Lý do hãng xe FDI tăng tốc cuộc đua điện hóa

Các "ông lớn" đẩy nhanh chuyển đổi

Trong xu hướng điện hóa ô tô, VinFast đang dẫn đầu thị phần từ đầu năm 2025 với hơn 103.000 xe bán ra.

Suzuki Fronx là mẫu xe mild-hybrid vừa được hãng xe Nhật Bản ra mắt trung tuần tháng 10/2025.

Theo Liên đoàn Giao thông và Môi trường châu Âu (T&E), Việt Nam hiện là thị trường tiêu thụ ô tô điện lớn thứ hai khu vực Đông Nam Á, chỉ sau Thái Lan. Với đà tiêu thụ mạnh trong quý cuối năm, khả năng Việt Nam vượt Thái Lan để trở thành thị trường xe điện lớn nhất khu vực là hoàn toàn khả thi.

Trước xu thế chuyển đổi xanh có thể xem là thần tốc của Việt Nam, các hãng xe FDI vốn có nền tảng sản xuất động cơ đốt trong lâu đời cũng đang dần chuyển đổi. Tuy nhiên, hiện việc chuyển đổi vẫn chủ yếu là các loại xe hybrid sử dụng kết hợp động cơ đốt trong và mô-tơ điện.

Đầu tiên phải kể đến hai thương hiệu Nhật Bản là Toyota và Honda. Hiện, Toyota Việt Nam (TMV) đang phân phối tới 6 dòng xe hybrid, trong khi Honda Việt Nam là 3 mẫu.

Ông Nakano Keita, Tổng giám đốc TMV cho biết, hãng sẽ khởi động dây chuyền sản xuất mẫu xe hybrid đầu tiên, với tổng vốn đầu tư hơn 360 triệu USD (gần 9.000 tỷ đồng). TMV cũng sẽ hiện đại hóa trụ sở mới, nhà máy sản xuất trên phạm vi diện tích của nhà máy tại Phú Thọ.

Ford Việt Nam cũng bắt đầu tham gia vào cuộc đua điện hóa với mẫu ô tô điện Mustang Mach-E.

Suzuki Việt Nam thì đẩy mạnh điện hóa khi dần chuyển đổi các sản phẩm xe du lịch sử dụng hệ truyền động mild-hybrid (MHEV). Sau XL7 và Swift, mới đây hãng đã giới thiệu Suzuki Fronx MHEV và xe thuần điện e Vitara. Tuy nhiên, chiếc e Vitara mới ở dạng trưng bày, hãng chưa có kế hoạch phân phối.

Giảm phát thải là hướng đi đúng

Chuyên gia ô tô, PGS. TS Đàm Hoàng Phúc cho rằng, việc các hãng xe tại Việt Nam dần chuyển dịch sang các loại xe xanh, giảm phát thải là hướng đi rất đúng đắn. Trong bối cảnh xe điện đang bùng nổ, nhiều loại xe xanh chắc chắn sẽ tiếp tục được giới thiệu thời gian tới.

Ford Mustang Mach-E là mẫu ô tô điện đầu tiên của Ford tại Việt Nam.

Cũng theo ông Phúc, ngoài xu hướng chuyển dịch sang xe xanh, động thái của các hãng còn là để đáp ứng tiêu chuẩn giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu mà Việt Nam sẽ áp dụng trong thời gian tới.

"Với việc tích cực nhập khẩu và sản xuất các mẫu xe xanh hơn, các hãng mới có cơ hội bán được những mẫu xe tiêu thụ nhiên liệu cao để cân bằng, đạt được tổng hạn mức nhiên liệu mục tiêu của hãng xe", ông Phúc lý giải.

Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ - NETC (Cục Đăng kiểm Việt Nam) cho biết, tại dự thảo Tiêu chuẩn quốc gia "Phương tiện giao thông đường bộ - Ô tô con - Giới hạn mức tiêu thụ nhiên liệu và phương pháp đánh giá", đã đề xuất ba mức mục tiêu tiêu thụ nhiên liệu trung bình cho toàn đội xe của Việt Nam.

Cụ thể, mức một là 6 lít/100km, mức hai là 5,5 lít/100km và mức ba là 4,83 lít/100km. Trong đó, mức 4,83 lít/100km được coi là mục tiêu trung bình quốc gia.

Trong thời gian đầu, việc để các hãng xe tự đăng ký các "mức mục tiêu" được coi như bước thí điểm, sau đó sẽ có những đánh giá về khả năng thích ứng. Đến một thời điểm nào đó sẽ cân nhắc ban hành quy chuẩn để bắt buộc các hãng xe đáp ứng một mức tiêu thụ nhiên liệu chung. Điều này nhằm hiện thực mục tiêu giảm CO2 theo các kịch bản tăng trưởng đội xe khác nhau.

Theo ông Phong, mỗi doanh nghiệp có điều kiện xuất phát khác nhau, nên có thể lựa chọn mức mục tiêu riêng phù hợp dựa trên cơ cấu sản phẩm và khối lượng trung bình của các dòng xe mà mình sản xuất hoặc nhập khẩu. Việc lựa chọn có thể linh hoạt theo từng giai đoạn, làm sao đạt mục tiêu chung đã cam kết với quốc tế (NDC) là giảm 15,66 triệu tấn CO2 vào năm 2030.

Người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi

Tại hội nghị góp ý dự thảo nói trên, ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó vụ trưởng Vụ Khoa học công nghệ và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, việc áp dụng các giới hạn tiêu thụ nhiên liệu sẽ buộc doanh nghiệp đầu tư công nghệ hiện đại như động cơ hybrid, động cơ điện, hệ thống phun xăng trực tiếp, hộp số vô cấp hoặc thiết kế khí động học tối ưu hơn.

Nhờ đó, người tiêu dùng sẽ được hưởng lợi khi sử dụng xe tiết kiệm nhiên liệu, ít phát thải và an toàn hơn.

Đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cho biết, các doanh nghiệp ủng hộ mục tiêu hướng tới mức tiêu thụ nhiên liệu trung bình 4,83 lít/100km, coi đây là bước đi cần thiết để giảm phát thải và chuyển đổi năng lượng xanh.

Tuy nhiên, việc áp dụng ngay tiêu chuẩn mới là thách thức lớn, các doanh nghiệp cần thời gian để đầu tư, thay đổi công nghệ và thiết kế sản phẩm. Theo VAMA, cần xây dựng lộ trình áp dụng dài hơi, giúp doanh nghiệp chuyển đổi dần, tránh tác động đột ngột đến thị trường.

Thanh Tùng