Màn chế giễu sự yếu kém của cảnh sát Hàn đầy cay đắng trên phim

Trong 10 năm qua, phim truyền hình Hàn Quốc chứng kiến sự tiến bộ về chất lượng và mở rộng đề tài khai thác. Khán giả được thưởng thức những bộ phim đa dạng ở nhiều mảng đề tài trước đây chỉ được coi là thế mạnh của điện ảnh như viễn tưởng, kinh dị, trinh thám, tâm lý tội phạm…

Nửa đầu 2021, không hẹn mà gặp, đài truyền hình cáp tvN và JTBC tung ra hai TV series đề tài tâm lý tội phạm, khai thác cuộc đấu trí giữa cảnh sát và tội phạm giết người hàng loạt là Mouse và Beyond Evil. Hai bộ phim cũng là màn chế giễu đầy cay đắng về sự yếu kém của cảnh sát Hàn trước những vụ án rúng động.

Câu chuyện vụ án lạnh gáy trên màn ảnh

Trong Mouse, Jung Ba Reum (Lee Seung Gi) là một cảnh sát khu vực. Anh cùng điều tra viên Go Mu Chi (Lee Hee Jun) hợp thành cặp đồng sự ăn ý. Họ chung tay khám phá những vụ giết người biến thái khiến xã hội Hàn Quốc rúng động.

Trong Mouse, Lee Seung Gi vào vai tên giết người hàng loạt mang nhiều khuôn mặt. Ảnh: tvN.

Tuy nhiên, hình ảnh người cảnh sát dốc sức vì công lý chỉ là vỏ bọc cho thân phận thật của Ba Reum. Trước khi đụng độ với bác sĩ Sung Yo Han (Kwon Hwa Woon) và bị đánh thừa sống thiếu chết, Ba Reum là kẻ biến thái nhân cách mang hai khuôn mặt - tên giết người hàng loạt vô nhân tính và người cảnh sát sốt sắng truy đuổi gã.

Tỉnh lại sau cuộc phẫu thuật với một phần bộ não của Yo Han trong đầu, thế giới của Ba Reum hoàn toàn đảo lộn. Lần đầu tiên gã ác nhân biết nhỏ những giọt nước mắt ăn năn. Giờ đây, khi ngày qua ngày thâm tâm bị dày vò trong đau khổ, Ba Reum không mong gì hơn được chuộc lại lỗi lầm.

Với Beyond Evil, hai mươi năm trước, tại một vùng ngoại ô hẻo lánh đã liên tiếp xảy ra các vụ mất tích bí ẩn của nhiều phụ nữ, nghi ngờ đã bị sát hại. Manh mối duy nhất cảnh sát tìm được chỉ là những đầu ngón tay của họ bị hung thủ chặt rời.

Trong vụ án năm xưa, Lee Dong Sik - anh trai của một trong các nạn nhân - bị tình nghi là thủ phạm. Trưởng thành, Dong Sik và gia nhập lực lượng cảnh sát. Vì khiến cộng sự thiệt mạng trong lúc làm nhiệm vụ, Dong Sik bị giáng chức, trở về đồn cảnh sát nơi quê nhà.

Dong Sik (Shin Ha Kyun) trở thành mục tiêu điều tra của Han Joo Woon (Yeo Jin Goo), chàng cảnh sát viên "con ông cháu cha" mới chuyển tới đồn. Joo Woon tin Dong Sik đang che giấu một bí mật tội ác động trời.

Giữa lúc trận đấu trí giữa hai gã đàn ông vào hồi căng thẳng, một vụ mất tích mới lại xảy ra, nhiều khả năng có sự nhúng tay của tên hung thủ 20 năm trước.

Thay vì kể một câu chuyện thiện ác phân minh theo mô-típ cảnh sát bắt tội phạm đơn thuần, biên kịch của hai bộ phim đã lựa chọn điểm nhìn từ những nhân vật đứng trong vùng xám của các vụ án. Đây là cách tiếp cận đầy thách thức với cả biên kịch lẫn khán giả theo dõi bộ phim.

