Mạnh dạn 'số hóa', đồng bào dân tộc thiểu số ở Hòa Bình đổi đời

Tỉnh Hòa Bình có hơn 70% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm qua, với sự đồng hành của địa phương, đặc biệt là vai trò cầu nối của các HTX, không ít nông dân, hộ sản xuất đã và đang tích cực triển khai chuyển đổi số trong canh tác, qua đó gia tăng thu nhập.

Ấn tượng từ các HTX

Hang Kia và Pà Cò (Mai Châu) là 2 xã đồng bào Mông, đời sống người dân còn rất nhiều khó khăn. Trước đòi hỏi từ thực tế, với sự đồng hành của Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình, lần lượt 2 HTX dịch vụ du lịch và nông nghiệp Hang Kia (xã Hang Kia) và HTX A Hiệp (xã Pà Cò) được thành lập.

Cả hai HTX ra đời đều hướng tới mục tiêu liên kết, tạo động lực cho thành viên, đặc biệt là các thành viện người dân tộc thiểu số phát triển sản xuất.

Cụ thể, HTX dịch vụ du lịch và nông nghiệp Hang Kia thành lập với 11 thành viên, doanh thu bình quân hàng năm đạt trên dưới 700 triệu đồng.

Du lịch cộng đồng là "đặc sản" giúp đồng bào dân tộc thiểu số miền núi Hòa Bình nâng cao thu nhập.

Nhờ hoạt động ổn định, thu nhập của thành viên HTX đạt trên 50 triệu đồng/năm, mức thu nhập ổn định và cao hơn nhiều so với mặt bằng khu vực miền núi. HTX cũng thường xuyên tạo việc làm thời vụ cho người lao động trong và ngoài địa phương.

Sau thời gian đầu gặp không ít khó khăn để thích ứng, đến nay, thành viên HTX Hang Kia đã mạnh dạn đầu tư vốn để làm du lịch cộng đồng kết hợp sản xuất nông nghiệp sạch. Tất cả tạo thành một chuỗi để thu hút khách du lịch tới khám phá bản sắc văn hóa đồng bào Mông.

Ông Giàng A La, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX, chia sẻ để tạo cho khách du lịch có cơ hội trải nghiệm cuộc sống của đồng bào Mông, HTX tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các nhóm gồm: nhóm làm du lịch cộng đồng; nhóm chuyên sản xuất thổ cẩm, trang phục truyền thống của dân tộc Mông; nhóm sản xuất nông nghiệp sạch.

“Khi du khách lựa chọn dịch vụ nghỉ dưỡng tại nhóm làm du lịch cộng đồng sẽ được trải nghiệm các dịch vụ như: tham quan mô hình nông nghiệp hữu cơ, trang trại chăn nuôi, vườn mận, vườn đào của bà con. Ngoài ra, du khách còn được tự tay dệt thổ cẩm để làm quà lưu niệm”, vị đại diện HTX nói.

Đẩy mạnh chuyển đổi số

Với cách làm như vậy, trung bình mỗi năm, HTX Hang Kia đón gần 10.000 lượt khách thăm quan, khám phá, khoảng 50% khách lưu trú. Sản phẩm du lịch cộng đồng Hang Kia của HTX được UBND tỉnh công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao.

Tương tự, HTX A Hiệp được thành lập với 8 thành viên, vốn điều lệ đăng ký hoạt động sản xuất, kinh doanh 200 triệu đồng. Năm 2022, tổng doanh thu ước đạt gần 500 triệu đồng; thu nhập ước đạt 288 triệu đồng, bình quân thu nhập của thành viên 3 triệu đồng/tháng.

Năm 2022, Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình mở 2 lớp dạy nghề ngắn hạn dưới 3 tháng cho HTX A Hiệp với gần 60 học viên tham gia. Thực tế cho thấy, các lớp học được Liên minh HTX tỉnh phối hợp với cơ quan chức năng địa phương, hay Liên minh HTX Việt Nam tổ chức đã và đang mang lại hiệu quả tích cực.

Với sự hỗ trợ của địa phương, cùng sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình, sản xuất kinh doanh vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi Hòa Bình ngày càng khởi sắc.

Đáng chú ý, trong những năm gần đây, để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh, gia tăng độ nhận diện, cải thiện sức cạnh tranh, các HTX vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ở Hòa Bình ngày càng chủ động trong ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào sản xuất.

Với sự hỗ trợ của ban ngành chức năng tỉnh, đặc biệt là sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình, hàng loạt hội nghị tập huấn, hướng dẫn chuyển đổi số cho nông dân, HTX được tổ chức. Đặc biệt, hơn 2.970 sản phẩm nông sản đã được đưa lên sàn Postmart.vn và 284 sản phẩm trên sàn Voso.vn, giúp nông dân, HTX mở rộng thị trường và nâng cao thu nhập.

Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam đã phối hợp với Liên minh HTX tỉnh Hòa Bình nhiều lần tổ chức các buổi làm việc, định hướng phát triển kinh tế tập thể và HTX trên địa bàn tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và mở rộng quy mô của các HTX.

Về chính sách, tỉnh Hòa Bình đã thực hiện Đề án "Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn tỉnh Hòa Bình". Việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp người dân dễ dàng tiếp cận thông tin, kết nối với các dịch vụ, thị trường và nền tảng trực tuyến trong mọi lĩnh vực.

Phát huy tiềm năng, lợi thế

Có thể nói, những bước tiến trong chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào dân tộc thiểu số tại Hòa Bình, thúc đẩy sản xuất nông nghiệp hàng hóa và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Theo đánh giá của Liên minh HTX tỉnh, thông qua thành lập và hoạt động của HTX giúp bà con dân tộc thiểu số khai thác tốt hơn tiềm năng, lợi thế của địa phương để phát triển sản xuất.

Thời gian tới, tỉnh Hòa Bình dự kiến thúc đẩy nâng cao vai trò của các HTX, tổ hợp tác trong liên kết, hỗ trợ người dân phát triển sản xuất theo hướng hàng hóa, ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quá trình canh tác, đưa hàng hóa ra thị trường...

Cùng với đó, các địa phương trong tỉnh dự kiến đẩy mạnh đầu tư xây dựng và nâng cấp hệ thống giao thông, đặc biệt là các tuyến đường liên xã, liên thôn, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa và đi lại của người dân, đặc biệt là người dân tộc thiểu số khu vực miền núi. Đảm bảo việc cung cấp điện và nước sạch cho các vùng sâu, vùng xa...

Về sản xuất kinh doanh, tỉnh đẩy mạnh hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm; tập trung phát triển các sản phẩm nông sản đặc trưng của địa phương như mía, ngô, gạo nếp, thảo dược…

Đặc biệt, tỉnh dự kiến thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng gắn với bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số; tạo cơ hội cho người dân tham gia vào các hoạt động du lịch, từ đó nâng cao thu nhập và tạo công ăn việc làm ổn định.

An Bình