Lý do GlobalFirepower xếp quân đội Iran vượt trội hơn cả quân đội Israel
Bảng xếp hạng sức mạnh quân sự toàn cầu GlobalFirepower (tạm dịch là Sức mạnh Hỏa lực Toàn cầu) đã 'lắp ráp' nhiều thống kê khác nhau để đưa ra đánh giá nghiêng về phía Iran.
Iran được GlobalFirepower xếp hạng cao hơn Israel về sức mạnh quân sự. (Nguồn: National Interest)
Bảng xếp hạng GlobalFirepower sử dụng hơn 50 yếu tố riêng lẻ để xác định điểm số Power Index (Pwr Index) của một quốc gia theo các tiêu chí từ sức mạnh quân sự và tài chính đến khả năng hậu cần và địa lý. Song khi tiêu chí của GlobalFirepower không rõ ràng, nhiều khả năng trang web sử dụng các yếu tố truyền thống để tính điểm.
Công thức độc đáo cho phép các quốc gia nhỏ hơn, tiến bộ hơn về công nghệ cạnh tranh với các quốc gia lớn hơn, mặc dù kém phát triển hơn. Công cụ sửa đổi bổ sung (dưới dạng điểm cộng/lợi thế và điểm trừ) được áp dụng để tinh chỉnh danh sách. Điểm Pwr Index hoàn hảo là 0,0000, thực tế không thể đạt được trong phạm vi cân nhắc của GlobalFirepower.
Các lực lượng vũ trang Iran xếp thứ 14 (0,2191 điểm) trong tổng số 138 nước trên thế giới, theo bảng xếp hạng GlobalFirepower.com 2020 trong khi Israel xếp thứ 18 (0,3111 điểm). Các quốc gia xếp hạng "tốp" là Mỹ (0,0606) xếp thứ nhất, tiếp theo là Nga (0,0681), Trung Quốc (0,0691), Ấn Độ (0,0953), Nhật (0,1501), Hàn quốc (0,1509) và Pháp (0,1702)… Đáng nói là Ai Cập (0,1872) đứng ở vị trí thứ 9, trước cả Iran và Israel.
Trang web giải thích rằng điểm số được điều chỉnh bởi một loạt sửa đổi. Ví dụ, việc xếp hạng không chỉ dựa vào tổng số vũ khí hiện có của bất kỳ quốc gia nào mà tập trung vào sự đa dạng của vũ khí. Các quốc gia NATO được một ít lợi thế nhờ sự chia sẻ trên lý thuyết các tài nguyên tiến hành chiến tranh (vũ khí, trang bị…).
Những sửa đổi khác bao gồm yếu tố địa lý, công nghiệp, tài nguyên thiên nhiên, nhân lực và sức mạnh tài chính. Sự lãnh đạo chính trị và quân sự hiện tại không được tính đến. Nhưng quan trọng nhất là yếu tố mà trên lý thuyết sẽ mang lại cho Israel một lợi thế quyết định so với Iran, hoặc ít nhất là trong thời điểm hiện tại.
Các kho dự trữ hạt nhân không được tính đến nhưng các cường quốc hạt nhân được công nhận hoặc nghi ngờ sẽ được nhận được lợi điểm, theo Global GlobalFirepower. Israel được cho là có vũ khí hạt nhân, trong khi Iran đã từng cố gắng phát triển loại vũ khí này.
Với cách tính còn khá mập mờ, trang GlobalFirepower.com có khả năng đang sử dụng nhiều yếu tố truyền thống để tính điểm. Ví dụ, dân số Iran được tính ở mức 82 triệu, với nhân lực quân sự tiềm năng là 47 triệu, trong khi Israel có dân số 8,3 triệu, trong đó 3,6 triệu có thể thực hiện nghĩa vụ quân sự. Iran có diện tích lãnh thổ gấp gần 100 lần Israel và có nhiều dầu mỏ hơn nhiều. Iran được liệt kê có hơn 900.000 nhân viên quân sự thường trực và đang hoạt động so với Israel có 615.000, mặc dù Iran có ít hơn số lượng xe tăng và máy bay.
Tất cả những con số này chứng minh điều gì? Đầu tiên, vì bất cứ ai truy cập vào các trang web quốc phòng đều sớm biết, bảng xếp hạng sức mạnh quân sự thường quá độc đoán đến mức trở nên vô dụng ở mức tốt nhất và lố bịch ở mức tồi tệ nhất. Nhưng quan trọng hơn là bản chất độc đoán của các chỉ số này, có xu hướng bỏ qua các yếu tố chi phối sức mạnh quân sự.
Ví dụ, trong khi Iran có quân đội lớn hơn, dân số đông hơn và số quân thường trực nhiều hơn, điều đó sẽ không giúp ích nhiều trong cuộc xung đột với Israel, vốn không có chung biên giới với Iran. Điều đó có nghĩa là quân đội Iran lớn không để làm gì trong khi những yếu tố này rất quan trọng trong Chiến tranh Iran - Iraq (1980-1988), khi hai quốc gia nằm liền kề nhau.
