Lý do nhà đầu tư bán tháo dữ dội khiến chứng khoán Mỹ bốc hơi 4.000 tỷ USD

Hậu quả là chỉ số S&P 500 mất 4.000 tỷ USD so với mức đỉnh đạt được vào tháng trước - thời điểm mà Phố Wall vẫn đang hưởng ứng nhiều phần trong chương trình nghị sự của ông Trump.

Làn sóng bán tháo

Hoạt động tại Sàn giao dịch chứng khoán New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo kênh CNN ngày 11/3, chứng khoán Mỹ sụt giảm mạnh và chỉ số đo lường nỗi sợ hãi của Phố Wall đạt mức cao nhất trong năm khi những lo ngại về chính sách kinh tế của Tổng thống Trump dẫn đến một đợt bán tháo lớn trên thị trường vào ngày 10/3 (giờ Mỹ).

Làn sóng bán tháo trên Phố Wall bắt đầu từ sớm, khi cả ba chỉ số chính mở cửa trong sắc đỏ. Chứng khoán Mỹ tiếp tục lao dốc suốt cả ngày và dù có một đợt phục hồi ngắn vào buổi chiều, thị trường vẫn đóng cửa với mức giảm mạnh.

Chỉ số Dow Jones giảm 890 điểm, tương đương 2,08%, sau khi có thời điểm mất hơn 1.100 điểm. Chỉ số S&P 500 cũng lao dốc 2,7%, trong khi Nasdaq Composite giảm tới 4%.

Dow Jones và S&P 500 đều ghi nhận ngày tồi tệ nhất trong năm, còn Nasdaq chứng kiến mức giảm trong một ngày lớn nhất kể từ tháng 9/2022.

Nếu so với mức cao kỷ lục ngày 19/2, S&P 500 đã giảm 8,6%, mất hơn 4.000 tỷ USD giá trị thị trường kể từ đó và tiến gần đến mức giảm 10% - ngưỡng được coi là điều chỉnh đối với chỉ số này.

Đợt bán tháo này kéo dài chuỗi ngày ảm đạm của thị trường trong tháng qua, khiến cả ba chỉ số lớn xóa sạch mọi thành quả đạt được kể từ cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11/2024.

Theo hãng tin Reuters ngày 11/3, hàng loạt chính sách mới của ông Trump đã làm gia tăng bất ổn cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và nhà đầu tư, đặc biệt là các động thái áp thuế đối xứng với những đối tác thương mại lớn như Canada, Mexico và Trung Quốc.

Bà Ayako Yoshioka, chiến lược gia đầu tư cấp cao tại Wealth Enhancement, nhận định: “Chúng ta rõ ràng đã chứng kiến một thay đổi lớn trong tâm lý thị trường. Nhiều điều từng hiệu quả trước đây giờ không còn hiệu quả nữa”.

Cuối tuần qua, Tổng thống Trump từ chối dự đoán liệu Mỹ có đối mặt với suy thoái hay không khi nhà đầu tư lo lắng về tác động từ chính sách thương mại của ông.

Ông Peter Orszag, Tổng giám đốc điều hành của công ty Lazard, phát biểu tại hội nghị CERAWeek ở Houston: “Số lượng những bất ổn do cuộc chiến thuế quan với Canada, Mexico và châu Âu tạo ra đang khiến các hội đồng quản trị và lãnh đạo doanh nghiệp phải cân nhắc lại con đường phía trước. Mọi người có thể hiểu sự căng thẳng kéo dài với Trung Quốc, nhưng vấn đề với Canada, Mexico và châu Âu lại gây khó hiểu. Nếu tình trạng này không được giải quyết trong một hoặc hai tháng tới, nó có thể gây tổn hại thực sự đến triển vọng kinh tế của Mỹ và hoạt động sáp nhập, mua lại”.

Hãng hàng không Delta Air Lines ngày 10/3 đã cắt giảm một nửa dự báo lợi nhuận quý I, khiến cổ phiếu của hãng giảm 14% trong phiên giao dịch ngoài giờ. Giám đốc điều hành Ed Bastian cho rằng nguyên nhân là do bất ổn kinh tế gia tăng tại Mỹ.

Nhà đầu tư cũng đang theo dõi liệu Quốc hội Mỹ có thể thông qua dự luật ngân sách để tránh nguy cơ chính phủ Mỹ bị đóng cửa một phần hay không. Báo cáo lạm phát của Mỹ dự kiến công bố vào ngày 12/3.

