Mặt dây chuyền tiết lộ nỗi buồn trong sách của Charles Dickens

Một cặp mề đay - bằng chứng của tình yêu ngang trái nhưng đầy lãng mạn sau nhiều năm thất lạc vô tình được tìm thấy. Bên trong hai trái tim nhỏ bé ấy, một chứa đựng lọn tóc của Charles Dickens, một là của em vợ ông, nàng Mary Hogarth.

Theo người quản lý của buổi triển lãm (sẽ khai mạc vào tháng 6 tại ngôi nhà cũ của Dickens ở trung tâm London), đây hẳn là một thứ ái tình đau đớn khiến người ta nhung nhớ khôn nguôi.

Mề đay hình trái tim thuộc sở hữu của Mary Hogarth, chứa một lọn tóc của anh rể Charles Dickens; chiếc mề đay bằng bạc, gắn đá mã não chứa một lọn tóc của Hogarth do mẹ vợ tặng cho Dickens năm 1837. Ảnh: Bảo tàng Charles Dickens.

Mối liên hệ mật thiết

Bà Louisa Price làm việc tại Bảo tàng Charles Dickens ở phố Doughty cho biết: "Chúng tôi vô cùng vui mừng khi những món đồ chưa từng xuất hiện rộng rãi trên thế giới nay được trưng bày tại đây. Hai tấm mề đay đã viết nên một câu chuyện có ảnh hưởng sâu đậm đến một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông - Oliver Twist, cuốn sách được chấp bút khi em vợ của Dickens đột ngột qua đời".

Buổi triển lãm mới nhất của bảo tàng có nội dung là "Oliver Twist, Dickens, Hai kinh thành và hơn thế nữa", về khoảng thời gian từ năm 1836 đến năm 1837, khi Dickens đang viết cuốn tiểu thuyết thứ hai lừng danh của mình, kể về một cậu bé mồ côi bị ép buộc trở thành kẻ móc túi.

Đó là khoảng thời gian cực kì bận rộn đối với Dickens, khi ông vừa chuyển đến ngôi nhà mới cùng vợ - Catherine Kate Hogarth, cậu con trai bé nhỏ Charley và cô em vợ, Mary Hogarth.

Ông bận tối mắt tối mũi trong công việc biên tập và xây dựng nội dung cho một tạp chí văn học, cũng như hoàn thành hai bản thảo The Pickwick Papers và Nicholas Nickleby.

Bà Price chia sẻ: "Mary và Catherine xấp xỉ tuổi nhau nên vô cùng thân thiết. Cô ấy nhanh chóng trở thành một phần của gia đình Dickens và người anh rể cực kỳ yêu quý cô em vợ. Thông qua những lá thư Mary gửi về nhà cho thấy Dickens là một người đàn ông xứng đáng để chị cô gửi gắm cuộc đời".

Bóng dáng người em vợ trong các tác phẩm kinh điển

Tuy nhiên, bi kịch đã xảy đến gia đình Dickens khi ba người trở về nhà sau khi xem một vở kịch của Dickens được trình diễn tại West End. Mary, thiếu nữ 17 tuổi xuân đột ngột ngã quỵ xuống và qua đời vào hôm sau.

Chỉ vài giờ sau đó, một lá thư của Dickens gửi đến nhà xuất bản của ông, Edward Chapman, với nội dung như sau: "Thưa ngài, chúng tôi hiện tai đang rất buồn khổ. Cô Hogarth sau khi cùng bà Dickens và tôi đến nhà hát tối qua, đột nhiện bị ốm nặng. Mặc dù chúng tôi đã cố hết sức nhưng cô ấy vẫn ra đi trong vòng tay của tôi lúc hai giờ chiều nay".

Charles Dickens năm 47 tuổi. Ảnh: Bảo tàng Charles Dickens / Oliver Clyde / PA

Cái chết của Mary để lại vết thương lòng không gì bù đắp nổi đối với Dickens. Ông công khai giãi bày nỗi niềm đau khổ của mình trong những bức thư và cuốn nhật kí. Ông gửi nhớ thương vào những nhân vật nữ kiều diễm của mình.

Độc giả có thể bắt gặp Mary qua nhân vật Rose Maylie trong Oliver Twist, một cô gái trẻ xinh đẹp ốm yếu nhưng vẫn vui vẻ, yêu đời. "Nàng không quá mười bảy tuổi, được khắc tạc trong một cái khuôn tinh xảo, nhẹ nhàng và dịu dàng, trong sáng và đẹp đẽ", đó là những lời miêu tả về Rose của Dickens.

Price cho rằng Mary qua đời là một kiểu "động lực sáng tạo" ám ảnh tâm trí Dickens, khi ông tiếp tục cho Mary xuất hiện qua hình ảnh cô bé Nelly trong Cửa hàng đồ cổ, Dora trong David Copperfield.

Dickens chìm trong đau khổ kéo dài nhiều tuần, thậm chí là nhiều năm sau đó. Ông còn đeo chiếc nhẫn mà ông lấy từ ngón tay của Mary, để luôn có cảm giác nàng vẫn ở bên mình và đỉnh cao là mong muốn được chung huyệt với nàng.

Mặt dây chuyền với mái tóc của Mary sau đó đã được trao trả cho cô em gái còn lại nhà Hogarth - Georgina, người đã chăm sóc 10 đứa con của Dickens khi cuộc hôn nhân của ông và Catherine tan vỡ 20 năm sau đó. Nguyên nhân tan vỡ được cho là nhà văn có mối tình với nữ diễn viên Ellen Ternan. Georgina cũng là người duy nhất cận kề bên Dickens lúc ông từ giã cõi đời.

"Lập luận suy đoán về việc Dickens đã kết hôn nhầm người là không đúng. Điều ấy chỉ chính xác với quan điểm của thế kỉ 20 thôi. Hai miếng mề đay có thể chỉ là món quà chứng tỏ tình cảm khăng khít trong một gia đình", Price chia sẻ.

Bà cũng suy đoán rằng có thể Dickens yêu cả ba chị em nhà Hogarth, ông luôn dành một vị trí trong trái tim cho mỗi người. Con gái của Dickens, Cathy đã nói về sự gắn kết kỳ lạ của cha bà với những người phụ nữ là dì ruột: "Ông đâu có hiểu được phụ nữ". Hẳn cũng có phần chính xác, Dickens đến tận lúc lìa đời vẫn không thể hiểu hết "tứ giác" tình cảm của mình đối với Kate, Mary và cả Georgina.

Hạnh Nguyễn