Lý do OpenAI không thể né các khiếu nại gian lận của Elon Musk?
Cuộc chiến pháp lý giữa tỷ phú Elon Musk và công ty trí tuệ nhân tạo OpenAI tiếp tục diễn biến căng thẳng.
Hãng tin Bloomberg hôm 2.5 cho biết, một thẩm phán liên bang tại California (Mỹ) cho phép ông Musk tiếp tục theo đuổi một số cáo buộc quan trọng, bao gồm hành vi gian lận và làm giàu bất chính, trong khi bác bỏ một số cáo buộc khác như quảng cáo sai sự thật và vi phạm nghĩa vụ ủy thác.
Trong phán quyết công bố ngày 25.4, thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers khẳng định Musk có thể tiếp tục theo đuổi các cáo buộc mà ông đưa ra trong đơn kiện OpenAI vào năm ngoái, liên quan đến việc tổ chức này đã đi ngược lại cam kết phi lợi nhuận ban đầu để theo đuổi lợi ích thương mại.
Tòa án cho phép ông Elon Musk tiếp tục kiện OpenAI vì làm giàu bất chính - Ảnh: Reuters
Ngoài ra, thẩm phán cũng từ chối yêu cầu bác bỏ của OpenAI và gã khổng lồ công nghệ Microsoft, nhà đầu tư lớn vào OpenAI, đối với cáo buộc làm giàu bất chính mà ông Musk đệ trình. Tuy nhiên, những khiếu nại về hành vi cưỡng ép (tống tiền), quảng cáo sai sự thật và vi phạm nghĩa vụ ủy thác đã bị bác bỏ.
Dù vậy, thẩm phán cho phép ông Musk có quyền sửa đổi cáo buộc tống tiền và đệ trình lại dưới hình thức đơn khiếu nại bổ sung.
Nguồn gốc tranh chấp
Vụ kiện phản ánh mâu thuẫn sâu sắc giữa hai người từng cùng sáng lập OpenAI - Elon Musk và Sam Altman, CEO đương nhiệm của công ty. Tỷ phú Musk cho rằng OpenAI đã phản bội lời hứa ban đầu là phục vụ lợi ích công cộng, khi chuyển sang mô hình doanh nghiệp vì lợi nhuận và liên minh với Microsoft - một bước đi được ông mô tả là "phản khoa học và phản đạo đức".
Theo đơn kiện, OpenAI được thành lập như một tổ chức phi lợi nhuận với mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo an toàn, cởi mở và phục vụ toàn nhân loại. Musk khẳng định rằng khi ông rời khỏi ban quản trị vào năm 2018, các đồng sáng lập còn lại đã tiến hành kế hoạch tái cấu trúc công ty vì lợi ích tài chính, đi ngược lại hoàn toàn sứ mệnh ban đầu.
Luật sư của ông cũng cáo buộc Microsoft biết rõ điều đó nhưng vẫn tham gia hỗ trợ, tạo điều kiện cho sự phát triển của mối quan hệ đối tác hiện tại giữa hai bên - một liên minh mà Musk cho rằng gây tổn hại đến cạnh tranh lành mạnh trong ngành trí tuệ nhân tạo.
Tòa cho phép kiện gian lận, nhưng bác bỏ cáo buộc lừa đảo hỗ trợ
Thẩm phán Gonzalez Rogers cho biết Musk đã đưa ra những lập luận có cơ sở liên quan đến việc OpenAI và Microsoft cố tình làm giàu từ các đóng góp ban đầu của ông vào tổ chức này. Bà khẳng định có đủ căn cứ để cho phép các cáo buộc gian lận và làm giàu bất chính được đưa ra xét xử.
Tuy nhiên, bà bác bỏ cáo buộc rằng Microsoft đã “hỗ trợ và tiếp tay cho hành vi lừa đảo”, cho rằng tuyên bố đó chưa đủ cơ sở pháp lý. Dù vậy, Microsoft vẫn phải đối mặt với cáo buộc can thiệp vào hợp đồng giữa ông Musk và OpenAI, đặc biệt là cam kết rằng công nghệ trí tuệ nhân tạo phải mang lại lợi ích công cộng.
“Ông Musk đã đưa ra được lập luận hợp lý rằng Microsoft biết đến nguồn gốc phi lợi nhuận của OpenAI và có những hành vi cấu thành sự hỗ trợ đáng kể cho việc vi phạm cam kết ban đầu”, thẩm phán viết trong phán quyết.
Phản ứng từ các bên liên quan
Hiện tại, đại diện pháp lý của tỷ phú Musk cũng như Microsoft chưa đưa ra phản hồi trước báo chí. Trong khi đó, phía OpenAI trích dẫn lại tuyên bố trước đó trên mạng xã hội, gọi hành động của Musk là một nỗ lực bất hợp pháp nhằm kìm hãm sự phát triển của công ty, vì xung đột lợi ích với xAI - công ty trí tuệ nhân tạo đối thủ do chính Musk thành lập vào năm 2023.
OpenAI từng khẳng định rằng Musk đã chủ động rời công ty sau khi những bất đồng về định hướng phát triển không thể dung hòa. Trong khi đó, Musk cho rằng công ty đã cố tình che giấu kế hoạch thương mại hóa công nghệ mà ông từng hỗ trợ xây dựng, đi ngược lại mọi nguyên tắc đạo đức trong nghiên cứu AI.
Phán quyết của tòa án được đưa ra trong thời điểm OpenAI đang đối mặt với áp lực phải hoàn tất quá trình tái cấu trúc tổ chức vào cuối năm 2025. Theo Bloomberg, nếu không đáp ứng đúng tiến độ, SoftBank Group - một trong các nhà đầu tư chính - có thể giảm khoản tài trợ từ 30 tỉ USD xuống còn 20 tỉ USD, gây ảnh hưởng lớn đến các kế hoạch mở rộng của công ty.
OpenAI hiện đang đàm phán với cơ quan chức năng ở bang California và Delaware (Mỹ) về cơ cấu hoạt động, trong bối cảnh phải cân bằng giữa mục tiêu phát triển công nghệ với sự minh bạch và tính công khai trong mô hình sở hữu.
