Lý do hàng tỷ con cua biến mất quanh vùng Alaska

Theo CNN, các chuyên gia giải thích rằng không phải do đánh bắt quá mức mà có khả năng chính là do nước biển ấm lên đột ngột đã khiến quá trình trao đổi chất của loài cua tăng tốc và làm chúng chết đói.

Nhưng sự diệt vong khủng khiếp của loài cua dường như chỉ là một tác động của quá trình chuyển đổi lớn đang diễn ra trong khu vực - được các nhà khoa học báo cáo trong một nghiên cứu mới được công bố hôm 21/8 với tiêu đề: Parts of the Bering Sea are literally becoming less Arctic (Một phần của biển Bering đang mất đi đặc tính Bắc Cực).

Nghiên cứu từ Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ phát hiện rằng sự nóng lên, băng ở phía đông nam biển Bering - loại điều kiện thường thấy ở các vùng cận Bắc Cực - tan đi hiện tại có khả năng xảy ra cao hơn khoảng 200 lần so với trước khi con người bắt đầu đốt nhiên liệu hóa thạch làm nóng hành tinh.

Michael Litzow, tác giả chính của nghiên cứu và là giám đốc phòng thí nghiệm Kodiak của Alaska thuộc NOAA Fisheries, cho biết nghiên cứu nhấn mạnh về việc hệ sinh thái biển Bering đã thay đổi như thế nào so với trước đây.

Sự biến mất của hàng tỷ con cua ở vùng biển Bắc Cực được cho là do nước biển ấm lên. Ảnh: Bloomberg.

Cua tuyết, một loài cua nước lạnh ở Bắc Cực, phát triển mạnh ở những khu vực có nhiệt độ nước dưới 2 độ C, mặc dù chúng có thể hoạt động trong vùng nước có nhiệt độ lên tới 12 độ C.

Đợt nắng nóng trên biển năm 2018 và 2019 đặc biệt gây ra cái chết hàng loạt của loài cua. Nước ấm hơn khiến quá trình trao đổi chất của cua tăng lên, nhưng không có đủ thức ăn để chúng theo kịp. Hàng tỷ con cua cuối cùng chết đói, khiến ngành đánh bắt cá của Alaska bị tàn phá trong những năm tiếp theo.

Cua tuyết là loài có giá trị thương mại lớn, lên tới 227 triệu USD một năm, theo nghiên cứu được công bố mới đây. Litzow cho biết ngành công nghiệp này cần phải thích ứng nhanh chóng.

"Chúng ta sẽ kinh doanh theo cách khác như thế nào sự nóng lên ngày càng trở nên tồi tệ hơn đối với nghề đánh bắt cua tuyết?", ông nói, lưu ý rằng "hy vọng" mọi thứ sẽ phục hồi trong thời gian ngắn, vì khu vực này cho đến nay vẫn lạnh và cua tuyết non mới đã sinh sản, nhưng ông cảnh báo "khả năng điều kiện sẽ tiếp tục xấu" trong những năm tới.

Sự suy giảm của loài cua tuyết Alaska báo hiệu sự thay đổi hệ sinh thái rộng hơn ở Bắc Cực, khi đại dương ấm lên và băng trên biển biến mất. Các chuyên gia cho biết đại dương xung quanh Alaska hiện tại đang trở nên không thích hợp cho một số loài sinh vật biển, bao gồm cua hoàng đế đỏ và sư tử biển.

Sự suy giảm của loài cua báo hiệu sự thay đổi lớn hơn về mặt sinh thái. Ảnh: Alaska Department of Fish and Game.

Biển Bering ấm hơn cũng đang chào đón những loài mới, đe dọa những loài đã sống lâu đời trong vùng nước lạnh giá, nguy hiểm này như loài cua tuyết.

Thông thường, có một rào cản nhiệt độ trong đại dương giúp ngăn các loài như cá tuyết Thái Bình Dương đến được môi trường sống cực lạnh của loài cua. Nhưng trong đợt nắng nóng hồi 2018-2019, cá tuyết Thái Bình Dương đã có thể đến những vùng nước bị ấm lên này và ăn một phần những gì còn sót lại của quần thể cua tuyết.

Robert Foy, giám đốc Trung tâm Khoa học Nghề cá Alaska, nói với CNN: "Chúng tôi đã quan sát thấy sự thay đổi về phân bố loài và sự không phù hợp giữa con mồi và động vật ăn thịt, góp phần làm suy giảm một số loài như cá tuyết Thái Bình Dương ở vịnh Alaska".

Foy, người không tham gia vào nghiên cứu lần này, cho biết những thay đổi lớn về hệ sinh thái này đang đặt ra "những thách thức và cơ hội mới cho khoa học và quản lý nghề cá".

Ông nói thêm rằng các nhà quản lý nghề cá đang nỗ lực kết hợp các công nghệ mới như máy bay không người lái và trí tuệ nhân tạo để "phát hiện và ứng phó nhanh hơn với những thay đổi về môi trường và phản ứng sinh thái".

Các nhà khoa học báo cáo rằng vùng Bắc Cực đã ấm lên nhanh gấp 4 lần so với phần còn lại của hành tinh. Litzow gọi những gì đang xảy ra ở biển Bering là "dấu hiệu báo trước" cho những gì sắp xảy ra.

"Tất cả chúng ta cần nhận ra tác động của biến đổi khí hậu. Chúng tôi rất chú ý đến sự thay đổi này vì sinh kế của mọi người phụ thuộc vào chúng", ông nói.

Đinh Phạm