Mặt bằng chưa thông, cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn lo 'lụt' tiến độ

Nan giải tìm phương án bồi thường

Trong khoảng sân trước ngôi nhà thuộc diện di dời phục vụ thi công dự án cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn, vợ chồng ông Hà Quảng Trọng (thôn Khuổi Tai, xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên) khẽ thở dài khi nhiều ngày qua, thủ tục đền bù GPMB chưa thể hoàn thiện.

Ông Hà Quảng Trọng chia sẻ với PV mới đây (9/9).

Theo ông Trọng, trên cơ sở làm việc, thống nhất với các đơn vị chức năng của địa phương, tính tới nay, gia đình đã nhận chi phí bồi thường hai đợt. Trong đó, số tiền nhận đợt 1 khoảng 3,4 tỷ đồng, đợt 2 nhận thêm 132 triệu đồng (chi phí bổ sung theo đơn giá mới).

Thế nhưng, việc thống nhất con số đền bù cuối cùng giữa gia đình ông Trọng với cấp có thẩm quyền vẫn chưa có hồi kết do đơn giá đền bù một số hạng mục chưa thực sự thỏa đáng.

Đơn cử, tường vách ngăn đang ở hiện chỉ được áp giá 49.000 đồng/m2, tính trên toàn bộ diện tích tường ngôi nhà gia đình đang ở chỉ được 2,3 triệu đồng. Đây là mức quá thấp, khó đủ để chúng tôi làm lại một bức tường, chưa nói đến 4 bức tường nhà.

Một bất cập khác được người dân này đưa ra là việc xác định cây cối trên diện tích đất bị ảnh hưởng. Khi đơn vị chức năng đến làm việc thống kê là loại cây to, song, khi bồi thường lại áp giá là cây mới trồng. "Những thắc mắc trên được giải thích rõ ràng, thuyết phục, chúng tôi mới có thể yên tâm bàn giao đất cho dự án", ông Trọng nói.

Kỹ sư Nguyễn Mạnh Tuyển, cán bộ phụ trách kỹ thuật thi công thuộc Công ty CP Quản lý và Xây dựng đường bộ Khánh Hòa (nhà thầu thi công) cho biết, theo thiết kế, phạm vi đất bị ảnh hưởng của nhà ông Hà Quảng Trọng nằm ở khu vực hầm chui Km2+550 của tuyến cao tốc. Nếu nút thắt này không được sớm tháo gỡ, việc đắp đất nền đường để thông tuyến là không thể.

"Riêng về đơn giá đền bù vách tường ngăn người dân phản ánh, kinh nghiệm cho thấy, giá thi công trên thị trường hiện đang khoảng 60.000 - 80.000 đồng/m2 (chưa kể vật liệu thi công).

Cơ quan chức năng địa phương cần nghiên cứu thêm đưa ra mức đền bù phù hợp để sớm đạt được thỏa thuận với người dân", kỹ sư Tuyển nêu quan điểm.

Trường hợp của gia đình ông Hà Quảng Trọng chỉ là một trong số rất nhiều trường hợp gặp vướng mắc trong quá trình GPMB thi công dự án Chợ Mới - Bắc Kạn.

Theo ông Mạc Văn Nghiệp, Giám đốc điều hành dự án (thuộc Ban QLDA 2 - chủ đầu tư) cho biết, trên tổng chiều dài 28,8km dự án, tính đến nay, địa phương bàn giao mặt bằng được 24,5km (đạt 85%). Song, mặt bằng đủ điều kiện tổ chức thi công chỉ được khoảng 8km chia thành 16 đoạn nhỏ lẻ.

Trong 12 vị trí chủ đầu tư đề nghị địa phương ưu tiên dồn lực GPMB trước, hiện còn 1 vị trí (cầu sông Cầu) chưa được bàn giao.

Nhiều máy móc, thiết bị được nhà thầu huy động đến công trường vẫn đang hoạt động cầm chừng do hạn chế về diện tích mặt bằng thi công.

