Malaysia có thể rút ra bài học gì khi thua đậm U17 Việt Nam

Cầu thủ Malaysia khuỵu gối sau bàn thua.

Trong lúc đội tuyển quốc gia Malaysia vừa khiến dư luận châu Á xôn xao vì bê bối nhập tịch trái phép, thất bại của U17 Malaysia càng trở thành lời cảnh tỉnh mạnh mẽ về con đường phát triển bóng đá bền vững.

Từ thắng Việt Nam 4-0 đến thua U17 Việt Nam 0-4

Chỉ nửa năm trước, Malaysia thắng tuyển Việt Nam 4-0 tại vòng loại Asian Cup 2027 bằng đội hình có tới bảy cầu thủ nhập tịch. Trái đắng đến không lâu khi FIFA phanh phui việc LĐBĐ Malaysia gian lận hồ sơ.

Khi nguy cơ án phạt đang treo lơ lửng trên đầu đội tuyển quốc gia, thất bại của đội U17 trước Việt Nam với tỷ số tương tự như một sự đối lập đầy chua xót: chiến thắng rỗng tuếch của đội tuyển quốc gia dựa trên nền tảng thiếu minh bạch, còn thất bại của U17 là sản phẩm của sự thật trần trụi về năng lực nội tại.

U17 Việt Nam bước vào trận chỉ cần hòa là đủ dẫn đầu, nhưng vẫn đá với thế trận chủ động, kỷ luật và sắc nét hơn hẳn. U17 Việt Nam có thể còn thắng đậm hơn nhưng họ "ghìm" tỷ số 4-0 như để đáp trả đâu là khoảng cách thực tế giữa hai nền bóng đá khi chơi với nhau một cách sòng phẳng. Khi trận đấu diễn ra trên một sân chơi hoàn toàn “thuần khiết”, không cầu thủ nhập tịch, thực lực của Malaysia lập tức bị phơi bày.

Điều khiến bóng đá Malaysia phải suy ngẫm là ở cấp độ trẻ, vốn là nơi các đội tuyển được đánh giá phản ánh trung thực nhất nền tảng đào tạo, khoảng cách giữa họ và các đối thủ ASEAN trở nên đáng lo ngại. Không còn những trợ lực từ những cầu thủ ngoại nhập tịch, Malaysia dựa hoàn toàn vào nội lực và đã bị Việt Nam “cho hít khói” trong cả tốc độ, kỹ thuật lẫn sự chuẩn xác trong vận hành chiến thuật.

ASEAN không kém cỏi khi đá bằng nội lực

Nhìn rộng ra toàn vòng loại, thành tích của Thái Lan và Myanmar càng cho thấy bóng đá trẻ ASEAN hoàn toàn có thể sánh vai với các nền bóng đá mạnh châu Á khi được trao cơ hội phát triển thực chất. Thái Lan từ bờ vực bị loại tạo nên màn ngược dòng ấn tượng để giành ngôi nhất bảng F khi đánh bại đội bóng Tây Á - Kuwait với tỷ số 3-0.

Thái Lan thi đấu vượt trội trước đối thủ Tây Á.

Myanmar sau 19 năm mới trở lại vòng chung kết bằng lối chơi kỷ luật, gắn kết và đầy bản lĩnh, dù phải đối đầu một đội khá mạnh của Tây Á là Syria. Không đội nào dựa vào nhập tịch, không phép màu nào từ bên ngoài, chỉ có sự kiên trì trong đào tạo và khả năng nuôi dưỡng thế hệ mới.

Trong bức tranh đó, Malaysia nổi bật theo hướng ngược lại. Họ được xem là một trong những nền bóng đá đi đầu khu vực trong việc sử dụng cầu thủ nhập tịch để nâng tầm đội tuyển, nhưng mô hình này đang bộc lộ sự mong manh và thậm chí phản tác dụng. Những kết quả ở cấp độ trẻ cho thấy nếu không có ngoại lực, Malaysia khó cạnh tranh với Việt Nam, Thái Lan hay Myanmar, những quốc gia đang đầu tư mạnh vào đào tạo và nuôi dưỡng lớp kế cận.

Tất nhiên, nhập tịch có thể mang lại kết quả tức thì. Thế nhưng, nếu cấu trúc đào tạo trẻ không được củng cố, cầu nối từ U17 lên U19, U21, U23 và cuối cùng là đội tuyển quốc gia sẽ trở nên chắp vá, dễ sụp đổ trước bất kỳ biến cố nào.

Bài học không chỉ dành riêng cho Malaysia mà còn là thông điệp chung gửi đến các nền bóng đá ASEAN: muốn tiến xa, đặc biệt là hướng đến các mục tiêu dài hạn như World Cup, không thể xây dựng dựa trên những cây cầu với những cây trụ tạm bợ là cầu thủ thủ nhập tịch. Thay vào đó là phải xây những nhịp cầu vững chắc.

Cái khó nhất của các đội bóng ASEAN là làm sao thúc đẩy tiềm năng các cầu thủ trẻ tiềm năng ở lứa U17 thành tài năng ở lứa U23 và vươn tới đỉnh cao ở đội tuyển quốc gia. Đã có rất nhiều cầu thủ trẻ chơi xuất sắc ở U17 rồi sa sút khi lên U23 và mất tăm sau này. Giải quyết bài toán biến tiềm năng thành tài năng mới là thứ mà bóng đá ASEAN cần chứ không phải là nhập tịch và chạy theo thành tích.

Tú Anh