Lý do Taliban vẫn chần chừ trong việc tiêu diệt nhóm khủng bố IS-K

IS-K – mối đe dọa của Taliban

Trong khi Taliban đang đấu tranh để củng cố quyền lực sau 2 tháng kể từ khi giành quyền kiểm soát Afghanistan, nhóm khủng bố IS-K là một mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với sự cai trị của lực lượng này.

Các chiến binh IS-K. Ảnh: Asia Times

Ngày 16/10, IS-K đã nhận trách nhiệm về một cuộc tấn công vào một nhà thờ Hồi giáo dòng Shiite ở thành phố Kandahar, phía Nam Afghanistan khiến ít nhất 60 người thiệt mạng và nhiều người bị thương. Chỉ một tuần trước đó, IS-K đã thực hiện cuộc tấn công nhằm vào một nhà thờ Hồi giáo Shiite khác ở thành phố Kunduz khiến hơn 50 người thiệt mạng và hơn 140 người bị thương.

Trong 4 tháng đầu năm 2021, Phái bộ Hỗ trợ Liên Hợp Quốc tại Afghanistan đã ghi nhận 77 vụ tấn công do IS-K thực hiện, dấu hiệu cho thấy nhóm khủng bố này vẫn chưa “suy yếu” hay “bị đánh bại” như một số nhà phân tích tuyên bố trong những tuần gần đây. Bằng cách gây ra các cuộc xung đột cường độ thấp mới, IS-K đang tìm cách ngăn chặn Taliban củng cố quyền lực.

IS-K coi Taliban là một đối thủ tiềm năng về mặt chiến lược và ý thức hệ trong bối cảnh cạnh tranh với các hệ tư tưởng tôn giáo và cực đoan.

Báo cáo ngày 1/6 của Liên Hợp Quốc cho thấy, lãnh đạo của IS ở Syria và Iraq coi Afghanistan là “cơ sở để lan rộng sự ảnh hưởng tới khu vực Trung Á và Nam Á như một phần trong quá trình thực hiện dự án thành lập Vương quốc Hồi giáo”.

Báo cáo, được công bố trước khi Taliban lên nắm quyền, cho thấy gần đây có sự gia tăng số lượng các chiến binh nước ngoài tới Afghanistan từ khắp nơi trên thế giới để gia nhập IS-K.

“Nhiều nhóm chiến binh người Uzbek, người Tajik, người Duy Ngô Nhĩ ở Afghanistan và khu vực Trung Á không còn muốn theo phe Taliban và sẽ tìm cách tham gia IS-K để theo đuổi dự án thành lập Vương quốc Hồi giáo”, Rahmatullah Nabil, cựu giám đốc cơ quan tình báo Afghanistan, cho biết.

Có trụ sở tại tỉnh Nangarhar, miền Đông Afghanistan và hiện do Shahab al-Muhajir lãnh đạo với hơn 2.000 chiến binh, IS-K không chỉ là mối đe dọa nghiêm trọng đối với Taliban mà còn đối với các nước trong và ngoài khu vực.

Điều này đã được thể hiện trong cuộc tấn công hồi tháng 8 của IS-K tại sân bay Kabul, khiến 13 binh sĩ Mỹ và nhiều người di tản thiệt mạng. Cuộc tấn công này đã gây thêm áp lực lên Taliban để tiêu diệt tất cả các nhóm khủng bố trước khi nắm quyền điều hành đất nước.

Thế tiến thoái lưỡng nan của Taliban

Mặc dù Taliban đã khẳng định với với cộng đồng quốc tế rằng, không có nhóm khủng bố nào được phép hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan dưới sự cai trị của lực lượng này, nhưng tuyên bố này dường như là điều “nói dễ hơn làm” vì nhiều thủ lĩnh và chiến binh Taliban có mối liên hệ sâu sắc và phức tạp với IS-K.

Chẳng hạn, Shahab al-Mohajir, thủ lĩnh hiện tại của IS-K, là cựu đặc nhiệm của mạng lưới Haqqani, một lực lượng nổi dậy Afghanistan có liên hệ với Taliban. Tương tự, Mullah Abdul Rauf Khadem, người từng ở trong chính quyền của Taliban vào năm 2001, là người thành lập IS-K ở các tỉnh Helmand và Farah.

Ngoài ra, sự đa dạng về sắc tộc của IS-K cũng là một thách thức đối với Taliban. Cuộc tấn công gần đây nhất ở Kunduz được thực hiện bởi một bộ phận người Duy Ngô Nhĩ cho thấy các nhóm chiến binh như Phong trào Hồi giáo Turkistan (ETIM), trước đây từng là đồng minh với Taliban có thể đã quay sang gia nhập IS-K.

IS-K được cho là đang tích cực tìm kiếm những thành viên mới trong lực lượng Taliban, đặc biệt lôi kéo những người có mâu thuẫn với các nhà lãnh đạo.

Ngoài ra, thủ lĩnh IS-K al-Muhajir vẫn có quan hệ trực tiếp và chặt chẽ với lực lượng Haqqani. Theo một số báo cáo, một số cuộc tấn công lớn trong 2 năm qua liên quan đến sự hợp tác trực tiếp giữa Haqqani và IS-K.

Do đó, bất kỳ cuộc tấn công nghiêm trọng nào vào IS-K sẽ có nguy cơ gây mâu thuẫn trong nội bộ Taliban. Theo Asia Times, bất kỳ động thái nào chống lại IS-K đều có thể khiến nhiều chiến binh Taliban có tư tưởng chuyển sang phe khác.

Sự chần chừ của Taliban trong việc tấn công IS-K đã thể hiện rõ trong cuộc đàm phán giữa lực lượng này và Mỹ gần đây ở Doha, Qatar. Taliban đã từ chối lời đề nghị của Mỹ nhằm tiêu diệt nhóm khủng bố IS-K. Việc hợp tác quân sự hoặc chống khủng bố giữa Mỹ và Taliban chắc chắn sẽ khiến nhiều chiến binh rời khỏi lực lượng và chuyển sang IS-K.

Tình thế tiến thoái lưỡng nan hiện tại của Taliban sẽ còn phức tạp hơn nữa bởi trừ khi lực lượng này đảm bảo có thể chống lại IS-K và các nhóm khủng bố khác, Trung Quốc, Nga và các nước phương Tây sẽ không cung cấp viện trợ để tránh nền kinh tế Afghanistan sụp đổ./.

CTV Mai Trang/VOV.VN (biên dịch) Theo Asia Times