải qua hai đợt sắp xếp tương đối lớn vào năm 2019-2021 và 2023-2025, tuy nhiên lần này ngoài việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã còn thực hiện chủ trương lớn của Đảng là không tiếp tục tổ chức các đơn vị hành chính cấp huyện. Do đó, các cơ quan thuộc chính quyền địa phương cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động cùng thời điểm nhập tỉnh, nhập xã.

Để đáp ứng yêu cầu về bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt là cán bộ, công chức đang công tác ở cấp huyện làm việc ở các cơ quan, đơn vị mới, khai thác tối đa nguồn nhân lực hiện có, Bộ Chính trị đã có chỉ đạo trong lần sắp xếp này sẽ thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm đối với người giữ chức vụ lãnh đạo ở các cơ quan HĐND, UBND tại các đơn vị thực hiện sắp xếp.

“Việc này chỉ thực hiện trong năm 2025 ứng với lần thực hiện sắp xếp quy mô lớn, còn từ những lần về sau sẽ thực hiện bầu bình thường như thông lệ, HĐND sẽ bầu các chức danh của HĐND và UBND” – bà Thủy lưu ý.

Việc này cũng sẽ được ghi nhận trong Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 tại quy định chuyển tiếp, để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.

NGUYỄN THẢO

CHÂN LUẬN