Lý do khó hoàn thành sân bay Long Thành trong năm 2025

Tại buổi kiểm tra và đôn đốc tiến độ dự án sân bay Long Thành mới đây, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tất cả các công việc phải hoàn thành trước 31-12-2025 và đưa sân bay Long Thành vào khai thác trước 28-2-2026, “không thể chậm trễ hơn được nữa”. Tuy nhiên, trong báo cáo mới đây, lãnh đạo Bộ GTVT cho rằng khó khả thi.

Thủ tướng giao rõ từng đầu việc

Dự án sân bay Long Thành thời gian qua thi công chậm, nên Thủ tướng đã năm lần đến dự án này để đốc thúc tiến độ công trình. Mới đây, sau khi đi kiểm tra thực tế, Văn phòng Chính phủ cũng phát đi thông báo kết luận của Thủ tướng tại buổi kiểm tra dự án sân bay Long Thành, trong đó nhấn mạnh đến mốc thời gian hoàn thành dự án trên.

Thêm vào đó, Văn phòng Chính phủ có văn bản gửi trực tiếp Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà truyền đạt ý kiến của Thủ tướng về những việc cần làm đối với dự án sân bay Long Thành để hoàn thành trong năm nay.

Cụ thể, Thủ tướng giao ông Trần Hồng Hà nhanh chóng kiểm tra, đôn đốc, xử lý ngay các vướng mắc liên quan đến dự án. Trong đó, người đứng đầu Chính phủ lưu ý phải "rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ kết quả, rõ thời gian, rõ trách nhiệm”.

Về mốc thời gian, Thủ tướng yêu cầu hoàn thành dự án mở rộng cao tốc TP.HCM – Long Thành, cao tốc Bến Lức - Long Thành trong năm nay, để đồng bộ với thời gian hoàn thành sân bay.

Dự án sân bay Long Thành khó hoàn thành trong năm 2025. Ảnh: V.HỘI

Với dự án cao tốc Biên Hòa, Vũng Tàu, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ GTVT, UBND tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu khẩn trương triển khai thi công, cơ bản hoàn thành xây dựng năm 2025 và đưa vào khai thác từ năm 2026.

UBND TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Long An phải hoàn thành cơ bản đường vành đai 3 TP.HCM năm 2025 và đưa vào khai thác từ năm 2026…

Các bộ, cơ quan liên quan hoàn toàn chịu trách nhiệm trước Thủ tướng nếu không hoàn thành đúng tiến độ nêu trên.

Sau khi nhận chỉ đạo từ Thủ tướng, Bộ GTVT cho biết đã kịp thời có ba văn bản chỉ đạo chủ đầu tư dự án là Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) khẩn trương triển khai thực hiện.

Tiếp đó, ngày 10-12-2024, đích thân Bộ trưởng Bộ GTVT trực tiếp đi kiểm tra công trường và chỉ đạo Thứ trưởng Bộ GTVT tiếp tục kiểm tra, làm việc tại hiện trường từ ngày 21 đến 22-12-2024.

Song song đó, Bộ GTVT thành lập Tổ công tác thường trực tại hiện trường, cùng với chủ đầu tư, nhà thầu thi công, tư vấn giám sát rà soát về tiến độ theo hợp đồng và khả năng rút ngắn tiến độ của dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Theo đó, đối với dự án thành phần 3 (gồm nhà ga hành khách, đường băng…), hiện mới có 3 trên tổng số 16 gói thầu cơ bản hoàn thành, 7/16 gói còn lại đang thi công, 3/16 gói thầu đang lựa chọn nhà thầu xây lắp. Đáng chú ý có 3/16 gói đang ở bước “chuẩn bị phê duyệt hồ sơ thiết kế”.

Như vậy, có thể thấy chỉ có 3/7 gói thầu đang thi công gồm các hạng mục như giao thông kết nối, tường rào là có thể kiểm soát được tiến độ hoàn thành trước 31-12-2025.

4/7 gói thầu đang thi công sân đỗ máy bay, giao thông nội cảng, nhà ga hành khách “khả năng hoàn thành trong năm 2025 là khó khả thi.