Nhìn nhận công tác GPMB dự án của địa phương đang chậm so với các mốc tiến độ theo yêu cầu của lãnh đạo UBND tỉnh Thái Nguyên (chủ yếu trên địa bàn xã Thanh Thịnh, Thanh Mai), một số nguyên nhân chủ yếu được lãnh đạo ban điều hành chỉ rõ như: người dân chưa đồng thuận với phương án đền bù do đơn giá thấp.

Một số người dân đã đồng ý giao đất nhưng yêu cầu tính toán bổ sung các chi phí khác liên quan đến tài sản trên đất; Một số hộ dân được đền bù cả đất thổ cư và đất ruộng, song do cơ chế đền bù đất thổ cư còn vướng nên chờ xử lý dứt điểm mới đồng ý giao đất ruộng; Một số hộ dân nhận được quá nhiều quyết định đền bù (có những hộ nhận được 5 - 7 quyết định trên cùng một phạm vi tài sản) nên có tâm lý chờ đợi chính sách giải quyết cuối cùng.

"Riêng phạm vi rừng tự nhiên ở xã Thanh Mai khoảng 4ha do tổ chức quản lý chưa thực hiện thủ tục đấu giá khai thác rừng theo quy định, nhà thầu chưa thể tiếp cận công địa tổ chức các mũi triển khai", ông Nghiệp thông tin.

Một nỗi lo khác cũng được vị lãnh đạo đề cập là công tác tái định cư khi 2 khu tái định cư mới trên địa bàn xã Thanh Thịnh dự kiến quý 3/2026 mới hoàn thành. Vị trí các khu này lại cách nơi canh tác của người dân tới 3km.

"Khó chồng khó" khi chính quyền địa phương chưa thể tìm phương án tạm cư phù hợp cho các hộ bị ảnh hưởng.

Duy trì cuộc sống thường nhật, trong thời gian chờ khu tái định cư mới hoàn thành, người dân có thể sẽ cố nán lại nơi ở cũ để sinh sống, trồng trọt. Mặt bằng thi công dự án khó tránh khỏi sự ảnh hưởng", lãnh đạo ban điều hành dự án chia sẻ.

Nhiều ngày qua, ban điều hành dự án tích cực phối hợp với các tổ công tác của địa phương đi tuyên truyền, vận động người dân sớm bàn giao mặt bằng cho dự án.

Trao đổi với PV, ông Phan Đức Luận, Chủ tịch UBND xã Thanh Thịnh, tỉnh Thái Nguyên cho biết, thúc đẩy tiến độ GPMB trên địa bàn, thời gian qua, xã đã thành lập 4 tổ công tác làm việc với các hộ dân trong diện thu hồi đất và vận động các gia đình sớm di dời tài sản, bàn giao mặt bằng cho dự án.

Trong đó, tổ công tác được lập ngày 19/8 trực tiếp do đồng chí Phó bí thư, Chủ tịch UBND xã tham gia "đến từng ngõ, gõ cửa từng nhà", thỏa thuận với người dân phương án bồi thường trên tinh thần hợp tình, hợp lý, đúng quy định của pháp luật. Các vướng mắc được cấp chính quyền địa phương phân loại thành từng nhóm vấn đề để đối thoại hoặc trả lời người dân bằng văn bản cụ thể.

"Công tác thống kê, kiểm đếm được ghi nhận đúng hiện trạng ở thời điểm thực hiện. Việc tính toán, bồi thường thực hiện theo đúng đơn giá tại Quyết định 26 được UBND tỉnh Bắc Kạn (nay là tỉnh Thái Nguyên) ban hành.

Chúng tôi đang nỗ lực tối đa xử lý các vướng mắc để có thể bàn giao được mặt bằng trong tháng 9 cho chủ đầu tư, nhà thầu", lãnh đạo xã Thanh Thịnh quả quyết.

Trên phạm vi mặt bằng được bàn giao, các nhà thầu đang tập trung ngay nhân lực, thiết bị để thi công cuốn chiếu.

