Mạng lưới điện ASEAN – chìa khóa cho tương lai năng lượng bền vững

Thủ tướng Việt Nam Phạm Minh Chính cùng hai người đồng cấp Malaysia và Singapore Anwar Ibrahim và Lawrence Wong chứng kiến lễ ký kết thỏa thuận hợp tác xuất khẩu năng lượng tái tạo từ Việt Nam sang Malaysia và Singapore tại Kuala Lumpur, Malaysia, ngày 26 tháng 5 năm 2025. Ảnh: Cổng thông tin Chính phủ

Theo thỏa thuận, liên danh MY Energy Consortium (gồm Petronas và Tenaga Nasional Bhd. của Malaysia) sẽ hợp tác với một liên danh khác giữa Tổng công ty Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (PTSC) và Công ty Sembcorp Utilities của Singapore. Thông cáo chung cho biết, hai bên sẽ cùng nhau khai thác tiềm năng lớn về năng lượng tái tạo ở Việt Nam, đặc biệt là điện gió ngoài khơi, để sản xuất điện sạch phục vụ cho khu vực.

Dự án sẽ tập trung đánh giá tính khả thi của việc truyền tải điện tái tạo từ Việt Nam sang Malaysia và Singapore qua hệ thống cáp ngầm đi qua lưới điện bán đảo Malaysia. Ngoài ra, dự án cũng xem xét tích hợp thêm các nguồn điện tái tạo ổn định, và hệ thống lưu trữ năng lượng nhằm đảm bảo nguồn cung liên tục.

Thỏa thuận này được ký kết trong Hội nghị Cấp cao ASEAN diễn ra tại Kuala Lumpur, trong bối cảnh các nước trong khu vực đang đẩy mạnh hợp tác nhằm xây dựng mạng lưới điện chung ASEAN (APG).

Tại hội nghị, các Bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương các nước ASEAN cũng đã bàn thảo về việc xây dựng một khung tài chính hỗ trợ cho mạng lưới điện khu vực.

Thủ tướng Malaysia, ông Anwar Ibrahim, trong tuyên bố tại hội nghị, đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc huy động sự tham gia của khu vực tư nhân, các tổ chức tài chính, nhà tài trợ và các bên liên quan – bao gồm cả các ngân hàng phát triển đa phương – nhằm thúc đẩy tiến trình xây dựng mạng lưới điện ASEAN và hỗ trợ chuyển đổi năng lượng. Ông kêu gọi tăng cường huy động vốn xanh, chuyển giao công nghệ và nguồn lực chuyên môn cho mục tiêu này.

Mạng lưới điện ASEAN – chìa khóa cho tương lai năng lượng bền vững

Thủ tướng Malaysia, ông Anwar Ibrahim, khẳng định rằng Mạng lưới điện ASEAN (ASEAN Power Grid - APG) đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng một hệ thống năng lượng bền vững và linh hoạt hơn cho khu vực. Theo ông, mạng lưới này không chỉ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, mà còn mở ra cơ hội thu hút đầu tư, tạo thêm nhiều việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Ông Anwar cũng bày tỏ kỳ vọng các nước ASEAN sẽ sớm ký kết một bản ghi nhớ tăng cường về APG, đồng thời thông qua Khung tham chiếu cho việc phát triển tuyến cáp điện ngầm dưới biển vào năm 2025. Trước đó, bản ghi nhớ đầu tiên về mạng lưới điện ASEAN đã được ký từ tháng 8/2007.

“Những bước đi này sẽ giúp xây dựng nền tảng pháp lý và thể chế cho việc mua bán điện xuyên quốc gia, từ đó thúc đẩy các dự án kết nối điện xuyên biên giới, cả trên đất liền lẫn dưới biển. Mục tiêu cuối cùng là hiện thực hóa tầm nhìn về một mạng lưới điện ASEAN liên kết chặt chẽ vào năm 2045”, Thủ tướng Malaysia nhấn mạnh.

Ở góc độ doanh nghiệp, các công ty tham gia dự án cũng đồng ý với quan điểm này. Họ cho biết, Singapore đặt mục tiêu nhập khẩu khoảng 6 GW điện carbon thấp vào năm 2035 – tương đương khoảng 1/3 tổng nhu cầu tiêu thụ điện của nước này vào thời điểm đó. Việc xây dựng mạng lưới điện liên kết trong khu vực sẽ là chìa khóa để thúc đẩy phát triển các dự án năng lượng tái tạo, đồng thời hiện thực hóa tham vọng về một ASEAN xanh và bền vững.

Ông Wong Kim Yin – Tổng Giám đốc Tập đoàn Sembcorp Industries, công ty mẹ của Sembcorp Utilities – nhận định: “Thỏa thuận này thể hiện rõ vai trò của Singapore như một trung tâm tiêu thụ điện chiến lược trong khu vực, đồng thời là động lực thúc đẩy nhập khẩu điện xuyên biên giới nhằm hỗ trợ mục tiêu giảm phát thải. Chúng tôi cam kết đồng hành cùng tiến trình chuyển đổi năng lượng carbon thấp của khu vực, thông qua cơ sở hạ tầng chia sẻ và hợp tác khu vực sâu rộng”.

Các doanh nghiệp cũng nhấn mạnh rằng thỏa thuận lần này mở ra một mô hình hợp tác mới về năng lượng tái tạo xuyên biên giới, có thể nhân rộng ra toàn Đông Nam Á. Đây là bước đi quan trọng giúp ASEAN khẳng định vị thế là một trong những khu vực tiên phong toàn cầu trong lộ trình giảm phát thải carbon và chuyển đổi năng lượng sạch.

Trước đó, vào năm ngoái, dự án Australia-Asia PowerLink do công ty SunCable phát triển đã được Cơ quan Thị trường Năng lượng Singapore (EMA) cấp phép có điều kiện. Dự án này sẽ truyền tải điện tái tạo từ Bắc Úc đến Singapore thông qua một tuyến cáp ngầm đi qua vùng biển Indonesia.

Dự kiến, Australia-Asia PowerLink có công suất lên tới 5,75 GW, trong đó khoảng 1,75 GW sẽ được xuất khẩu sang Singapore. Phần còn lại sẽ phục vụ cho các ngành công nghiệp xanh trong tương lai tại thành phố Darwin (Úc), theo thông tin từ phía SunCable.

Nh.Thạch

AFP