Có thể rút ngắn được tiến độ nhưng…

Tuy nhiên, Bộ GTVT nhận thấy dự án sân bay Long Thành có thể điều chỉnh tiến độ đối với một số công trình. Chẳng hạn, công trình xây dựng và lắp đặt thiết bị sân đỗ máy bay có thể hoàn thành trước 30-4-2026.

Các công trình khác như lắp đặt thiết bị, hạ tầng kỹ thuật cảng hàng không… Chủ đầu tư ACV đang cùng nhà thầu thi công phấn đấu rút ngắn tiến độ, hoàn thành toàn bộ gói thầu trước tháng 6-2026.

Còn đối với gói thầu nhà ga hành khách (gói thầu 5.10), giá trị 35.000 tỉ đồng, tiến độ hoàn thành theo hợp đồng 31-11-2026 (thời gian thực hiện hợp đồng 39 tháng) ACV đã làm việc với Liên danh nhà thầu VIETUR và nhận thấy tiến độ 39 tháng là “gần như không thể rút ngắn”.

Nguyên nhân là hệ thống xử lý hành lý, soi chiếu hành lý, cầu dẫn hành khách, dẫn đậu máy bay được sản xuất và nhập từ nước ngoài. Những lô đầu tiên của các hệ thống này nhập khẩu Việt Nam từ nửa đầu năm 2025 đến tháng 11-2026.

Do đó, nhà thầu thông báo chỉ có thể nỗ lực rút ngắn đến 31-8-2026 (nhanh 3 tháng so với hợp đồng), với điều kiện bổ sung chi phí phát sinh để rút ngắn tiến độ khoảng 1.700 tỉ đồng.

Trên cơ sở đánh giá chi tiết, Bộ GTVT nhận định gói thầu do ACV làm chủ đầu tư có khối lượng công việc còn lại rất lớn, để thực hiện trong vòng 1 năm với khối lượng lớn như vậy là rất khó khả thi.

Nguyên nhân, phạm vi thi công giữa các gói thầu ở khu vực trung tâm đan xen và ảnh hưởng đến nhau, tiềm ẩn đến tiến độ bị kéo dài và chất lượng thi công giữa các gói thầu. Chủ đầu tư, Ban Quản lý dự án đang tích cực giải quyết những xung đột trong quá trình thi công để giảm thiểu tối đa các ảnh hưởng này.

Thêm vào đó, thời gian trước, vật liệu không ảnh hưởng đến các gói thầu. Tuy nhiên, hiện nay, với sự triển khai đồng loạt các gói thầu ở khu vực Đồng Nai và TP.HCM, cộng với khối lượng các gói thầu rất lớn nên vật liệu xây dựng trở thành một trong những khó khăn lớn nhất. Bộ GTVT đã yêu cầu ACV chỉ đạo các nhà thầu và Ban Quản lý dự án tổng hợp để có số liệu báo cáo các cấp có thẩm quyền.

Ngoài ra, công việc trong ngành hàng không đều yêu cầu công nhân có tay nghề cao, do đó chỉ có các nhà thầu lớn, có đầy đủ năng lực mới đủ điều kiện tham gia và trúng thầu.

Tuy nhiên, các nhà thầu lớn đều trúng thầu nhiều gói thầu trong dự án. Các nhà thầu này cũng tham gia rất nhiều gói thầu giao thông khác nên việc tập trung nhân lực và thiết bị cho Long Thành rất khó khăn. Chính vì vậy, một số gói thầu triển khai rất chậm do chưa tập trung được nhân lực và thiết bị.

"Chưa hết, dự án đang thi công trong ở khu vực có điều kiện thời tiết 2 mùa, mùa mưa bắt đầu từ cuối tháng 5 đến hết tháng 10. Trường hợp tiến độ dự án hoàn thành 31-12-2025 thì dự án chỉ còn khoảng 7 tháng để triển khai với khối lượng giải ngân rất lớn…- lãnh đạo Bộ GTVT cho hay.

Trên cơ sở đó, Bộ GTVT vừa có văn bản gửi Thủ tướng đề xuất “tổ chức họp cho ý kiến chỉ đạo đối với đề xuất kiến nghị của ACV đối với dự án thành phần 3”.

VIẾT LONG