Ông Ross Mayfield, chiến lược gia đầu tư tại Baird, nhận định: “Chính quyền Tổng thống Trump dường như chấp nhận thực tế rằng họ sẵn sàng để thị trường sụt giảm, thậm chí có thể chấp nhận một cuộc suy thoái để đạt được các mục tiêu lớn hơn. Tôi nghĩ đây là một lời cảnh tỉnh lớn đối với Phố Wall”.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Dự trữ Liên bang chi nhánh tại St. Louis tính đến tháng 7/2024, tỷ lệ tổng số cổ phần doanh nghiệp và quỹ đầu tư thuộc sở hữu của 50% dân số nhóm dưới cùng của Mỹ, xét theo mức độ giàu có, chỉ ở mức khoảng 1%, trong khi con số này với nhóm 10% giàu nhất lên tới 87%.

S&P 500 đã ghi nhận hai năm tăng liên tiếp hơn 20% vào 2023 và 2024, nhờ các cổ phiếu công nghệ lớn như Nvidia và Tesla. Tuy nhiên, cả hai cổ phiếu này đều gặp khó khăn trong năm 2025, kéo các chỉ số chính đi xuống.

Ngày 10/3, lĩnh vực công nghệ thuộc S&P 500 giảm 4,3%, trong khi giá cổ phiếu Apple và Nvidia đều giảm khoảng 5%. Giá cổ phiếu Tesla lao dốc 15%, bốc hơi khoảng 125 tỷ USD giá trị vốn hóa.

Các tài sản rủi ro khác cũng chịu tác động, khi đồng bitcoin giảm 5%.

Tâm lý lo lắng của nhà đầu tư

Hoạt động tại Sàn giao dịch chứng khoán New York, Mỹ. Ảnh: THX/TTXVN

Theo một báo cáo của Goldman Sachs công bố ngày 10/3, chỉ số &P 500 đã xóa sạch toàn bộ mức tăng kể từ sau cuộc bầu cử ngày 5/11 của ông Trump và giảm gần 3% trong khoảng thời gian này. Các quỹ đầu cơ đã cắt giảm tỷ trọng cổ phiếu vào ngày 7/3 với mức độ lớn nhất trong hơn hai năm.

Nhà đầu tư từng kỳ vọng chương trình nghị sự thúc đẩy tăng trưởng của ông Trump, bao gồm cắt giảm thuế và nới lỏng quy định, sẽ có lợi cho thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, bất ổn liên quan đến thuế quan và các thay đổi khác, bao gồm cắt giảm lực lượng lao động liên bang, đã làm suy giảm tâm lý này.

Ông Michael O’Rourke, chiến lược gia trưởng tại JonesTrading, nhận xét: “Trước đây, gần như ai cũng tin rằng môi trường kinh tế sẽ rất thuận lợi khi Tổng thống Trump nhậm chức. Mỗi khi có thay đổi mang tính cấu trúc, sẽ xuất hiện bất ổn và xung đột. Không có gì lạ khi mọi người bắt đầu lo lắng và chốt lời”.

Ngay cả với đợt bán tháo gần đây, định giá thị trường chứng khoán vẫn cao hơn đáng kể so với mức trung bình lịch sử.

Ông Dan Coatsworth, chuyên gia phân tích đầu tư tại AJ Bell, nói: “Nhiều người đã lo ngại về mức định giá cao của cổ phiếu Mỹ trong một thời gian dài và đang tìm kiếm yếu tố có thể kích hoạt một đợt điều chỉnh thị trường. Kết hợp giữa lo ngại về chiến tranh thương mại, căng thẳng địa chính trị và triển vọng kinh tế bất định có thể chính là chất xúc tác đó”.

Tỷ trọng cổ phiếu trong danh mục đầu tư của nhà đầu tư đã giảm trong những tuần gần đây, rơi xuống mức “thiếu cân bằng nhẹ” lần đầu tiên kể từ tháng 8/2024.

Deutsche Bank cảnh báo rằng nếu tỷ trọng này tiếp tục giảm xuống mức thấp nhất trong phạm vi lịch sử, như từng thấy trong cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung 2018-2019, chỉ số S&P 500 có thể giảm xuống còn 5.300 điểm, tức giảm thêm 5,5% so với hiện tại.

Một dấu hiệu khác cho thấy tâm lý lo lắng gia tăng trên thị trường là chỉ số biến động Cboe ngày 10/3 đã đạt mức đóng cửa cao nhất kể từ tháng 8/2024.

Ông Edward Al-Hussainy, chuyên gia phân tích lãi suất và tiền tệ cấp cao tại Columbia Threadneedle Investments, bình luận: “Chính quyền Mỹ vẫn đang tìm cách xác định thế nào là một chiến thắng về mặt chính trị và kinh tế, cũng như khung thời gian phù hợp. Cho đến khi họ làm được điều đó, tuần nào cũng sẽ có biến động như thế này”.

Thùy Dương/Báo Tin tức