Lý do hàng trăm sĩ quan cảnh sát Philippines bị đòi từ chức

Việc Bộ Nội vụ Philippines yêu cầu hàng trăm sĩ quan cảnh sát từ cấp đại tá trở lên tự nguyện nộp đơn từ chức là bước đi chưa từng có trong nỗ lực thanh lọc lực lượng thực thi pháp luật.

Bộ trưởng Nội vụ Benjamin Abalos tuyên bố đây là lựa chọn duy nhất nhằm chống tham nhũng trong hàng ngũ cảnh sát, theo Manila Times.

"Đây là lối đi tắt, nếu bạn muốn nhìn theo hướng ấy. Đó là lý do tôi kêu gọi họ từ chức", Manila Times dẫn lời ông Abalos.

"Lựa chọn duy nhất"

Philippines phát động cuộc chiến chống ma túy dưới thời cựu Tổng thống Rodrigo Duterte. Cảnh sát quốc gia là lực lượng chính trong cuộc chiến này.

Cuộc chiến chống ma túy hiện được Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. tiếp tục thúc đẩy. Và kể từ khi ông Marcos Jr. lên nắm quyền vào tháng 6/2022, nhà chức trách Philippines bắt đầu mở rộng các cuộc điều tra nhắm vào thành viên trong chính lực lượng cảnh sát.

Nhiều vụ bê bối bị đưa ra ánh sáng. Theo Straits Times, hàng chục sĩ quan cảnh sát đã bị bắt giữ hoặc sa thải do có liên quan hoặc bị tình nghi hoạt động buôn bán ma túy trái phép. Nhiều người khác đang nằm trong diện điều tra.

Bộ trưởng Nội vụ Philippines Benjamin Abalos. Ảnh: Manila Times.

Bộ trưởng Nội vụ Abalos cho biết chính Cơ quan Chống ma túy Philippines cũng là đối tượng bị điều tra. Một số sĩ quan của cơ quan này đã bị bắt hoặc sa thải trong vài tháng gần đây.

Theo Al Jazeera, quyết định yêu cầu các sĩ quan cảnh sát cấp tá và cấp tướng tự nguyện nộp đơn sa thải được đưa ra sau khi nhà chức trách Philippines mở cuộc truy quét ma túy tại Manila cuối tháng 12/2022. Trong vụ việc này, một giám đốc cảnh sát cấp quận và thuộc cấp bị bắt giữ với lượng lớn ma túy đá.

"Các sĩ quan cấp đại tá và cấp tướng dường như có dính líu tới ma túy. Chúng ta cần thanh lọc đội ngũ. Chúng ta cần những người có thể tin tưởng", ông Abalos phát biểu hôm 4/1.

Vị quan chức đứng đầu Bộ Nội vụ Philippines cho biết biện pháp cứng rắn này là "con đường duy nhất" có thể nhanh chóng làm trong sạch lực lượng cảnh sát để không cản trở các cuộc truy quét tội phạm trong tương lai.

Quyết định gây tranh cãi

Giám đốc Cảnh sát Quốc gia Azurin cho biết người tự nguyện nộp đơn từ chức có thể tạm thời tiếp tục làm việc. Nếu được xác minh không liên quan tới hoạt động tội phạm, đơn từ chức sẽ không được xem xét và họ sẽ tiếp tục đảm nhiệm chức vụ hiện có.

Những người không tự nguyện nộp đơn từ chức sẽ bị đưa vào diện "tình nghi".

Một ủy ban gồm 5 thành viên sẽ được thành lập để thẩm tra hồ sơ của các sĩ quan. Quyết định cuối cùng sẽ thuộc về chính Tổng thống Marcos.

"Nếu không nhúng chàm, quý vị không có gì phải lo lắng", Bộ trưởng Abalos nói. Những người không tự nguyện nộp đơn từ chức sẽ bị đưa vào diện "tình nghi".

Theo Philstar, lực lượng Cảnh sát Quốc gia Philippines gồm khoảng 227.000 thành viên.

Trong số này, 144 sĩ quan cấp tướng và 812 sĩ quan cấp đại tá nằm trong diện bị yêu cầu nộp đơn từ chức. Tướng Azurin, chỉ huy lực lượng cảnh sát, là người đầu tiên hưởng ứng quyết định của Bộ Nội vụ Philippines và đã nộp đơn từ chức.

Bộ trưởng Nội vụ Philippines Benjamin Abalos cho rằng biện pháp cứng rắn này là "con đường duy nhất" có thể nhanh chóng thanh lọc lực lượng cảnh sát. Ảnh: Washington Post.

Phát biểu hôm 5/1, Tổng thống Marcos nói ông ủng hộ kế hoạch của Bộ Nội vụ. Nhà lãnh đạo cho biết thanh lọc đội ngũ cảnh sát là một phần của chiến dịch chống ma túy.

Tuy nhiên, một số sĩ quan cấp cao đã lên tiếng phản đối biện pháp cứng rắn của Bộ Nội vụ Philippines, cho rằng đây là bước đi quá nặng nề khi chỉ số ít đối tượng thoái hóa làm ảnh hưởng tới hình ảnh của hàng trăm sĩ quan trong sạch.

Quyết định của Bộ Nội vụ cũng làm dấy lên những câu hỏi về quy trình hoạt động của bộ máy tư pháp và điều tra Philippines, theo ABC News. Trước đó, các đơn vị chức năng của Cảnh sát Quốc gia đã và đang tiến hành điều tra, truy tố các sĩ quan bị cáo buộc lạm quyền, tham nhũng trong chiến dịch chống ma túy.

Trong 6 tháng qua, nhà chức trách Philippines đã thu giữ lượng ma túy trị giá 179 triệu USD. Trong tháng 10, cảnh sát triệt phá vụ án ma túy trị giá hơn 100 triệu USD, thu giữ 990 kg ma túy.

Theo Al Jazeera, hàng nghìn nghi phạm buôn bán và sử dụng ma túy đã chết trong cuộc chiến chống ma túy của Philippines, vốn được bắt đầu từ năm 2016.

Trả lời AP hồi tháng 9/2022, Tổng thống Marcos cho biết ông tiếp tục chiến dịch chống ma túy của người tiền nhiệm nhưng sẽ lựa chọn cách tiếp cận khác, tránh sử dụng vũ lực quá mức cần thiết và ưu tiên tái hòa nhập cộng đồng với người sử dụng ma túy.

Tháng 11/2022, Giám đốc Cảnh sát Quốc gia Rodolfo Azurin Jr. cho biết ông đã chỉ đạo lực lượng cảnh sát giảm tối thiểu các vụ nổ súng khi truy quét ma túy.

Duy Anh