Lý do WHO tới Vũ Hán điều tra nguồn gốc Covid-19 vào lúc này

Theo BBC, Bắc Kinh đã đồng ý cho phép một cuộc điều tra độc lập, và sau nhiều tháng đàm phán, WHO mới được chấp nhận tiếp cận Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc.

Virus gây Covid-19 được cho là xuất phát từ một khu chợ ở thành phố này, nhưng việc truy tìm nguồn gốc đã gây ra nhiều căng thẳng, đặc biệt là với Mỹ. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump cáo buộc Trung Quốc cố gắng che giấu sự bùng phát ban đầu.

Cuộc điều tra nguồn gốc Covid-19 ở Vũ Hán diễn ra khoảng 4-5 tuần. Ảnh: AP

Mục đích điều tra

Trao đổi với hãng tin AP, một nhà sinh vật học trong nhóm đến Vũ Hán lý giải, WHO không tìm cách đổ lỗi mà là để ngăn chặn các đợt bùng phát trong tương lai. Tiến sĩ Fabian Leendertz thuộc Viện Robert Koch của Đức nói: “Thực sự không phải về việc tìm ra một quốc gia có lỗi, mà đó là nỗ lực hiểu rõ những gì đã xảy ra. Sau đó xem liệu dựa trên những dữ liệu đó, chúng ta có thể cố gắng giảm thiểu rủi ro trong tương lai hay không".

Nhà khoa học giải thích thêm, mục đích của chuyến đi là để tìm ra khi nào virus bắt đầu lan truyền và liệu nó có nguồn gốc ở Vũ Hán hay không. Và, nhiệm vụ dự kiến sẽ kéo dài 4-5 tuần.

Trong những ngày đầu đại dịch, virus corona chủng mới được tìm thấy ở một chợ buôn bán động vật tại Vũ Hán và có ý kiến cho rằng đây chính là xuất phát điểm mà virus lây nhiễm từ động vật sang người. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng virus đã biến đổi ở đây.

Nghiên cứu cho thấy, virus có khả năng lây sang người có thể đã hiện diện ở loài dơi nhiều thập niên nhưng chưa được phát hiện.

Vào tháng 12/2019, một bác sĩ Trung Quốc tại bệnh viện trung tâm Vũ Hán tên là Lý Văn Lượng đã cố gắng cảnh báo đồng nghiệp về nguy cơ bùng phát căn bệnh mới nhưng đã bị cảnh sát yêu cầu "ngừng đưa ra những bình luận sai lệch" và bị điều tra vì "tung tin đồn". Ông Lượng đã qua đời vào tháng 2 vì nhiễm virus trong khi điều trị cho bệnh nhân ở thành phố.

Đến tháng 4, những nghi ngờ và cáo buộc bắt đầu nổi lên, rằng virus có thể bị rò rỉ từ một phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Các bức điện tín của Bộ Ngoại giao Mỹ được tiết lộ cho thấy giới chức sứ quán nước này bày tỏ lo ngại về an ninh sinh học ở đó.

Khi ấy, Văn phòng giám đốc tình báo quốc gia Mỹ khẳng định dù virus này không phải do con người tạo ra hay biến đổi gen, nhưng các quan chức vẫn tiến hành điều tra xem liệu đợt bùng phát có phải do tiếp xúc với động vật hay do tai nạn trong phòng thí nghiệm.

Gần đây, truyền thông Trung Quốc bắt đầu nêu khả năng Covid-19 có thể bắt đầu từ bên ngoài Trung Quốc. Nhưng giới phân tích cho rằng điều này không có cơ sở.

Sẽ có câu trả lời từ Vũ Hán?

Theo nhà báo Naomi Grimley của BBC, điều tra độc lập về nguồn gốc virus đã trở thành một vấn đề địa chính trị quốc tế và gây ra nhiều tranh cãi về WHO. Chính quyền Tổng thống Trump luôn có quan điểm cứng rắn, cho rằng WHO quá mềm mỏng với Trung Quốc. Nhiều quốc gia khác cũng cho rằng cần phải có một cuộc điều tra thích hợp.

Tuy nhiên, một nhóm hai chuyên gia của WHO đến Trung Quốc vào mùa hè vừa qua đã than phiền họ gặp khó khăn trong việc thương lượng tiếp cận Vũ Hán.

Vì vậy, chuyến đi điều tra của nhóm 10 nhà khoa học quốc tế lần này có thể sẽ tập trung vào các câu hỏi sinh học cơ bản: Có đúng virus có nguồn gốc từ dơi? Liệu có “vật chủ trung gian” giữa dơi và người? Và có phải các khu chợ ẩm ướt của Vũ Hán là trung tâm của đợt bùng phát ban đầu hay không?

Thanh Hảo