Lý do chưa thể điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh

Bộ Tài chính vừa có công văn trả lời kiến nghị cử tri các tỉnh Hà Giang, Thái Nguyên, Trà Vinh, Tuyên Quang, Bình Định, Tây Ninh gửi tới trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Cụ thể, cử tri đề nghị xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế và người phụ thuộc, điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần đảm bảo phù hợp với thực tế, đặc biệt là sau khi tăng lương kể từ ngày 1-7.

Thu nhập 17 triệu đồng/tháng vẫn chưa phải đóng thuế TNCN

Bộ Tài chính cho biết Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) áp dụng từ 1-1-2009 quy định mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 4 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN số 26/2012 áp dụng từ tháng 1-2013, quy định mức giảm trừ người nộp thuế là 9 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng/tháng.

Đồng thời bổ sung quy định: Trường hợp chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động của giá để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.

Ngày 2-6-2020, UBTVQH ban hành Nghị quyết 954/2020 áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020. Theo đó, nâng mức giảm trừ đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng và mức giảm trừ mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng. Việc điều chỉnh góp phần giảm bớt nghĩa vụ cho người nộp thuế.

Bộ Tài chính cho biết mức giảm trừ cụ thể cần được tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo cao hơn GDP bình quân đầu người, tiền lương tối thiểu vùng, mức chi tiêu bình quân đầu người trong một giai đoạn nhất định.

Báo cáo khảo sát mức sống dân cư năm 2023 Tổng cục Thống kê công bố, thu nhập bình quân đầu người/tháng của Việt Nam năm 2023 (theo giá hiện hành) là 4,96 triệu đồng.

Nhóm hộ có thu nhập cao nhất (gồm 20% dân số giàu nhất) bình quân 10,86 triệu đồng/tháng/người.

Với mức giảm trừ cho người nộp thuế hiện nay (11 triệu đồng/tháng), cao hơn 2,2 lần so với mức thu nhập bình quân đầu người; mức giảm trừ đối với người phụ thuộc (4,4 triệu đồng/tháng) gần với mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay.

Do đó, người có thu nhập từ tiền lương, tiền công 17 triệu đồng/tháng (nếu có một người phụ thuộc) hay 22 triệu đồng/tháng (nếu có hai người phụ thuộc), sau khi trừ các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp... cũng chưa phải nộp thuế TNCN.

Theo tính toán của Bộ Tài chính, thu nhập 22 triệu đồng nếu có hai người phụ thuộc vẫn chưa phải đóng thuế TNCN. Ảnh: TÚ UYÊN

Bộ Tài chính đang đánh giá tổng thể Luật thuế TNCN

Song song đó, qua số liệu của Tổng Cục thống kê, chỉ số CPI năm 2020 tăng 3,23%; năm 2021 tăng 1,84%; năm 2022 tăng 3,15% và năm 2023 tăng 3,25%.

Như vậy, CPI biến động chưa đến 20% kể từ thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất (năm 2020). Theo quy định Luật thuế TNCN hiện hành chưa thể điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.

Bộ Tài chính cho rằng thực hiện chính sách thuế TNCN có vai trò rất quan trọng để triển khai chính sách phân phối lại.

Cùng với các nguồn thu khác, nguồn thu từ thuế TNCN đã tạo nên quỹ ngân sách nhà nước để đáp ứng rất nhiều các nhu cầu chi cho đầu tư phát triển, an ninh quốc phòng, đảm bảo an sinh xã hội…

Thực hiện nhiệm vụ được giao tại Quyết định 2114/QĐ-TTg, Bộ Tài chính đang tiến hành rà soát, đánh giá tổng thể Luật thuế TNCN.

Trong đó, có nội dung về mức giảm trừ gia cảnh, biểu thuế lũy tiến từng phần... để báo cáo Chính phủ, UBTVQH xem xét sửa đổi, bổ sung theo Chương trình xây dựng Luật của Quốc hội.

Dự kiến đăng ký Chương trình xây dựng Luật vào năm 2025, trình Quốc hội cho ý kiến tháng 10-2025, thông qua vào tháng 5-2026.

TÚ UYÊN