Lý do đề nghị hủy quyết định giảm án, tha tù trước thời hạn với Phan Sào Nam?

Phan Sào Nam tại phiên tòa xét xử sơ thẩm.

Mới đây, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội vừa kháng nghị giám đốc thẩm quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đối với phạm nhân Phan Sào Nam (cựu Chủ tịch Hội ồng quản trị Công ty VTC Online, một trong 2 người cầm đầu đường dây đánh bạc nghìn tỷ liên quan đến ông Phan Văn Vĩnh).

Theo bản án phúc thẩm, ngày 12/3/2019, Phan Sào Nam bị Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xử phạt 2 năm tù về tội Tổ chức đánh bạc, 3 năm tù về tội Rửa tiền. Thời hạn tính từ ngày 27/10/2017. Phần trách nhiệm dân sự, tổng các khoản tiền Phan Sào Nam phải thi hành là hơn 1.475 tỷ đồng.

Tuy nhiên, trong quá trình thi hành án, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã ban hành 2 quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù tổng cộng 22 tháng 7 ngày đối với phạm nhân Phan Sào Nam. Đến ngày 6/2, Nam được ra tù.

Theo nhận định của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội, 2 quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù là không đủ điều kiện và không có căn cứ, đề nghị Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm theo hướng hủy 2 quyết định này.

Viện dẫn luật hiện hành và Thông tư liên tịch số 02/2013 cho hay, phạm nhân lĩnh án 5 năm được giảm án khi chấp hành được 1/3 thời hạn phạt tù và phải có ít nhất 6 tháng hoặc 2 quý liền kề xếp loại thi đua từ khá trở lên.

Tuy nhiên, Phan Sào Nam chỉ mới được xếp loại Khá quý III năm 2019 còn quý IV năm 2019, Nam bị xếp loại trung bình.

Căn cứ cho rằng, ngoài việc xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù, Phan Sào Nam đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù trong trường hợp đặc biệt là lập công.

Tuy nhiên, kết quả xác minh thể hiện trong quá trình giam giữ, không có việc Phan Sào Nam viết thư động viên Lê Văn Kiên về nước đầu thú như văn bản của Cơ quan điều tra Công an tỉnh Phú Thọ. Điều tra viên và cán bộ điều tra không biết Phan Sào Nam tác động đến gia đình đối tượng truy nã, cũng không có tài liệu xác định quá trình giam giữ, Phan Sào Nam đã gửi thư ra ngoài để vận động đầu thú.

Như vậy, văn bản xác nhận Phan Sào Nam lập công là không có căn cứ. Do đó, việc trại giam Quảng Ninh đề nghị Hội đồng xét duyệt giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam với tình tiết đặc biệt “lập công” là không đúng quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân cấp cao tại Hà Nội còn thể hiện Phan Sào Nam không đủ điều kiện để được xếp loại Khá. Lý do được đưa ra là Phan Sào Nam không tích cực khắc phục hậu quả do hành vi phạm tội của mình gây ra.

Điều này thể hiện ở các nội dung, tháng 8/2018, tài khoản của Phan Sào Nam và vợ tại Ngân hàng DBS Singapore có số dư hơn 5 triệu USD.

Làm việc với cơ quan điều tra về việc gia hạn phong tỏa tài khoản này, Phan Sào Nam đều phản đối việc tiếp tục phong tỏa tài khoản. Khi làm việc với Cục Thi hành án dân sự tỉnh Phú Thọ, Phan Sào Nam cũng không đồng ý, không tự nguyện khấu trừ số tiền 5,3 triệu USD để thi hành phần nghĩa vụ hơn 155 tỷ đồng còn lại theo quyết định của bản án.

Ngoài các tài sản cơ quan chức năng phát hiện và yêu cầu Nam truy nộp, hiện nay, Nam còn hơn 253.000 SGD tại ngân hàng DBS Singapore nhưng không khai báo, không tự nguyện, chủ động khấu trừ số tiền này.

Theo tài liệu hồ sơ phạm nhân thể hiện, trại giam Quảng Ninh xếp loại thi đua chấp hành án phạt tù cho Phan Sào Nam còn căn cứ vào đơn trình bày hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn của mẹ phạm nhân.

Tuy nhiên, kết quả xác minh tại nơi Nam đang sinh sống, gia đình Nam không thuộc trường hợp có hoàn cảnh kinh tế gia đình đặc biệt khó khăn. Như vậy, có căn cứ xác định đơn trình bày của gia đình có hoàn cảnh kinh tế đặc biệt khó khăn của gia đình Phan Sào Nam là không đúng.

Do quyết định giảm thời hạn chấp hành án phạt tù ngày 29/4/2020 không có căn cứ, dẫn đến quyết định ngày 4/2/2021 (để Phan Sào Nam ra tù ngày 6/2) cũng không đủ điều kiện.