Lý do ông Trump đưa ra đề nghị 'khó chấp nhận' với Hàn Quốc
Việc Tổng thống Donald Trump nói Mỹ muốn 'sở hữu' đất đai tại các căn cứ quân sự ở Hàn Quốc nhiều khả năng là cách nhằm giành lợi thế trong các cuộc đàm phán về an ninh, trong bối cảnh Washington muốn Seoul gánh vác trách nhiệm quốc phòng lớn hơn, hãng thông tấn Yonhap dẫn nhận định của giới chuyên gia.
Trực thăng quân sự đỗ ngoài trời tại căn cứ quân sự Humphreys ở Pyeongtaek, cách Seoul khoảng 60 km. Ảnh: Yonhap.
Theo Yonhap, ông Trump đưa ra đề nghị trong cuộc gặp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại Nhà Trắng vào ngày 25/8. Đây là cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa ông Trump và tân Tổng thống Hàn Quốc, trong bối cảnh hai bên giữa lúc đối mặt với hàng loạt vấn đề an ninh – từ khả năng cắt giảm 28.500 binh sĩ Mỹ đang đồn trú tại Hàn Quốc cho đến yêu cầu tăng chi tiêu quốc phòng.
“Có lẽ một trong những điều tôi muốn làm là đề nghị Hàn Quốc trao cho chúng ta quyền sở hữu đất đai ở nơi đặt các căn cứ quân sự. Mọi người biết đấy, chúng ta đã bỏ ra rất nhiều tiền để xây dựng căn cứ, và Hàn Quốc cũng đã có sự đóng góp”, ông Trump nói.
“Tôi muốn xem liệu chúng ta có thể hủy bỏ thỏa thuận cho thuê và trực tiếp sở hữu đất nơi đặt các căn cứ quân sự khổng lồ đó hay không”, ông Trump nói thêm.
Theo Thỏa thuận Quy chế Lực lượng (SOFA) cùng với Hiệp ước Phòng thủ Tương hỗ, Hàn Quốc cho Mỹ mượn đất để đặt căn cứ quân sự. Seoul giữ toàn quyền sở hữu, còn Washington được sử dụng các cơ sở và khu vực liên quan mà không phải trả tiền. Thỏa thuận yêu cầu Mỹ phải hoàn trả khi không còn nhu cầu sử dụng.
Theo Yonhap, bất kỳ điều chỉnh nào liên quan SOFA đều cần được Quốc hội Hàn Quốc phê chuẩn, và vấn đề này nhiều khả năng sẽ gây phản ứng mạnh mẽ. Kể từ khi lên nắm quyền nhiệm kỳ 2, ông Trump từng bày tỏ mong muốn Mỹ sở hữu đảo Greenland, kênh đào Panama hay thậm chí là sáp nhập Canada và kiểm soát Dải Gaza.
Ông Trump gặp Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung tại Nhà Trắng hôm 26/8. Ảnh: Reuters.
Các chuyên gia Hàn Quốc nhận định phát biểu của ông Trump chủ yếu mang tính gây sức ép cho các cuộc đàm phán an ninh sắp tới, bởi việc trao quyền sở hữu đất đai như vậy hầu như không khả thi.
“Mục đích của những đề nghị này thường bắt nguồn từ yếu tố quân sự”, Hong Min, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Thống nhất Quốc gia Hàn Quốc, nhận định. Ông Hong cho rằng phát biểu mới của ông Trump có thể xuất phát từ tầm quan trọng của căn cứ Mỹ tại Pyeongtaek.
Căn cứ Humphreys ở Pyeongtaek, cách Seoul khoảng 60 km về phía nam, được biết đến là căn cứ lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài và là trụ sở Bộ Tư lệnh Lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc.
“Về mặt pháp lý, việc chuyển giao là bất khả thi và chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối”, ông Hong nói. “Biết rõ tầm quan trọng của căn cứ này, ông Trump có thể đã nhắc tới nó như một con bài đàm phán, trong bối cảnh Seoul lo ngại khả năng Washington rút bớt lực lượng thường trực”.
Shin Beom-chul, Giám đốc Viện Sejong, cũng đồng tình: “Chưa từng có trường hợp Mỹ sở hữu đất đai để đặt căn cứ quân sự ở nước ngoài. Việc chuyển quyền sở hữu về thực tế là không thể. Có vẻ đây chỉ là một cách gây sức ép với Hàn Quốc”.
