Mạnh tay đẩy lùi vấn nạn sách giả

Sách giả công khai trên mạng

Hiện nay, vấn nạn sản xuất, buôn bán xuất bản phẩm giả sách giáo khoa, sách tham khảo... đã ảnh hưởng lớn đến các nhà xuất bản. Không chỉ vậy, xuất bản phẩm giả còn làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi chính đáng của giáo viên, tác giả, đơn vị xuất bản, đối tác liên kết, qua đó triệt tiêu sự sáng tạo và làm thất thu ngân sách Nhà nước.

Sách lậu đang lưu hành trên môi trường mạng khiến người tiêu dùng hoang mang. Ảnh minh họa

Chị Trần Thị Hiền (Giáp Bát, quận Hoàng Mai) cho biết, chị từng hối hận vì ham giá rẻ mua sách online theo lời quảng cáo “xả kho sách chính hãng”. Chị mua 3 quyển sách trên facebook với giá 199.000 đồng, trong khi giá niêm yết của nhà xuất bản 3 cuốn là 450.000 đồng. Những tưởng có được niềm vui khi mua được giá rẻ, nào ngờ nhận sách với chất lượng kém, giấy xấu, mực mờ, đọc không rõ chữ…

“Từ đó tôi có bài học phải xem xét kỹ trước khi chọn mua sách với lời mời giá rẻ. Bởi sách thật có sự khác biệt khá rõ với sách in lậu về chất lượng, nhất là việc mua sách lậu còn là tiếp tay cho những người vi phạm bản quyền”, chị Hiền nói.

Chia sẻ với báo Lao động Thủ đô, bà Đỗ Thị Kim Dung, đại diện chi nhánh Công ty TNHH Văn hóa Sáng tạo Trí Việt - First News tại Hà Nội, cho biết, là đơn vị chuyên phát hành và liên kết xuất bản trên thị trường gần 30 năm nay, hễ cuốn sách nào bán tốt là bị làm lậu ngay, với tỷ lệ 100% các cuốn sách bán tốt đều bị làm lậu. Những năm trước, sách lậu được bày bán trực tiếp công khai, nay chuyển dần trên các nền tảng online như mạng xã hội, sàn thương mại điện tử.

Để đối phó với tình trạng sách giả, sách lậu, doanh nghiệp đã có nhiều biện pháp như tích cực tuyên truyền tới bạn đọc, phối hợp với các đơn vị quản lý, các cơ quan chức năng để xử lý vi phạm. Tuy nhiên, việc triệt tiêu hoàn toàn tình trạng này là rất khó, dường như không thể.

Mạnh tay xử lý

Đánh giá của Tổng cục Quản lý thị trường, việc xuất bản phẩm giả sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến đối tượng sử dụng chủ yếu là học sinh, bởi, xuất bản phẩm giáo dục giả có sai sót về màu sắc, ký hiệu, nét chữ, kiến thức, hay bị thiếu dữ liệu, không cập nhật thông tin sẽ dẫn đến sai lệch về nội dung (đường nét biên giới, vấn đề biển đảo), kiến thức tiếp nhận của học sinh.

Tổng cục Quản lý thị trường mở phòng trưng bày, phân biệt sách in lậu thật - giả

Ngay từ cuối tháng 5 (từ 30/5 đến 4/6), tại số 62 Tràng Tiền, Hoàn Kiếm, Tổng cục Quản lý thị trường đã mở Phòng trưng bày “Tuần lễ nhận diện sách giáo dục và đồ chơi an toàn cho trẻ em” với trên 1.000 sản phẩm là đồ chơi trẻ em, sách giáo dục, sách bài tập, sách bổ trợ của một số đơn vị như: Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam, Công ty TNHH Văn hóa Sáng tạo Trí Việt, Công ty cổ phần văn hóa và giáo dục Tân Việt, Tập đoàn LEGO… Mỗi sản phẩm trưng bày đều có đối chứng thật - giả để giúp người tiêu dùng dễ dàng so sánh, nhận diện nhằm trang bị thêm kiến thức cho bản thân khi mua sắm, tránh mua phải những sản phẩm không đảm bảo chất lượng, không an toàn cho sức khỏe người sử dụng.

Ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương khẳng định, hệ quả của in lậu sách ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho tác giả, cho các nhà xuất bản, đối tác liên kết, làm thất thu ngân sách Nhà nước, ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế khi tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học, nghệ thuật. Do đó, việc loại trừ các hành vi in, phát hành xuất bản phẩm lậu, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ là nhiệm vụ không chỉ của các cơ quan quản lý Nhà nước, của chính quyền các địa phương, của các nhà xuất bản mà cần có sự góp sức và chung tay của toàn xã hội.

Hiện nay, việc xử lý vi phạm về sản xuất, in ấn, tiêu thụ sách giả được quy định tại Luật Bản quyền, Luật Xuất bản Việt Nam, Công ước Berne và Luật Hình sự. Nhưng các chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe, chủ yếu là xử phạt vi phạm hành chính.Với mức thu lợi từ việc bán sách giả, thì phạt vi phạm hành chính vẫn chưa tương xứng. Vì vậy, bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền vận động bạn đọc mua sách thật thì các cơ quan chức năng cũng cần “mạnh tay” hơn nữa xử lý các hành vi làm giả, làm lậu sách mới đủ để đẩy lùi vấn nạn này.

Trên nền tảng online hiện nay, có những gian hàng livestream quảng cáo “xả kho sách chính hãng”, “xả kho sách” với nhiều ưu đãi, bán sách giá giảm lên đến 50%, thậm chí 70% giá bìa. Bên cạnh rao bán từng cuốn, người bán còn tạo ra những combo - kết hợp nhiều cuốn sách khác nhau khiến khách thấy rẻ mà mua nhiều.

Đỗ Đạt