Go Mu Chi, Jeung Ba Reum, Lee Dong Sik và Han Joo Woon đều là những người mới nhìn qua sẽ không rõ tốt xấu, chính tà, có tội hay vô tội. Để hiểu được họ, khán giả phải theo dõi từng tập phim, nhặt nhạnh manh mối và tự rút ra kết luận. Bởi, trên màn ảnh, mọi sự luôn tưởng vậy nhưng không phải vậy.

Những bộ phim tố cáo mặt tối của xã hội Hàn Quốc

Không chỉ họa lại bản đồ tâm lý những gã tội phạm biến thái, giết người, Mouse và Beyond Evil còn gặp nhau ở cảm hứng phê phán, chế giễu. Trong hai tác phẩm, sự yếu kém của cảnh sát đã góp phần dung túng cho tội phạm lộng hành.

Cuộc đời Lee Dong Sik hết lần này đến lần khác bị đạp xuống bùn đen vì sự yếu kém nghiệp vụ của cảnh sát và lỗ hổng trong luật pháp. Ảnh: JTBC.

Đồn cảnh sát nơi Dong Sik làm việc chính là điển hình của tiêu cực. Các cảnh sát viên bao che cho nhau, nhiều lần khiến chân tướng vụ án bị che đậy. Vì quan niệm thị trấn nhỏ, ai cũng biết rõ chân tơ kẽ tóc của nhau, họ đã để kẻ thủ ác lộng hành 20 năm ngoài vòng pháp luật.

Khán giả cũng không khó để nhận ra những chi tiết từ hai tác phẩm công khai chỉ trích sự quan liêu, thiếu chuyên nghiệp của lực lượng điều tra cũng như tố tụng.

Trong Mouse, công tác quản lý lỏng lẻo khiến vật chứng thường xuyên bị thất lạc khi bàn giao, kẻ thủ ác có thể vô tư lấy hung khí từ phòng lưu trữ đi gây án rồi mang trả mà không ai biết. Tới Beyond Evil, thủ tục nhiêu khê, luật pháp còn nhiều lỗ hổng làm quẩn chân lực lượng điều tra, nhưng dễ dàng giúp kẻ thủ ác thoát tội.

Cuộc đấu đá chính trị, nạn móc ngoặc giữa chính khách và đại gia vì tiền bạc và quyền lực cũng bị các bộ phim đưa ra mổ xẻ, phê phán. Trong Mouse, vì mục tiêu chính trị, tổng thư ký Nhà Xanh Choi Young Shin (Jung Ae Ri) đã quỳ gối trước một tên giết người hàng loạt và nhào nặn nên một tên giết người hàng loạt khác.

Tới Beyond Evil, tam giác tài phiệt, cảnh sát, nghị viên đã cấu kết, giúp nhau che đậy những tội ác trong quá khứ bất chấp đạo lý, luân thường. Để phá vỡ thế kiềng ba chân này, Lee Dong Sik và Han Joo Woon đã phải đem danh dự và tương lai của chính mình ra làm vật thế chấp.

Từ cuộc chiến này, chàng cảnh sát viên Joo Won mới thấm thía bộ mặt của xã hội thu nhỏ nơi “con vua thì lại làm vua” đã sinh ra mình.

Sự chán ghét đưa anh đến chỗ thấu hiểu nỗi đau và những tổn thương đã âm thầm gặm nhấm, hủy hoại Dong Sik bao năm qua. Ở chiều ngược lại, nhờ Joo Won, Dong Sik không còn là chàng hiệp sĩ cô độc trên hành trình tìm ra kẻ thủ ác.

Chân dung những nam chính phản anh hùng

Trong quá khứ, Jang Ba Reum trở thành con quái vật mà chính gã cũng ghê tởm vì bản án được tuyên từ khi còn nằm trong bụng mẹ - gã mang ADN của tội phạm biến thái. Tương lai của Lee Dong Sik bị hủy hoại vì một phán đoán chệch hướng của cảnh sát.

Ở thời hiện tại, Jang Ba Reum phải vật lộn để thoát kiếp quân cờ trong tay kẻ khác còn Lee Dong Sik dẫm lên các ranh giới của luật pháp để truy cầu công lý theo cách của riêng mình.

Vai Lee Dong Sik đã mang về cho nam diễn viên Shin Ha Kyun giải Nam diễn viên chính xuất sắc thể loại truyền hình tại Baeksang 2021. Ảnh: JTBC.