Hoàn thành GPMB trong nửa đầu tháng 9 để hạn chế rủi ro tiến độ

Mặt bằng bàn giao chậm, "xôi đỗ", không có đường tiếp cận, thời điểm bắt đầu bàn giao mặt bằng lại đúng cao điểm mùa mưa (tháng 6/2025), Giám đốc dự án Mạc Văn Nghiệp cho biết, đối diện với hàng loạt thách thức, sản lượng thi công dự án Chợ Mới - Bắc Kạn hiện mới đạt hơn 23 tỷ đồng, chưa đạt 1% giá trị hợp đồng, chậm hơn 1,4% so với kế hoạch được lập. Công suất thi công theo tiến độ chỉ đạt khoảng 28%.

Trên công địa được bàn giao, các nhà thầu hiện đang tập trung tăng tốc thi công cầu, cào bóc hữu cơ nền đường…

"Lo lắng nhất tại dự án là khối lượng đào khá lớn (khoảng 12 triệu m3). Theo kế hoạch ban đầu, công tác đào đất sẽ thực hiện từ tháng 3/2025 và có khoảng 1 năm để hoàn thành. Thế nhưng, vướng mắc mặt bằng khiến thời gian thi công hạng mục này ngày càng hạn hẹp", ông Nghiệp giãi bày.

Phối cảnh mặt cắt ngang tuyến cao tốc Chợ Mới - Bắc Kạn.

Đề ra kế hoạch hoàn thành thi công nền đường trong tháng 6/2026 để chuyển sang thi công lớp móng mặt, đáp ứng tiến độ cơ bản hoàn thành trong năm 2026, lãnh đạo ban điều hành dự án cho biết đã kiến nghị Bộ Xây dựng báo cáo các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT chỉ đạo cấp có thẩm quyền địa phương chỉ đạo các đơn vị tập trung tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh hoàn thiện hồ sơ trình thẩm định phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB, phấn đấu bàn giao toàn bộ mặt bằng cho dự án trong nửa đầu tháng 9/2025.

Cùng đó là đẩy nhanh công tác xây dựng khu tái định cư, bảo đảm di chuyển công trình công cộng trong tháng 9/2025, hoàn thành di chuyển đường điện cao thế trong tháng 12/2025.

"Trường hợp mặt bằng được bàn giao đúng kế hoạch, chủ đầu tư sẽ chỉ đạo các nhà thầu tính toán huy động máy móc, thiết bị công suất lớn, bứt tốc giá trị thực hiện theo từng tháng.

Trong năm 2025, mục tiêu sản lượng trong tháng 9 đạt 100 tỷ đồng, tháng 10 đạt 250 tỷ đồng, tháng 11 đạt 450 tỷ đồng, tháng 12 đạt khoảng 580 tỷ đồng", lãnh đạo ban điều hành dự án thông tin.

Đảm nhận thi công gần 7km tuyến chính dự án, kỹ sư Nguyễn Mạnh Tuyển, cán bộ phụ trách kỹ thuật thi công thuộc Công ty CP Quản lý và Xây dựng đường bộ Khánh Hòa cũng bày tỏ sự lo lắng trước khó khăn về mặt bằng.

"Đơn vị mới được bàn giao mặt bằng khoảng 5km, trong đó, mặt bằng thi công được khoảng 3km.

Theo kế hoạch ban đầu, trường hợp mặt bằng thuận lợi, giá trị thực hiện của chúng tôi sẽ đạt khoảng 30 tỷđồng/tháng. Căn cứ tiến độ nhận mặt bằng, kế hoạch sản lượng thực hiện được điều chỉnh còn 15 tỷ/tháng nhưng thực tế chỉ đạt được 3 tỷ đồng/tháng", anh Tuyển cho hay.

"Theo phương án được duyệt ban đầu, kinh phí tổng mức GPMB dự án Chợ Mới - Bắc Kạn là 570 tỷ đồng.

Quá trình thực hiện, xuất phát từ một số nguyên nhân khách quan, chi phí GPMB tăng thêm 208 tỷ đồng.

Trước tình thế cấp bách, chủ đầu tư đã nhanh chóng thực hiện các thủ tục theo quy định của pháp luật, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư dự án. Đến nay, kinh phí phát sinh đã được bố trí, bảo đảm sẵn nguồn lực phục vụ công tác GPMB của địa phương", ông Mạc Văn Nghiệp, Giám đốc điều hành dự án.

Nam Khánh