Cách hai bộ phim tiếp cận và xây dựng hai nhân vật Jang Ba Reum, Lee Dong Sik có nhiều nét khác biệt. Điều này làm nên tính độc đáo, riêng có cho mỗi tác phẩm.

Mở đầu Mouse, Jang Ba Reum được giới thiệu là người tốt. Khán giả vẫn tin vào câu chuyện ấy, như phần lớn các nhân vật quanh Ba Reum, cho tới khi biên kịch tung ra tình tiết mới, thay đổi hoàn toàn bản chất câu chuyện.

Ngược lại, với Beyond Evil, ngay từ phút mở đầu, khán giả đã có xu hướng cảnh giác với Lee Dong Sik. Bởi theo lẽ thường, sẽ chẳng có người lương thiện nào chào đón đồng nghiệp mới bằng cái nhìn thù hằn hay bật cười như điên dại khi thấy nạn nhân một vụ mất tích bị công khai hạ nhục trên sóng truyền hình.

Tiếp đến, khi bị Joo Won truy hỏi về chân tướng vụ án năm xưa, đứng trước cơ hội minh oan cho bản thân, Dong Sik lại chọn lối nói nước đôi, không trực tiếp phủ nhận nhưng cũng gián tiếp khẳng định sự liên quan của mình. Thiếu trung thực không phải đức tính của một người anh hùng. Và sự thiếu trung thực là thái độ thường thấy của Dong Sik.

Trên màn ảnh, diễn xuất của Shin Ha Kyun lột tả được những nét phức tạp làm nên Dong Sik. Vẻ ngoài tiều tụy, nụ cười khinh bạc và ánh mắt luôn hằn lên những tia nhìn dữ dội, thậm chí điên loạn của anh là tấm khiên vững chắc, đánh lạc hướng khán giả khỏi những gì thực sự diễn ra bên trong tâm trí nhân vật.

Dong Sik mang dáng vẻ của một người khổ hạnh. Anh thờ ơ trước các chỉ trích hướng vào mình, kiên trì theo đuổi kế hoạch đã vạch sẵn, để rồi một ngày kia, chân tướng sự việc sẽ thay người đàn ông minh oan cho bản thân. Hoặc giả, ngay từ đầu, Dong Sik đã không mưu cầu sự minh oan ấy.

Anh sẵn sàng mọc ra nanh vuốt, nếu nanh vuốt ấy giúp anh cắn xé được con quỷ đang âm thầm trà trộn giữa loài người. Beyond Evil không tạo ra một nhân vật khó đoán chỉ để biến anh ta thành người tốt. Bộ phim chỉ cung cấp một góc nhìn khác, cho thấy động cơ trong sáng ẩn sau các hành vi của gã.

So với Mouse, Beyond Evil không tạo ra quá nhiều nút thắt kịch tính hay cú lật ngược tình huống gây sững sờ. Ai thiện, ai ác đã sớm được tiết lộ trên màn ảnh. Kẻ thủ ác không cần cơ hội để trình bày cũng như người lương thiện không muốn nhọc công chứng minh mình tốt đẹp.

Bộ phim ghi điểm bằng sự kỳ công trong khâu xây dựng tâm lý nhân vật. Không chỉ Dong Sik, như đã nói ở trên, mới có nỗi niềm riêng, mỗi nhân vật xuất hiện trên phim đều mang trong lòng một bí mật tội lỗi. Thứ làm nên khác biệt giữa họ không nằm ở quyền lực hay địa vị xã hội, mà là cách đối xử với sai lầm trong quá khứ ấy.

Nhan đề Beyond Evil có thể ám chỉ những hành vi vượt xa mọi tưởng tượng về một tội ác hay khẳng định phía trên tội ác còn có công lý. Nó cũng có thể là lời nhắn nhủ người ta hãy chuyên tâm tìm kiếm vẻ đẹp ẩn sau lớp vỏ ngoài xù xì, gai góc, khó ưa của những người sống trong định kiến của xã hội.

Biết đâu, quá trình ấy sẽ dẫn ta tới chỗ khám phá ra một con người lương thiện - như hành trình dài mà chàng cảnh sát trẻ Joo Won đã trải qua khi sánh vai cùng Dong Sik trên màn ảnh.

Hải Anh